آلبوم «بی‌نام» محسن چاوشی پس از کشمکش‌های بسیار بالاخره منتشر شد. این آلبوم مانند دیگر آلبوم‌های این خواننده، با حواشی مختلفی همراه بود. انتشار «بی‌نام» بهانه‌ای شد تا ایرناپلاس روند تغییر سلیقه چاوشی در سه آلبوم اخیرش را مورد بررسی قرار دهد؛ چراکه او پیش از این، مشهور به خواندن موسیقی پاپ با رویکرد اجتماعی بود، اما در طول این سال‌ها به خواندن اشعار مولانا و سعدی روی آورده است.
نخستین خبر درباره نام‌گذاری این آلبوم بود. قرار بود دهمین آلبوم چاوشی با نام «قمارباز» منتشر شود. نام قمارباز را چاوشی از روی یکی از اشعار مولانا انتخاب کرد، اما این نام از دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز نگرفت و به این دلیل که چاوشی و تهیه‌کننده نام دیگری برای این آلبوم در نظر نگرفته بودند، با عنوان «بی‌نام» و کاوری با طرح مینیمالیستی منتشر شد. به گفته هادی حسینی، تهیه‌کننده آلبوم بی‌نام، توضیحات لازم درباره چرایی انتخاب این نام به مسئولان ارائه شده است.
بعد از چند بار تغییر زمان و طبق آخرین اعلام، بی‌نام باید ۲۶ آذر منتشر می‌شد اما در نهایت دوم دی‌ماه منتشر شد. این تأخیر عمدی نبود و تنظیم چندین باره برخی ترک‌های این آلبوم توسط چاوشی دلیل تأخیر عنوان شده است. تنظیم قطعه‌های «قمارباز»، «راز» و «من ندانستم» تقریباً تغییر کرد و به برخی قطعات، سازهایی اضافه شده است. گفته شده آهنگسازی، تنظیم، میکس و مستر این آلبوم را خود چاوشی به‌تنهایی انجام داده است.
در دهمین آلبوم چاوشی، اثری از شعرهای اجتماعی روز نیست، همان‌طور که پیشتر اعلام کرده بود، در این آلبوم فقط از اشعار کلاسیک، مولانا و سعدی استفاده کرده است. در آلبوم قبلی چاوشی؛ «ابراهیم»، از اشعار حسین صفا استفاده شده بود، اما آلبوم قبل از آن، که «امیر بی‌گزند» نام داشت، تلفیقی از شعرهای معاصر و کلاسیک بود؛ مجموعه‌ای که پس از آن، چاوشی اعلام کرد می‌خواهد دو فضای اشعار کلاسیک و روز را از یکدیگر جدا کند.
یک هفته بعد از انتشار آلبوم جدید، برخی مخاطبان و منتقدان از یکدست بودن ملودی قطعه‌های آلبوم بی‌نام اعلام نارضایتی کرده‌اند، چراکه همه قطعات، حال و هوایی تکراری دارند و جای خالی آهنگسازان قوی در آنها به‌شدت احساس می‌شود. به نظر می‌رسد «بی نام» محسن چاوشی بتواند همچنان با اعتبار نام او فروش خوبی داشته باشد. اما برخی از کارشناسان موسیقی هم معتقدندکه این کار نسبت به کارهای قبلی این خواننده ضعیف‌تر است.
متین رضوانی، کارشناس موسیقی با اشاره به نقاط قوت و ضعف این آلبوم به خبرنگار ایرناپلاس گفت: محسن چاوشی ذوق سرشاری دارد و این امتیاز را دارد که از اشعار فاخر استفاده می‌کند، اما عدم بهره‌گیری او از آهنگسازان باتجربه و اتکای به خود باعث تکراری شدن ملودی‌ها شده است.
وی در ادامه افزود: متناسب نبودن محتوای اشعار با موسیقی یکی دیگر از اشکالاتی است که در این آلبوم شنیده می‌شود. موسیقی و ریتم باید در خدمت معنا و محتوای شعر باشد. نباید یک شعر که مفهوم هجران و دوری از معشوق را القا می‌کند را با ریتمی شاد و پر جنب و جوش خواند.
