به گزارش ایرناپلاس، امسال نیز ستاد ملی کرونا مجوز برگزاری آزمونهای کلاسی را بهصورت حضوری نداد. بنابراین آزمونها بهصورت غیرحضوری برگزار میشود و همه دانشآموزان باید غیرحضوری امتحان دهند. در همین زمینه و در چند روز اخیر، پستهایی در شبکههای اجتماعی پربازدید شده که نشاندهنده تلاش معلمها برای کاهش امکان تقلب کردن دانشآموزان است و البته موثر به نظر نمیرسند.
به طور نمونه معلمی به دانشآموزانش پیام داده: «در زمان آزمون در فاصله ۸ متری شما نباید کسی کتاب باز کند، چون سیستم مجهز به برنامهای است که اگر فردی در ۸ متری شما کتاب باز کند یا با شما حرف بزند، برای شما تقلب ثبت میشود!» یا در مورد دیگری معلمی از دانشآموزان خواسته تعهد بدهند تقلب نکنند.
حالا هرچه که هست، با آنلاین شدن امتحانات، وسوسه دانشآموزان برای تقلب بیشتر از پیش شده است. همچنین صفحهها و گروههایی در شبکههای اجتماعی هستند که افرادی را معرفی میکنند تا به جای شما امتحان دهند و با تشکیل یک گروه مجازی، دانشآموزان میتوانند با کمک هم به همه پرسشها پاسخ دهند.
یکی از راههایی که بعضی دانشآموزان ممکن است برای فرار از اضطراب و ناکامیها انتخاب کنند، تقلب در امتحان است؛ به ویژه در این روزهای کرونایی که همه آزمونها به صورت مجازی برگزار میشود، وسوسه برای بهره بردن از این روش بیشتر شده است.
باید توجه کرد که با گسترش تقلب، دانشآموزان دیگر هیچ تلاشی برای یادگیری درس نخواهند کرد. در این بین، دانشآموزان پرتلاش نیز انگیزه خود را برای یادگیری از دست میدهند، زیرا نتایج غیرواقعی دیگران را میبینند و دانشآموزی که در پایههای پایینتر از این روش استفاده کرده، در سالهای بعد در یادگیری مطالب جدید دچار مشکل خواهد شد.
تقلب؛ از آنلاین تا گروهی
در همین زمینه مهدی بهلولی کارشناس آموزش و فعال صنفی در این باره به ایرناپلاس میگوید: تقلبی که در آموزش آنلاین از سال گذشته شروع شد، در سطح گستردهای بود اما پولی نبود. دانش آموزان همه باهم گروه تشکیل داده بودند؛ پرسشها را به هم میرساندند و حتی گروهی امتحان میدادند.
سال گذشته اتفاقی مسیرم به تهرانسر افتاد. دیدم تعداد زیادی دانشآموز از یک کوچه بیرون آمدند. فکر کردم برایشان کلاس گذاشتهاند. چون آن روزها مدرسه رفتن ممنوع بود، رفتم پرسیدم شما مدرسه بودید؟ گفتند نه. گفتم پس چرا همه کتاب درسی کلاس یازدهم در دست دارید؟ گفتند امتحان داشتیم. همه رفتیم منزل یکی از دوستان و گروهی امتحان دادیم.
بهلولی ادامه میدهد: شما اگر به سند تحول بنیادین که ۹ سال پیش مصوب شده است نگاه کنید، ۵۰۰ کارشناس در طول پنج سال روی آن کار کردهاند اما در این سند اساسا به آموزش مجازی اشاره نشده است. یعنی آموزشوپرورش پیش از کرونا برای آموزش مجازی فکری نکرده بود که حالا بیاید به مزایا و معایبش فکر کند و در مهمترین سند آموزشی کشور در نظر گرفته شود. اکنون پس از این غفلت، ناگهان وارد چنین فضا و شرایطی شدهایم.
