به گزارش ایرناپلاس، آموزش از مسائل اساسی در رونق گردشگری است، زیرا در نتیجه آموزش افراد درمی‌یابند چه اقداماتی می‌تواند در مناطق مختلف موجب رونق گردشگری شود و در عین حال آسیب کمتری به بومیان و محیط زیست آن منطقه وارد کند.
این مساله سبب شده تا وزارت میراث فرهنگی و گردشگری به این موضوع وارد شود. در همین رابطه ولی تیموری معاون گردشگری این وزارتخانه ۱۵ مرداد با بیان این که در گذشته نظام آموزش گردشگری دچار شلختگی و بی‌نظمی بود، به لزوم توجه به آموزش برای ارتقای کیفیت خدمات در این حوزه اشاره کرد.
به گفته وی، همه سرفصل‌ها و محتوای آموزشی براساس نیاز حوزه گردشگری کشور تعریف و استانداردسازی شده است. همچنین آمایش موسسه‌های آموزشی و عدالت آموزشی در استان‌ها از دیگر اقدامات انجام شده است.
در گذشته براساس مقررات، حوزه آموزش در اختیار وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و آموزش‌های مهارتی در اختیار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود اما براساس نیازهای گردشگری کشور، تکالیفی برای دو وزارتخانه تعیین شد.
بر همین اساس، وزارت کار مکلف شد، برای برگزاری دوره مهارتی طبق شرایط و ضوابط تخصصی که از طرف وزارت گردشگری تعیین می‌شود عمل کند. همچنین کمیسیون مشترک با وزارت علوم تشکیل و سرفصل‌های دروس تا دوره دکترا براساس نیازهای گردشگری تعریف شده است.
شکاف سنگین میان نیاز صنعت گردشگری و آموزش
داریوش نیکنام عضو هیات مدیره انجمن متخصصان گردشگری درباره شرایط آموزشی در حوزه گردشگری به خبرنگار ایرناپلاس گفت: نبود ارتباط ارگانیک بین منابع انسانی و آموزش دیده مورد نیاز برای رونق کسب و کار گردشگری از یک سو و از سوی دیگر عدم ارتباط مراکز آموزشی مراجع تخصصی دوره‌های کاربردی و دانشگاهی با نیاز واقعی صنعت گردشگری، موجب شکل‌گیری شکاف سنگینی در این حوزه شده است.
به گفته این کارشناس گردشگری، در سال‌های اخیر بسیاری از کشورهای منطقه توانستند این شکاف را از طریق تدریس و تشکیل کارگروه‌های مشترک، برطرف کنند.
او ادامه داد: این کشورها نیازهای آموزشی حوزه گردشگری را در مراجع آکادمیک و تخصصی تبدیل به برنامه اقدام ملی کردند. این برنامه در دستور کار وزارتخانه و شورای مالی میراث فرهنگی و گردشگری قرار می‌گیرد که نهاد بالادستی است تا همه نهادهایی را که در حوزه گردشگری فعال‌اند، به یکدیگر نزدیک کند.
برنامه‌ریزی برای پرورش نیروی تخصصی
نیکنام در برشمردن کشورهایی که در حوزه یکدست‌سازی نیازهای صنعت گردشگری و آموزش در این حوزه موفق عمل کردند، توضیح داد: مثال روشن این برنامه‌ریزی، کشورهای ترکیه و امارات هستند. همچنین از کشورهای اروپایی می‌توان به بریتانیا اشاره کرد که برای نیروی انسانی مورد نیاز سال‌های آینده با وزارت آموزشی خود برنامه مشترک طراحی کردند. بالا بودن اهمیت آموزش در برخی از کشورها به این دلیل است که در ترکیه اقتصاد ملی گردشگری بالای ۲۰ درصد است. همچنین استراتژی دولت امارات بر سه چیز، سفر، تجارت و گردشگری مبتنی است، بر همین اساس خط هوایی امارات، مجموعه هتل‌های لوکس را برای رونق گردشگری ساخته است.
