بارش‌های سنگین که از جمعه هفته گذشته در جنوب‌شرقی کشور شروع شده بود، سرانجام ضربات سهمگین خود را بر پیکر سیستان و بلوچستان زد تا در نبود زیرساخت‌های امدادی، سیل، بسیاری از روستاهای این استان را با خود ببرد. این وضعیت در حالی است که با وجود تأکید رئیس سازمان مدیریت بحران استان سیستان و بلوچستان مبنی بر اطلاع‌رسانی به‌موقع به ساکنان روستاهای سیل‌زده، مردم می‌گویند وقتی محلی برای اسکان اضطراری از سوی مسئولان در نظر گرفته نشده بود، چگونه باید روستا را تخلیه می‌کردند؟
الیاس براهویی‌نژاد، خبرنگار سیستان‌وبلوچستانی درباره جزئیات سیل در جنوب این استان به ایرناپلاس می‌گوید: تا جایی که من پیگیر بوده‌ام همه گفته‌اند که این حجم از بارش و باران حداقل در ۲۰ سال اخیر بی‌سابقه است. حالا شما این حجم بارش را به این اضافه کنید که سیستان‌وبلوچستان در زمینه زیرساخت از محروم‌ترین استان‌های کشور است و سال‌هاست درگیر خشکسالی است. وضعیت زیرساخت‌های شهری و روستایی و راه‌ها به‌شدت نگران کننده است و با این سیل تقریباً همه مسیرهای مواصلاتی مناطق درگیر سیل مسدود شده است، چون اکثر جاده‌ها خاکی است، سیلاب همه را با خود می‌برد. از این جهت کمک‌هایی که قرار است به مردم برسد، به دلیل وضعیت راه‌ها به دستشان نمی‌رسد. در حال حاضر حدود ۵۰۰ روستا در محاصره هستند.
بیشترین جایی که آسیب‌دیده، بخش جنوبی استان و منطقه مکران
به گفته او، سیستان‌وبلوچستان به سه منطقه تقسیم شده است. قسمت شمالی سیستان است که شامل زابل می‌شود. در این قسمت خیلی نباریده است منتها وقتی بارش‌ها در کشور افغانستان زیاد شود، به سمت سیستان سرازیر می‌شود. این درحالی است که در شرایط عادی حقابه سیستان را نمی‌دهند. منطقه دوم منطقه مرکزی استان یعنی سرحد است که شامل زاهدان و خاش می‌شود. در این شهرها هم بارش بوده، اما خسارت کمتری داشته است. از دیشب بارش‌ها در این مناطق فروکش کرده است. بیشترین جایی که از استان آسیب دیده بخش جنوبی استان و منطقه مکران، بخش دشت‌یاری، نیکشهر، چابهار و شهر قصرقند است.
نهادهای مدنی و مردم نمی‌توانند به مناطق محاصره شده بروند
وی می‌افزاید: اینجا از نظر روابط اجتماعی مردم خیلی به هم نزدیک هستند و در موارد این‌چنینی به هم کمک می‌کنند. از طرف دیگر با حضور زیاد خیریه‌ها، نهادهای مدنی و هلال‌احمر تا اندازه‌ای فضا کنترل شده است. کمک‌های زیادی هم جمع شده است، اما به دلیل نبود راه ارتباطی و محاصره شدن مردم به آنها نمی‌رسد و باید با بالگرد برای آنها ارسال شود. از این جهت منطقه از جهت امدادرسانی دچار مشکل شده است؛ چراکه نهادهای مدنی و مردم نمی‌توانند به مناطق محاصره شده بروند.
بروید خانه فامیل‌هایتان
این وضعیت در حالی است که مسئولان استانی و کشوری از قبل در مورد احتمال وقوع سیلاب هشدارهایی دریافت کرده بودند. فرماندار نیکشهر در توییترش اعلام کرده و اطلاع داده، اما مردمی که از نان شبشان مانده‌اند، توییتر می‌دانند چیست؟ من شنیده‌ام که مسئولان به مردم گفته‌اند این چند روز بروید خانه فامیل‌هایتان! یعنی حتی به این فکر نکرده‌اند یک پناهگاه برای مردم در نظر بگیرند و بسازند. بخش زیادی از مردم اصلاً اینترنت ندارند و بخشی دیگر در روستاهای دورافتاده اساساً شناسنامه ندارند. برای مثال، روستایی هست که مردمش اصلاً از روستا بیرون نمی‌آیند. فقط یکی دو نفر از آنها به داخل شهر رفت‌وآمد می‌کنند و امورشان را رفع و رجوع می‌کنند. اینها اگر بلایی سرشان بیاید، حتی هویتی برای شناسایی ندارند. در حال حاضر بیشتر بحث کمک‌های اولیه، غذا و وسایلی مانند پتو مطرح است. بعضی‌ها لباس می‌فرستند در حالی که مردم اینجا اصلاً از این لباس‌ها نمی‌پوشند.
محمدرضا واعظ مهدوی، مسئول موسسه خیریه هاسب (همدلان آینده‌نگر سیستان‌وبلوچستان) که در این منطقه فعالیت می‌کند و به مناطق سیل‌زده خدمت‌رسانی می‌کند، درباره وضعیت منطقه به ایرناپلاس می‌گوید: بر اساس گزارش‌هایی که دریافت کرده‌ایم آمادگی مسئولان به نسبت خوب بوده تا جایی که تاکنون بر اساس گزارش‌ها، یک مورد خسارت جانی در یکی از توابع ایرانشهر داشته است. با توجه به اعلام قبلی، مرخصی‌های کارمندان لغو شده و ظاهراً استان در آماده‌باش کامل بوده است.