گرچه بنا بر فروش و استقبال مخاطب، محسن چاوشی هنوز محبوب‌ترین خواننده پاپ است، اما آلبوم بی‌نام از حیث آهنگسازی و خوانندگی، برای او درجا زدنی محسوس است و یک باخت موسیقایی در کارنامه‌اش به حساب می‌آید.
تهدید ارشاد به انتشار آلبوم بدون مجوز
در سال ۹۷ آلبوم «ابراهیم» محسن چاوشی و آلبوم «ایران من» همایون شجریان هر دو توانستند رکورد پرفروش‌ترین آلبوم سال را بشکنند؛ رکوردی که قبلاً متعلق به آلبوم «امیر بی‌گزند» چاوشی بود. برای انتشار این آلبوم نیز حاشیه‌های فراوانی وجود داشت، چراکه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجوز این آلبوم را نمیداد و کار به جایی کشید که هفدهم مرداد سال ۹۷، چاوشی با انتشار بیانیه‌ای وزارت ارشاد را تهدید کرد که در صورت ندادن مجوز، آلبوم را بدون مجوز منتشر می‌کند و همین بیانیه سرآغاز توفانِ «ابراهیم» بود. کار تا جایی پیش رفت که حتی شایعه شد محسن چاوشی ممنوع از کار شده است. البته رئیس واحد نظارت و ارزشیابی دفتر موسیقی وزارت ارشاد خبر ممنوعیت کاری محسن چاوشی را تکذیب کرد. تا اینکه علی ترابی، مدیرکل دفتر موسیقی که پیش از این اصلاح ترانه‌های ابراهیم را تنها راه صدور مجوز می‌دانست، در نشست رسانه‌ای جشنواره موسیقی فجر گفت: «با آقای چاوشی نشستیم و با هم بستنی خوردیم و در یک شرایط دوستانه با هم حرف زدیم. من در این فضا بر اساس مسئولیت خودم سه قطعه‌ای را که اصلاحیه خورده بود، مجوز دادم و دو قطعه دیگر نیز اصلاحاتی دارند که باید درباره آن، اقدامات لازم انجام شود.»
ابتدا گفتند آلبوم در ۶ قطعه مجوز گرفته است، اما چاوشی دو قطعه دیگر را که مجوزشان صادر نشده بود، همزمان با انتشار آلبوم، در فضای مجازی منتشر کرد و البته در نسخه VIP آلبوم هر هشت قطعه وجود داشت. حسین صفا، ترانه‌سرای قطعات آلبوم نهمِ چاوشی بود. آلبوم ابراهیم در نخستین روز انتشارش، رکورد افتتاحیه فروش موسیقی دیجیتال را شکست. البته محسن چاوشی بعد از انتشار آلبومش، همه پست‌های قبلی در صفحه اینستاگرامش را حذف کرد و تنها چهار پست را نگه داشت.
قطعه «ببر به نام خداوندت» همان قطعه‌ای است که باعث شد نام این آلبوم «ابراهیم» باشد. قطعه «در آستانه پیری» همان قطعه‌ای است که محسن چاوشی بعد از نه گفتن دفتر موسیقی، قسمتی از آن را در صفحه اینستاگرام خود منتشر کرد. شاید به همین دلیل «لگد زدند به شیری که صبر غرش او بود» عبارت آشناتری از این آلبوم برای مخاطبان باشد. این قطعه شاید اجتماعی‌ترین ترانه این آلبوم است. قطعه «لطفا به بند اول سبابه‌ات بگو» هم به احتمال زیاد جزو همان‌هایی بوده که برای مجوز به اشکال خورده، اما جان سالم به در برده است.
چاوشی برای به نتیجه رسیدن فعالیت‌هایش در نهمین آلبوم، در صفحه اینستاگرامش نوشت: «وقتی خونه‌ات کوچیک شد عوضش کن، وقتی محله‌ات خسته‌ات کرد عوضش کن، وقتی شهر، کشورت خفه‌ات کرد عوضش کن.» نوشته‌ای که به اعتقاد برخی، باعث شد در ۲۴ مردادماه ۹۷ مجوز انتشار آلبوم ابراهیم صادر شود.
