به گزارش ایرناپلاس، حجت‌الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری؛ عضو هیات علمی دانشگاه ادیان و مذاهب قم، در دومین جلسه از مراسم «عاشورا و امروز ما» در سخنانی با موضوع «عاشورا، آوردگاه مذهبی یا فرامذهبی؟» گفت: دین یکی از ارکان هویت‌ساز ماست که مانند همه مؤلفه‌های هویت، برای انسان مرزبندی‌هایی را ایجاد می‌کند و البته انسان با همین مرزبندی‌هاست که خود را می‌یابد و می‌شناسد و آماده سرمایه‌گذاری و فداکاری می‌شود.
دینداران با بی‌دینان و نیز متدینان با پیروان سایر ادیان مرزبندی می‌کنند. در درون هر دین هم با دیگر مذاهب، مرزبندی‌هایی شکل می‌گیرد، مانند مرزبندی شیعیان با دیگر مذاهب و فرق اسلامی.
این مرزبندی‌ها فوائد و برکات زیادی دارد، از جمله موجب می‌شود تا ما از طریق مقایسه با دیگران و تعامل با آنها، هم خودمان را بهتر بشناسیم و هم نقاط قوت و ضعف خود را بهتر تشخیص بدهیم.
واقعه عاشورا، عرصه تقابل بین شیعه و سنی نبود
شریعتمداری عاشورا را تقابلی دانست که در آن، طرف مقابلِ سیدالشهداء (ع)، در پی تحمیل بیعت و تسلیم بر امام بود و هیچ راه و گزینه دیگری را برنتافت.
وی افزود: برخی می‌خواهند عاشورا را به تقابل شیعه و سنی تبدیل کنند و بگویند عاشورا نتیجه و مولود طبیعی و قهری سقیفه بود و تقابل لشگر امام حسین(ع) و یزید، تقابل شیعه و سنی بود و چون افرادی که آن زمان بودند، الان زنده نیستند، ما به بهانه عاشورا، بیاییم و به تقابل شیعه و سنی دامن بزنیم، در حالی که واقعا در عاشورا، ما شاهد تقابل شیعه و سنی نیستیم.
دانشیار گروه شیعه شناسی و رئیس دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان و مذاهب با اشاره به تحقیقات خود از منابع تاریخی و روایی افزود: وقتی رجزها، خطبه‌ها و سخنان امام حسین (ع) و اصحابشان را در عاشورا می‌بینیم، کمتر رنگ و بوی شیعی دارند و دغدغه‌شان اصل اسلام است، نه تشیع. زیارت‌نامه‌ها هم، چه زیارت عاشورای معروف و غیرمعروف و چه زیارت وارث و زیارت اربعین هم نگاه اسلامی و فرامذهبی دارند و این مصیبت را مصیبت وارد شده بر اسلام و همه مسلمانان می شمارند.
به گفته شریعتمداری، در طرف مقابل هم، ما اثری از سنی‌گری به معنای خاص آن نمی‌بینیم.
عاشورا تقابل جریان اموی با اسلام نبوی است
وی بیان اینکه می‌توان گفت عاشورا تقابل جریان اموی با اسلام نبوی و علوی بود، نه تقابل شیعه و سنی، به سه گروهی که با حضرت علی (ع) جنگیدند، اشاره کرد و افزود: پرونده و جبهه جمل بعد از امام علی(ع) بسته شد، اما پرونده صفین و نهروان باز ماند و دو جریان پس از ایشان باقی ماندند: یکی خوارج که تا امروز هم ماندهاند و داعش احیای همان است.
امروزه علمای اهل سنت برای برخورد با داعش و سلفی‌گری به سیره امیرمومنان (ع) استناد می‌کنند که با خوارج تا زمانی که دست به خشونت نبرده بودند، مماشات کرد و پس از آنکه جنگیدند، با آنها جنگید و نیز فرمود که این جریان همچنان ادامه خواهد داشت.
دومین جریان، جریان اموی(قاسطین در صفین) است که حدود یک قرن پس از حضرت علی (ع) ادامه یافت، البته پس از سقوط اموی‌ها در سال ۱۳۲، همچنان در اندلس، حکومت اموی‌ها تا حدود سه قرن ادامه یافت، اما آنها با این اموی‌ها فرق‌های زیادی داشتند.
به گفته شریعتمداری، ویژگی نخست امویان، عدم اعتقاد واقعی به اسلام و توحید در اوائل و سوءاستفاده از اسلام برای کسب قدرت بود. البته به برکت قیام امام حسین (ع)، آنها از نابودی اسلام دست کشیدند و ناگزیر به اسلام تن دادند، اما همراه با تحریف‌های زیاد. ویژگی دوم آنها اشرافیت بود، هم به معنای تجمل‌گرایی و هم به معنی ترجیح دادن عرب بر عجم و قریش بر غیرقریش و اموی بر غیراموی.
رنگ و بوی شیعی دادن به عاشورا، خدمت به آن نیست
وی تاکید کرد: اگر عاشورا به درستی تبیین شود، موجب می‌شود تا همه مسلمانان حول محور حسین (ع) وحدت کنند و به یکدیگر نزدیک شوند. اما اگر ما به این سرمایه بزرگ، رنگ و بوی مذهبی و شیعی بدهیم، نه تنها به آن خدمت نکرده‌ایم، بلکه آن را کوچک کرده‌ایم. چرا که عاشورا می‌تواند سرفصل وحدت و گردهمایی همه مسلمانان و حتی همه انسان‌های آزادی خواه و اخلاق مدار باشد.
این استاد حوزه گفت: عاشورا و شعارهای امام حسین (ع) فرامذهبی و حتی فرادینی و انسانی است. اینکه در سال‌های اخیر عزاداری حسینی در مناطق اهل سنت کاهش پیدا کرده، مایه نگرانی است، بخشی به دلیل تبلیغات وهابی‌هاست و بخشی هم به دلیل عملکردهای تفرقه‌افکنانه برخی جریانات افراطی شیعه و غلوها و تحریک حساسیت‌ها در عزاداری‌هاست، در حالی که عاشورا، یک رخداد و واقعه شیعی نیست، بلکه یک سرمایه بزرگ اسلامی است که می‌تواند موجب وحدت و پویایی مسلمانان شود.
نظر شما