برخی معتقدند فضای مجازی بیش از آنکه در برخی زمینه‌ها راهگشا باشد، ارزش‌ها را تغییر داده و پرحاشیه‌ها و بی‌سوادان را در معرض توجه و دید قرار داده است. البته این مسئله در موارد مختلف، خود را متفاوت نشان می‌دهد. برای مثال در میان هنرمندان، بازیگران و سلبریتی‌ها گویی فضای مجازی به صحنه رقابتی تبدیل شده که هر کسی از آن عقب بماند در حرفه خود با مشکل مواجه می‌شود. اتفاقاتی که در این روزها شاهدش هستیم بیانگر همین نکات است. حاشیه‌هایی در میان برخی بازیگران دیده می‌شود که گاهی مواقع به‌اندازه‌ای تعجب‌برانگیز هستند که باورمان نمی‌شود این اظهارنظرها و رفتارها از سوی کسانی باشد که هنرمند خطاب می‌شوند و برای بخشی از مردم الگو هستند.
ریحانه پارسا بازیگری است که برای اولین بار در سریال «پدر» دیده شد. او بعد از این مجموعه به دلیل انتشار عکس‌هایی که مغایرت بسیار با نقشش در این سریال داشت به‌سرعت در فضای مجازی خبرساز شد. اما این آخرین حاشیه این بازیگر نبود. حضورش در نشست خبری فیلم «خوب بد جلف۲» و حرکات عجیب و غریبش در آن نشست بار دیگر جنجالی شد. اما شاید هیچ‌کدام از این اتفاق‌ها به‌اندازه خبر ازدواجش با مهدی کوشکی که او هم دستی در هنر و سینما دارد، پرسر و صدا نبود. خبری که به‌سرعت در فضای مجازی منتشر شد و حاشیه‌هایش، سوژه‌ای جدید به کاربران داد.
ریحانه پارسا، توییت بحث‌برانگیز و قضاوتی که نباید شود!
جنجال بر سر نظرات ریحانه پارسا وقتی به وجود آمد که پارسا این جمله را توییت کرد: «یا بنویس حق طلاق می‌دید به زنهاتون بعد اسم خودتون را هم گذاشتید، مرد؟ ایموجی هم نزار..» که بعد از آن هم مهدی کوشکی با انتشار فیلمی درباره این جمله چنین گفت: «این روزها به خاطر توییت ریحانه خیلی از من سؤال می‌شه که حق طلاق چطوریه؟ من خیلی اعتقاد دارم که حق طلاق با مردِ صد درصد و چه لزومی داره حق طلاق با زن باشه؟ به نظر من این ایده خیلی درستی است که حق طلاق با مرد باشه، به قول قدیمی‌ها زن باید با لباس سفید بیاد خونه بخت و با کفن سفید هم بره!»
بیان این جملات از زبان کسی که اهل هنر است به مذاق کاربران اینستاگرام هم خوش نیامد و باعث حذف این پست شد. اما عده‌ای این جنجال را تعمدی و یک نوع بازی تبلیغاتی دانستند. عده‌ای دیگر هم می‌گویند این دو بازیگر تنها دنبال شهرت و دیده شدن و افزایش فالوور هستند. مسئله اصلی وقتی مطرح می‌شود که با افزایش این حواشی، کارگردانان هم در کنار کاربران فضای مجازی از چنین بازیگرانی استقبال و دعوت به همکاری می‌کنند. اتفاقی که شاید ایجاد حاشیه را بیشتر تأثیرگذار می‌کند.
از دکتر محمدعلی الستی جامعه‌شناس ارتباطات و استاد دانشگاه درباره چرایی به وجود آوردن چنین حواشی و تأثیرات آنها بر فضای هنر، سینما و جامعه پرسیدیم.
شهرت بیشتر مساوی است با پول بیشتر
دکتر الستی درباره چرایی به وجود آمدن این‌گونه حواشی از سوی برخی هنرمندان و سلبریتی‌ها، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: همیشه در عرصه انسانیت یک بود داریم و یک نمود. یعنی چیزی که انسان‌ها هستند و چیزی که با آن شناخته می‌شوند. فرض کنید من استاد دانشگاهی هستم با یک سری توانایی‌ها و به آن شکل که باید مردم من را نمی‌شناسند. شایستگی، آن چیزی است که من دارم، اما شهرت چیزی است که مردم در من می‌بینند که همان بود و نمود است. حال فرض کنید من بازیکن خوب فوتبال هستم که در تیم محله به خوبی بازی می‌کنم. یک نفر می‌آید و می‌بیند که بازی من خیلی قوی‌تر از بازی در تیم محله است و باید عده بیشتری من را بشناسند. به همین دلیل من را به تیم شهرستان و بعد هم استان معرفی می‌کند و همین‌طور با توجه به شایستگی‌هایم شهرت پیدا می‌کنم تا اینکه به تیم ملی می‌رسم. در تیم ملی به نظر می‌رسد که بیشتر از آن قابلیت ندارم اما دوست دارم شهرتم به‌طور روزافزون ادامه داشته باشد. از اینجا به بعد به جای اینکه به توانایی‌هایم اضافه کنم و شایستگی‌هایم را نشان دهم، شروع به انجام رفتارهایی که جلب توجه کند، می‌کنم. دقیقاً همان کارهایی که سلبریتی‌ها می‌کنند.
این جامعه‌شناس این‌گونه ادامه داد: این‌هایی که می‌گویند شاخ اینستاگرام یا ... هستند مگر چه کسانی‌اند؟ بدن خود را رنگ می‌کنند، حرف‌های عجیب غریب می‌زنند و در واقع این حرکت‌های غیرعادی برای جلب توجه است. جلب توجهی که شهرتی فراتر از شایستگی به او می‌دهد. در اینجا دیگر از یک فرا زبان استفاده می‌شود و مسئله توجه و نگاه کردن است. رسانه‌های مرکب و شبکه‌های اجتماعی بر اساس تعداد فالوور برای فرد ارزش ایجاد می‌کنند. به همین دلیل برخی سلبریتی‌ها، بیشتر از اینکه مهارت خود را در حوزه تخصصی‌شان قوی کنند و شایستگی‌شان افزایش پیدا کند، به جلب توجه کاذب می‌پردازند. چون این افراد هر چه شهرتشان بیشتر شود، وقتی که در یک اثر به کار گرفته شوند، آن اثر هم فروش بیشتری پیدا می‌کند. بنابراین کارگردانان هم از این افراد حمایت و پشتیبانی می‌کنند.
پایین آمدن کیفیت آثار هنری
این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که به وجود آمدن چنین حواشی و استقبال مخاطب از آن چه اثاری بر جامعه و هنر در طول زمان می‌گذارد، افزود: طبیعتاً کیفیت کار هنری را پایین می‌آورد. شهرت افراد متناسب با میزان جلب توجه افکار عمومی تعیین می‌شود. چون شهرت افراد متناسب با شایستگی‌شان نخواهد بود و متناسب با میزان جلب توجه افکار عمومی است، بنابراین هم سلیقه مردم و هم کیفیت آثار هنری پایین می‌آید. اینها دو طرفه هستند و با یکدیگر رابطه دیالکتیک دارند. وقتی سلیقه مردم پایین می‌آید کیفیت آثار هنری هم به‌طور متقابل پایین می‌آید.
گزارش از هنگامه ملکی
نظر شما