امیر بی‌گزند، همه رکوردها را شکست
آلبوم «امیر بی‌گزند» ۱۷ خرداد ۱۳۹۵ به‌طور رسمی وارد بازار موسیقی شد. چاوشی که پیشتر، از تصمیم خود برای تغییر نام آلبوم «چنگیز» خبر داده بود، عنوان «امیر بی‌گزند» را برای آلبوم هشتمش انتخاب کرد. او دو سال قبل از انتشار، تبلیغات آلبومش را با این جمله که «در آلبوم جدیدم پاسخ همه چیز را داده‌ام»، آغاز کرده بود تا مخاطبان او برای آنکه بدانند چاوشی چه مسائلی را پاسخ داده، لحظه‌شماری کنند. چاوشی پیش از این، آلبوم‌های یه شاخه نیلوفر، ژاکت، حریص، سنتوری، پرچم سفید، من خود آن سیزده‌ام و پاروی بی‌قایق را منتشر کرده بود و در همه این سال‌ها مخاطبان زیادی را نیز به سمت آثار خود کشانده بود.
هشتمین آلبوم چاوشی با ۱۲ قطعه منتشر شد. سیدهادی حسینی و حمیدرضا عارف تهیه‌کنندگان این آلبوم هستند. آلبومی که عنوان آلبوم پرفروش سال را به خود اختصاص داد. در هشتمین آلبوم چاوشی اشعار بزرگانی چون مولانا و سعدی و ترانه‌هایی از حسین صفا، علی‌اکبر یاغی‌تبار و پدرام پاریزی اجرا شده است. آهنگسازیِ آلبوم «امیر بی‌گزند» بر عهده خود چاوشی بوده و بهروز صفاریان، کوشان حداد، فرشاد حسامی، عادل روحنواز و بابک نقوی تنظیم قطعات آلبوم را بر عهده داشته‌اند.
گفته می‌شود برای طرح روی جلد این مجموعه، طراحان بزرگی ایده‌های خود را به چاوشی ارائه داده بودند که هیچ‌کدام آنها مورد پذیرش او قرار نگرفته و در این بین، آخرین طرح که مربوط به طراحی جوان و ناشناس است، نظر چاوشی را به خود جلب می‌کند. طرحی با تیغ‌های گل رز که مفهوم امیر بی‌گزند را می‌رساند و از طرفی شمایل این تیغ‌ها تداعی‌گر رقص سماع است که پیشینه تاریخی دارد. هومن اکبریان طراح این کاور معتقد است هر یک از تیغ‌های روی این صفحه سفید را می‌توان به مثابه شیپور یا صوراسرافیل هم در نظر گرفت. در این بین، به کاور آلبوم امیر بی‌گزند نقدهایی همچون فونت ناخوانا یا زیبا نبودن طرح نیز وارد می‌شود.
از نکات مثبت امیر بی‌گزند که آن را از سایر آلبوم‌های موسیقی پاپ متمایز می‌کند، یکنواخت نبودن در محتوا و کلام است. در این آلبوم، چاوشی دغدغه‌های مختلفی را فریاد زده و هیچ ترانه منفی هم در آن وجود ندارد. به گفته سیدهادی حسینی، تهیه‌کننده این آلبوم که یک هفته دیرتر از موعد مقرر منتشر شد، ۱۰ درصد فروش این آلبوم به مؤسسه خیریه‌ای برای حمایت از کودکان کار اختصاص داده شد.
قانون کپی‌رایت در ایران رعایت نمی‌شود و برای جلوگیری از این روند، فعالیت جدی انجام نشده است. با اینکه چاوشی هواداران بسیار زیادی دارد، اما همواره تهیه‌کنندگان آلبوم‌های او از طرفداران خواستند که موسیقی او را به صورت رایگان دانلود نکنند. اگر مخاطب موسیقی می‌خواهد کار بهتری بشنود باید در این بازار بزرگ هزینه کند. آهنگساز، شاعر و کانال پخش با هزینه‌ای که مردم برای تهیه آلبوم پرداخت می‌کنند، حفظ و حمایت می‌شوند.
نظر شما