قطع ارتباط روستاهای بخش پلنگ، ساربوک و بنت
واعظ مهدوی می‌افزاید: نکته‌ای که مهم است این است ارتفاع سیلاب در رودخانه سرباز به ۱۰ متر رسیده است و بر اساس صحبت‌هایی که با فرماندار سرباز داشتم، راه ارتباطی نیکشهر به قصرقند به دلیل تخریب پل‌ها مسدود شده است. از آنجایی که کل منطقه درگیر سیل حالت دشت دارد، عرض آب خیلی خیلی زیاد است و تمام دشت را می‌بلعد. رودخانه‌ها یکی دو کیلومتر عرض دارند. این رودخانه‌ها پل ندارند و عبور جاده از طریق آب‌نما صورت می‌گیرد یعنی کف رودخانه در محلی با جاده تلاقی می‌کند، سنگ‌فرش می‌شود و معمولاً در شرایط عادی ارتفاع آب آنقدر زیاد نمی‌شود که عبور و مرور مختل شود. اما در این سیل این آب‌نماها دچار اشکال شدند. در نتیجه ارتباط خیلی از مناطق به‌طور کامل قطع شده است. برای مثال، روستاهای بخش پلنگ، روستاهای ساربوک در قصرقند، روستای بنت در نیکشهر عملاً دسترسی و ارتباط ندارند. از طرف دیگر، این حجم آب آنقدر زیاد است که امکان عبور و مرور نیست، اما در بخش‌هایی که امکان رفت‌وآمد هست خدمت‌رسانی تا حدودی انجام شده است. همین الان اکیپ‌های متعددی از ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و هلال‌احمر در منطقه حضور دارند. مؤسسات خیریه، نهادهای مدنی و فرمانداری‌ها هم در حال ارائه کمک‌های مردمی هستند. این اقلام عمدتاً مواد غذای، مواد بهداشتی، پتو و لوازم گرمایشی و سایر ملزومات است که خریداری شده و توزیع می‌شود.
ماشین‌آلات سنگین؛ نیاز مهم و اساسی
مسئول موسسه خیریه هاسب توضیح می‌دهد: در حال حاضر چندین موسسه خیریه در منطقه، فعال و مشغول جمع‌آوری کمک هستند. خود شورای اجتماعی تشکل‌های هاسب در این زمینه خیلی فعال است. موسسه خیریه همدلان، موسسه خیریه مهرگیتی که مدرسه‌سازی می‌کند، موسسه خیریه دست‌یاری به دشت‌یاری (که شهید حسین علیمردای بنیانگذار آن بودند)، موسسه محسنون، موسسه محسنین، شرکت‌های متعدد و گروه‌های اجتماعی از قبیل پزشکان و داروسازان مختلف در منطقه فعال هستند.
در حال حاضر علاوه بر مواد غذایی و بهداشتی، یکی از نیازهای مهم اساسی، ماشین‌آلات سنگین است. مسئولان منطقه بیش از هر چیزی به بولدوزر، لودر، تریلی و مانند آن نیاز دارند تا بتوانند راه را برای امدادرسانی باز کنند و جاده‌های فرعی احداث و امکان دسترسی به مناطق محاصره شده و صعب‌العبور را فراهم کند. ما از شرکت‌هایی که امکان کمک در زمینه ماشین‌آلات را دارند، برای باز کردن راه‌های ارتباطی درخواست کمک می‌کنیم.
۲۰ ساعت قطعی تلفن، اینترنت و ارتباطات
از دیگر سو، بخشدار نیکشهر هم با تأیید قطع ارتباط اکثر روستاهای مناطق سیل‌زده درباره وضعیت سیستان‌وبلوچستان و شهر نیکشهر به ایرناپلاس می‌گوید: در ابتدای وقوع سیل به دلیل آسیب وارده به زیرساخت‌ها همه ارتباطات اینترنتی و الکترونیکی ما قطع شده بود. نیروهای فناوری و اطلاعات از استان اعزام شدند. پس از حدود ۲۰ ساعت قطعی اینترنت و ارتباطات که در مرکز بخش و شهرستان نیکشهر داشتیم، ارتباط تلفنی و اینترنتی ما برقرار شد.
محمد بلوچ‌زهی ادامه می‌دهد: در حال حاضر اکثر مسیرهای ما یعنی چهار دهستان در بخش مرکزی نیکشهر وجود دارد که در هر چهار دهستان، راه دسترسی اکثر روستاها مطلقاً مسدود است. تلفن، آب آشامیدنی، برق، اینترنت و راه به‌طور کامل مسدود هستند. ما تلاش می‌کنیم به محض اینکه آب فروکش کرد، نیروهای امدادی‌مان را به سمت این روستاها بفرستیم. در شهر نیکشهر تقریباً ۸۰ درصد روستاها درگیر سیل هستند.
بلوچ‌زهی در پاسخ به این سؤال که تاکنون چه خسارت‌هایی گزارش شده است، توضیح می‌دهد: در گزارش‌هایی که به ما رسیده تخریب خانه‌ها بسیار زیاد بوده است. همچنین تخریب سیل‌بندهای حفاظتی در سطح بخش و در حوزه دام و کشاورزی خسارات بسیار زیادی به بار آورده است. علاوه بر نیکشهر، شهر زرآباد، دشت‌یاری و چابهار هم آسیب‌های جدی دیده‌اند. در شهر ما خسارت جانی رخ نداده است.
نگرانی مهم؛ اپیدمی شروع بیماری‌های واگیردار
به گفته وی اکنون نگرانی اساسی این است که هر لحظه ممکن است یک اپیدمی از بیماری‌های واگیردار شروع شود. اگر شیوع بیماری‌های روده‌ای اتفاق بیفتد به‌شدت نگران کننده خواهد بود.
نظر شما