خبر به اندازه‌ای شوکه‌آور و دردناک بود که احساسات همه مردم را برانگیخت. در این میان برخی از هنرمندان تجسمی و نقاشان، تمامی احساس و غم خود را با ارائه اثری بیان کردند. ابعاد شهادت سردار قاسم سلیمانی به اندازه‌ای وسیع بود که این روزها طراحی، پوستر و نقاشی‌های بسیاری را با تکنیک‌های متفاوت از سیمای این شهید والامقام شاهد هستیم. اما به تصویر کشیدن چنین مرد بزرگی که همه ایرانیان را به سوگ نشانده، باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد و اصلا چنین آثاری تا چه اندازه موثر و الزامی است؟
شخصیتی که جلوه‌اش وسیع است
حبیب‌الله صادقی، نقاشی که به عنوان یکی از پیشگامان هنرهای تجسمی انقلاب اسلامی به شمار می‌رود، درباره به تصویر کشیدن شهید قاسم سلیمانی، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: ابتدا باید دید این منطق بیانی را چگونه می‌توان دنبال کرد؟ یکی از مهمترین و ارزشمندترین نیروهای انقلاب، سردار سلیمانی بوده که برای همیشه در تاریخ حضور دارد و باید درباره‌اش فعالیت‌های بسیاری انجام داد. جلوه این شخصیت به اندازه‌ای وسیع است که اگر بخواهند آن را تصویر کنند، شاید یک نمایشگاه لازم شود. ما قهرمان‌هایی در دنیا داریم و چهره‌هایی را می‌شناسیم که از طرق مختلف مثل آثار گرافیکی، تبلیغات جدی برای آن‌ها شده است. یکی از این چهره‌ها و قهرمان‌ها چگوارا است.
نظر استاد درباره اثر شاگرد
وی درباره طرح حسن روح‌الامین با عنوان «اصحاب آخرالزمانی اباعبدالله» که سردار سلیمانی را در آغوش امام حسین(ع) به تصویر کشیده است، بیان کرد: روزی که این خبر اعلام شد، با حسن روح‌الامین که از دوستان، شاگردان و دانش‌آموختگانم بود، تلفنی صحبت کردم و من این خبر را به او دادم. اثری که حسن روح‌الامین برای شهادت سردار سلیمانی کشیده جلوه‌ای به لحاظ عاطفی دارد و قطع شدن دست وی و تصویری از نیم‌تنه بدنش که به شکلی معصوم و مظلوم در آغوش امام حسین(ع) است، معنای خیلی خوبی دارد.
قیاس دو تصویر از یک هنرمند
حبیب‌الله صادقی این اثر روح‌الامین را با اثر دیگر وی که برای شهید حججی به تصویر کشیده بود، مقایسه کرد و افزود: این کار، خیلی بهتر از اثری است که ایشان برای شهید حججی آماده کرده بود. در آن اثر امام حسین(ع) را بدون سر به تصویر کشیده بود که تا حدودی جامعه نسبت به آن مقاومت کرد و به نحوی تصویر خشن به نظر می‌رسید. اما روح‌الامین نقاشی خوب، انسانی مهربان و دارای منطق آرمانی و پایبند به ارزش‌های دینی است. این هنرمند از طریق آرت‌دیجیتال اثری خلق کرده که بیان نقاشانه دارد و توانمندی خوبی در آن دیده می‌شود. این اثر یک جور ترکیب آرت‌دیجیتال است. به هر حال اگر بخش‌هایی از آن هم نقاشی و نمونه‌سازی شده باشد، بسیار موفق بوده و توانسته به خوبی نقاشی را با آرت‌دیجیتال ترکیب کند. در هر صورت ظرف یک روز، اثر خیلی خوبی است.
مخاطب نباید احساس کند شستشوی مغزی می‌شود
وی در پاسخ به این پرسش که وظیفه اصلی طراحان و نقاشان در ارتباط با به تصویر کشیدن شهید سلیمانی چیست، افزود: هنر اجتماعی و هنری که ما در انقلاب دنبال کردیم یک هنر بیانگر بود. یعنی هنری نبود که بخواهد بیانیه صادر کند و از دل سفارش دولت، حکومت و بخشی از جامعه بیرون بیاید. این ترجمه پدیدارشناسانه و نگاه متعالی که یک هنرمند می‌تواند به حقیقت دین و قرآن و ارزش‌های انسانی اسلامی داشته باشد، آنقدر فراگیر است که همه هنرمندان می‌توانند تجربه و ترجمه شخصی خود را داشته باشند.
حبیب‌الله صادقی؛ نقاش
صادقی در ادامه با اشاره به اینکه یک هنرمند باید بتواند وارد حوزه پدیدارشناسانه یک شخصیت شود و بتواند آن را تجلی ببخشد، گفت: اصلا توصیه نمی‌کنم هنرمندان آثار سرزده‌ای خلق کنند تا به شکلی بخواهند مخاطب را بمباران کنند و همه این حس‌های عاشقانه را نسبت به این سردار سلحشور در حد آثار خام‌دستانه ارائه دهند. مخاطب نباید احساس کند ما او را شستشوی مغزی می‌دهیم و به زور حقنه می‌کنیم. این شخصیت به اندازه‌ای سترگ و عظیم است که واقعا نیازی به این مسائل ندارد. چون دست ما از جهت جسمی و تجربه‌های ترجمان معرفت به او نمی‌رسد، توصیه می‌کنم فقط کار خام‌دستانه نکنیم.
جلوه‌ای از ترجمان یک شخصیت
حبیب‌الله صادقی با اعلام اینکه «اندیشه، تفکر و باورهای سردار سلیمانی یک دایرةالمعارف است» درباره به تصویر کشیدن ایشان گفت: نباید یک ترجمه عجولانه‌ای از او انجام دهیم. ترجمان شخصیتی ایشان یک کهکشان جلوه دارد. انشاءالله بتوانم تا سوم خرداد و برای روز آزادی خرمشهر فرصتی داشته باشم که یک سیمای شهید از ایشان به تصویر بکشم. البته اگر بخواهم از ایشان اثری داشته باشم باید از نظر عاطفی به من اجازه دهند و بتوانم از نیوشای وجودشان بنوشم.
گفت‌وگو از هنگامه ملکی
نظر شما