این فعال آموزشی میافزاید: سال گذشته که امتحان میگرفتیم، میزان تقلب بسیار گستردهتر از امسال بود. چون اول کار بود ما نمیدانستیم که باید با چه سازوکاری جلوی آن را بگیریم اما اکنون راهکارهایی برای جلوگیری از تقلب به وجود آمده است که معلمان و استادان از آن استفاده میکنند. برای مثال در دانشگاهها از سیستمهای الاماس استفاده میکنند؛ یعنی هر دانشگاهی برای خود یک نرمافزار طراحی کرده و براساس آن آموزش میدهد که بسیار قویتر از پیام رسان شاد بوده و بسیاری از ضعفها را پوشش داده است.
پرسشهای تستی با زمان محدود و گزینههای متفاوت
این کارشناس آموزشی میگوید: امروز بیشتر معلمها به سمت روشی رفتهاند که پرسشهای تستی با زمان محدود و گزینههای متفاوت طراحی میکنند تا امکان تقلب کمتر شود.
تجربه شخصی من این است که میتوان چند نوع نمونه پرسش که الزاما یکسان نیستند طرح کرد؛ پرسشهای جابهجا با گزینههای متفاوت. شخصا ترم اول سال گذشته وقتی فهمیدم تقلب گستردهای انجام میشود برای امسال امتحاناتم را با تماس تصویری به صورت فردی گرفتم. برای هر دانشآموز وقت میگذارم و برای هر کدام سوالهای متفاوتی طرح میکنم.
شهریورماه پارسال و دیماه امسال هم همین کار را کردم. دانشآموز باید جلوی چشم خودم و بدون اینکه کسی در کنارش باشد، آزمون دهد. یعنی تقریبا امکان تقلب را از دانش آموز گرفتهام. هرچند وقت و انرژی زیادی صرف میشود.
به گفته وی، دانشآموز وقتی احساس کند میتواند به راحتی تقلب کند، اساسا دیگر درس نمیخواند. آموزشوپرورش در این زمینه برای جلوگیری از تقلب باید تدبیری بیاندیشد. میتوان نرمافزار کارآمدی در این زمینه طراحی کرد تا مشکلات موجود برطرف شود یا حداقل تا زمانی که اشکالات موجود برطرف نشده اجازه استفاده از دیگر اپلیکیشنها که در این زمینه کارآمد است را بدهند.
تلاش برای سوءاستفاده در آزمونهای آنلاین
بهلولی ادامه میدهد: اما در هر حال با توجه به این تجربه یک سالهای که با آزمون و خطا گذشت، اشکالات آموزش مجازی امسال بسیار کمتر از پارسال شده است. سال گذشته از طرف برخی از دانشجوها و دانشآموزان چند مورد پیشنهاد داشتم که پرسشها را برای من ارسال کنند و در ازای دریافت مبلغی، پاسخ را برای آنها بفرستم. مسلما در چنین فضایی ممکن است برخی معلمان درگیر چنین پیشنهادهای وسوسهکنندهای شوند یا حتی این پیشنهاد به دانشجو یا شاگرد زرنگ انجام شود.
وی در پاسخ به این پرسش که معمولا مبلغی که در این زمینه ردوبدل میشود چقدر است، میگوید: بستگی به شرایط دارد. برای مثال در همان بحث تدریس خصوصی، کلاسهایی داریم با ۱۰۰ هزار تومان برگزار میشود اما همان کلاس جای دیگری امکان دارد با یک میلیون تومان برگزار شود. معیار مشخصی نیست. بستگی به شرایط مالی دانشآموزان و دانشجویان دارد. شنیدهام که اگر کسی بخواهد سوالی برای کسی دیگری حل کند حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان پول میگیرند. در هر حال اینها چیزهایی است که جسته و گریخته شنیدهایم اما اینکه به صورت گروهی در فضای مجازی و سازماندهی شده چنین تقلبهایی انجام شود خبر ندارم. اما مطمئنم که معلمهای متعهد و دلسوز که تعدادشان کم هم نیست هیچ وقت تن به چنین کارهایی نمیدهند.
خبرنگار ایرناپلاس برای بررسی این موضوع، با مسئولان آموزشوپرورش در مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی تماس گرفت اما روابط عمومی این مرکز اعلام کرد ریاست مرکز تمایلی به اظهار نظر در این زمینه ندارد.
نظر شما