نرخ تورم دی‌ماه از سوی مرکز آمار کشور منتشر شده و مطابق این آمارها، نرخ تورم سالانه دی‌ماه ١٣٩٨ برای خانوارهای کشور به ٣٨,٦ درصد رسیده که نسبت به ماه قبل، ١.٤ درصد کاهش نشان می‌دهد. نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری ٣٨ درصد است که نسبت به ماه قبل ١.٣ درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٤٢.٢ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.٦ درصد کاهش داشته است.
بر اساس این آمارها، نرخ تورم نقطه‌ای هم در این ماه به رقم ٢٦,٣ درصد رسیده است. منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل است. بر اساس این آمارها، نرخ تورم نقطه‌ای دی‌ماه ١٣٩٨ در مقایسه با ماه قبل ١,٥ درصد کاهش یافته است. نرخ تورم ماهانه دی‌ماه هم به ٠,٨ درصد رسیده که در مقایسه با ماه قبل، ٢.٤ درصد کاهش داشته است.
نیروی تورمی در کالاهای غیرخوراکی
این داده‌ها نشان می‌دهد هرچند تب تورم از سوی هر دو گروه کالاهای خوراکی و غیرخوراکی فروکش کرده، اما برعکس ماه گذشته، تورم دی‌ماه از سوی کالاهای غیرخوارکی و خدمات رشد کرده است. مطابق داده‌های مرکز آمار، نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» با کاهش ۴ درصدی به ٢٤ درصد و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با کاهش ٠.٣ واحد درصدی به ٢٧.٤ درصد رسیده است. همین‌طور تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» به ترتیب ٠.٣- درصد و ١.٤ درصد بوده است.
کالاهای غیرخوراکی شامل پوشاک، مسکن، مبلمان و لوازم خانگی، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل، ارتباطات، تفریح و فرهنگ، آموزش، هتل و رستوران و کالاها و خدمات متفرقه می‌شود. در دو ماه گذشته (آبان و آذر) رشد بخش غیرخوراکی سبک خانوارها به دلیل افزایش ۵۰ درصدی قیمت بنزین سهمیه‌ای و ۲۰۰ درصدی بنزین آزاد رخ داد. بیشتر این رشد در ماه آذر اتفاق افتاد که نرخ تورم ماهانه گروه حمل‌ونقل ۱۴.۱ درصد شد. شاخص نقطه به نقطه این مجموعه کالایی در ماه آذر هم به ۴۹.۸ رسیده بود. این میزان افزایش به‌حدی بود که نرخ تورم گروه غیرخوراکی را ۲.۸ درصد بالا برد. البته خیلی مهم است که اشاره شود این افزایش قیمت در گروه حمل‌ونقل طی ماه آذر خیلی زود بر کالاهای خوراکی تأثیر گذاشت؛ به‌طوری که قیمت این گروه به میزان ۴.۱ درصد نسبت به آبان رشد کرد.
به بیان دیگر، برخلاف برخی نظراتی که ارائه می‌شد، گروه خوراکی‌ها که بیشترین وزن را در سبد خانوارهای طبقات پایین جامعه دارد، نخستین اقلامی بودند که به‌صورت مستقیم از رشد قیمت بنزین تأثیر پذیرفتند. این موضوع موجب شد تورم دهک‌های جامعه، یک الگوی آسیب‌زننده برای کم‌درآمدها به خود بگیرد. تورم گروه خوراکی‌ها طی آذرماه برای دهک اول (کم‌درآمدترین) به میزان ۳.۲ درصد و برای دهک دهم ۰.۵۸ درصد شده بود.
اما در ماه دی با کاهش تب افزایش قیمت بنزین، تورم این بار به الگویی برگشته که در آن طبقات بالایی کشور بیشتر از طبقات کم‌درآمد تحت تأثیر قرار می‌گیرند. دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در دی‌ماه ١٣٩٨ برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از ٣٨,١ درصد برای دهک اول تا ٤٠.٣ درصد برای دهک دهم است. این تغییر الگو به دلیل کاهش بیشتر نرخ تورم گروه کالاهای خوراکی نسبت به غیرخوراکی بوده است.