وی با تاکید بر ضرورت توجه به اکوسیستم گردشگری، افزود: یکی از مهم‌ترین مسائل در گردشگری، نیروی آموزش دیده و متخصص است، نیرویی انسانی که بداند که در کدام حوزه ظرفیت‌هایی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. بنابراین با توجه به حوزه‌هایی که مزیت نسبی و رقابتی دارند، نیروی انسانی آموزش دیده باید بتواند ظرفیت‌های بالقوه منطقه را به امکانات بالفعل تبدیل کند. این در حالی است که اگر نیروی فعال در حوزه گردشگری آموزش ندیده و از عملکرد کشورهای همسایه اطلاع نداشته باشند، گردشگری ایران در حاشیه می‌ماند و نمی‌تواند مانند دیگر کشورها رونق داشته باشد.
نیروی متخصص بسیار کم داریم
نیکنام با یادآوری توجه خاصی به حوزه گردشگری در سال‌های اخیر و تبدیل سازمان به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، بیان کرد: استراتژی این است که بتوانیم از عوامل دروان‌زا استفاده موثر کنیم. یکی از مسائل، نگاه به درون و ظرفیت‌های درون در بحث گردشگری است که در سال‌های اخیر با وجود اولویت‌ها و شعارهایی که داده می‌شد، دستاوردهای موثری نداشت. زیرا در حوزه گردشگری نیروی آموزش‌دیده حرفه‌ای که بتواند فهم روز را داشته باشد، بسیار کم داریم. امیدواریم در دولت سیزدهم به این حوزه نگاه درستی شود و فهم نظری دقیق به دست بیاید و بتوانند راهبردی برای پیشبرد هدف‌های حوزه گردشگری تهیه کنند.
به گفته این کارشناس حوزه گردشگری، دلیل اصلی کمبود نیروی تخصصی در حوزه گردشگری در ایران این است که دوره‌های آموزشی مراکز علمی، متناسب با نیازهای حوزه گردشگری نیست، در نتیجه فارغ‌التحصیلان نتوانستند میان بخش‌های مختلف ارتباط برقرار کنند. باید توجه داشت در ایران هر جزیره گردشگری کسب وکار برای خودش فعالیت می‌کند، از طرفی مراجع دانشگاهی اصول و برنامه‌ریزی‌های خود را دارند بدون اینکه با هم ارتباط ارگانیک داشته باشند و این چالشی است که در این حوزه با آن مواجه‌ایم.
آموزش جزیره‌ای فعالان گردشگری را به هدف نمی‌رساند
این متخصص حوزه گردشگری در ارائه پیشنهاد برای رفع شکاف میان حوزه آموزشی و نیازهای صنعت گردشگری توضیح داد: اگر عزم جدی باشد تا اکوسیستم را درگیر آموزش نیروی انسانی در حوزه گردشگری کند، و برای آن برنامه داشته‌باشد، می‌توان شاهد رشد و شکوفایی در این حوزه باشیم، اما اگر این آموزش‌ها مانند جزایری بدون ارتباط ارگانیک باشند، نمی‌توانیم به اهداف برسیم. با توجه به این مسائل، ابتدا باید مشخص شود رویکرد در سطح علمی در حوزه گردشگری چیست. باید این ارتباط برقرار شود تا دانشگاه‌ها بتوانند با توجه به نیازها، نیرو تربیت کنند.
نیکنام تاکید کرد: باید دانشگاه‌ها، فعالان حوزه گردشگری و وزارت میراث فرهنگی با هم همکاری کنند تا بتوانند نیروهای تخصصی مورد نیاز را تربیت کنند. همچنین باید از برنامه دولت در سیستم آموزشی کشور برای حمایت و پشتیبانی از نیازهای حرفه‌ای و تخصصی صنعت گردشگری و نیروی انسانی شاغل در آن از طریق تصویب دوره‌های نوین آموزشی، اطمینان حاصل شود. به عبارت دیگر سیستم آموزشی کشور نیز در خدمت تامین نیازهای نیروی انسانی متخصص در حوزه گردشگری به‌ویژه با تحولات شتابان در شیوه‌های کسب‌وکار در شبکه اینترنت در سال‌های آتی است.
نظر شما