کاهش التهاب تورم روستایی
در محاسبات مرکز آمار، نرخ بنزین در هر لیتر ۲۲۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. این رقم میانگینی از دو رقم ۱۵۰۰ تومان سهمیه‌ای و ۳۰۰۰ تومانی آزاد است. یعنی فرض بر این بوده که سوخت یک ماهه هر خودرو شامل ۵۰ درصد بنزین سهمیه‌ای و ۵۰ درصد آزاد بوده که البته در رابطه با این فرضیه شبهه زیادی وجود دارد. این فرضیه بر اساس الگوی مصرف خودروها انجام شده که طبق آن، میزان مصرف ماهانه کل احصا و بر مبنای آن مصرف سهمیه‌ای مشخص می‌شود.
البته باید به این موضوع هم اشاره کرد که گروه حمل‌ونقل تنها شامل قیمت بنزین نمی‌شود. اقلام این گروه که طبق فرمول مرکز آمار وزنی ۹.۲ درصدی از کل سبد خانوارها را دارد، شامل قیمت خرید سواری، وانت، موتورسیکلت، دوچرخه، قیمت بلیت اتوبوس درون و برون شهری، سفر هوایی و ریلی و حتی نرخ خدمات تعمیر وسایل نقلیه هم می‌شود.
افزایش قیمت گروه حمل‌ونقل در ماه آذر به دلیل افزایش بنزین، بیشتر فشار خود را بر مناطق روستایی نشان داده بود که دلیل آن هم نبود جایگاه‌های بنزین و به تبع آن، اعمال درصدی بیشتر از نرخ‌های مصوب بر قیمت این کالا از سوی خرده‌فروشان این مناطق بود.
از همین رو، نرخ تورم ماهانه کالاهای غیرخوراکی در میان روستاییان بیشتر از مناطق شهری شده بود. این شاخص به ترتیب در مناطق شهری و روستایی به ۳.۶ و ۲.۶ درصد رسیده بود. مضاف بر این، روستایی‌ها به دلیل اینکه در شرایط معمولی هم نسبت به شهرها برای حمل اقلام مصرفی، کرایه بیشتری می‌دهند، همچنین به خاطر درآمد پایین و وزن بالای کالای خوراکی در سبد مصرفی خانوارهای این مناطق، بیشترین نرخ تورم ماهانه را از سوی گروه خوراکی‌ها متحمل شدند. طبق داده‌های مرکز، نرخ تورم ماهانه آذرماه گروه خوراکی روستایی‌ها به میزان ۵ درصد رشد کرد، در حالی که همین شاخص برای شهرها ۳.۹ درصد شده بود. نرخ تورم ماهانه مناطق روستایی در ماه آذر ۴.۲ درصد و در شهرها ۳ درصد شده بود.
اما در دی‌ماه که نیروی تورمی رشد قیمت بنزین به‌طور کامل تخلیه شده، نرخ تورم روستایی کاهش محسوس‌تری از شهرها داشته است. نرخ تورم نقطه به نقطه در ماه دی خانوارهای روستایی ٢٧ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ١.٩ درصد کاهش داشته است. در حالی که همین شاخص برای خانوارهای شهری ٢٦.٢ درصد است که نسبت به ماه قبل نیز ١.٤ درصد کاهش داشته است. همچنین این کاهش در نرخ تورم ماهانه خانوارهای روستایی و شهری هم قابل مشاهده است. نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری ٠,٩ درصد است که نسبت به ماه قبل، ٢.١ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی ٠.٥ درصد بوده که نسبت به ماه قبل ٣.٧ واحد درصد کاهش داشته است.
تغییرات قیمتی در میان اقلام
در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «میوه و خشکبار» و بیشتر مربوط به کالاهای انار، موز و هندوانه است. در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» گروه «حمل ونقل» و به‌طور مشخص انواع اتومبیل سواری بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند. همچنین گروه «سبزیجات» به‌طور مشخص گوجه‌فرنگی و گروه «گوشت قرمز، سفید و فرآورده آنها» به‌طور مشخص گوشت گاو و گوسفند نسبت به ماه قبل، کاهش قیمت داشته است.
نظر شما