مرحله اول ثبت‌نام برای متقاضیان طرح مسکن ملی به پایان رسید. در این مرحله که از ۲۱ آبان آغاز و تا ۳۰ آذر ادامه یافت، در ۳۱ استان و ۵۳۸ شهر، در مجموع ۲۶۰ هزار نفر ثبت‌نام کردند. از این میزان ۲۰ هزار نفر در بافت‌های فرسوده و ۲۴۰ هزار نفر در سایر بافت‌ها ثبت‌نام کردند.
آن‌طور که گفته شده بسیاری از این ثبت‌نامی‌ها شرایط لازم را برای این طرح احراز نخواهند کرد و از همین رو ناگزیر در مرحله اول کنار گذاشته خواهند شد. چهار شرطِ آیین‌نامه قانون ساماندهی برای طرح اقدام ملی، تأهل، سابقه سکونت پنج‌ساله در شهر مورد تقاضا یا شهرهای جایگزین از سوی دولت، عدم استفاده از امکانات دولتی در حوزه زمین و مسکن و همچنین عدم استفاده از تسهیلات مسکن از اول انقلاب است. همچنین از دیگر شروط ثبت‌نام طرح اقدام ملی بر اساس آیین‌نامه قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، این است که سرپرست خانوار و افراد تحت تکلف از اول فروردین ۱۳۸۴ فاقد مالکیت خصوصی مسکن باشند.
عدم واریز مبلغ، مساوی حذف متقاضی از طرح است
اما این تنها شرایط لازم برای قبولی در طرح ملی مسکن نیست، شرط کافی و مهم دیگری هم وجود دارد که هرچند احراز آن در گام اول پالایش صورت نمی‌گیرد، اما نداشتن آن متقاضیان را در مراحل بعدی با مشکل مواجه خواهد کرد. این شرط همان آورده متقاضیان است که مبلغ آن با توجه به متغیرهایی مانند متراژ مسکن و کیفیت مصالح متفاوت است. اما با این حال معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در موضوع ساخت نیز قیمت تمام شده محاسبه و به اطلاع متقاضیان می‌رسد به‌صورت تخمینی گفته است: در عین حال متقاضیان باید آورده‌ای بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان داشته باشند. این رقم بر اساس متوسط قیمت ساخت هر متر واحد مسکونی که گفته شده حدود دو میلیون تا دو و نیم میلیون تومان است، محاسبه شده است.
البته این مبلغ باید در چند مرحله و هم‌پای پیشرفت ساختمان هزینه شود. گفته می‌شود در صورت عدم امکان واریز این مبالغ در هر مرحله‌ای از ساخت مسکن، فرد متقاضی (مالک نسبی) کنار گذاشته می‌شود. محمود محمودزاده، معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی اعلام کرده است: در طرح اقدام ملی مسکن تلاش شده تا اگر متقاضیان آورده خود را در زمان مقرر تأمین نکنند، افراد واجد شرایط دیگر جایگزین شوند تا پروژه معطل نماند.
کل هزینه‌هایی که باید پرداخت شود
طبق گفته معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی از میزان ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان آورده در نظر گرفته شده، در مرحله اول از متقاضیان ۳۰ درصد دریافت خواهد شد.
این تنها رقمی نیست که افراد باید برای خانه‌دار شدن در این طرح بپردازند. اقساط وام و هزینه زمین هم باید به‌صورت تدریجی پرداخت شود. البته در همین جا باید تأکید کرد که هزینه زمین تنها مختص به ملک‌های قیمتی می‌شود. به گفته محمودزاده در شهرهایی که دولت دارای زمین باشد و قیمت زمین بر اساس ضوابط قانونی اجازه دهد، زمین ۹۹ ساله اجاره داده می‌شود. همچنین، در شهرهایی که قیمت زمین دولتی بیشتر از جزئیاتی است که در قانون آمده، واگذاری به شیوه فروش اقساطی انجام می‌شود که در عین حال این شیوه ارزش افزوده بسیار خوبی برای متقاضیان ایجاد می‌کند. به گفته وی، زمین‌هایی که گران‌قیمت‌تر هستند و شرایط خاص دارند به‌صورت مشارکت با سازندگان ساخته می‌شود. محمودزاده درباره قیمت این زمین‌ها در استان تهران گفته است: در شهرهای استان تهران، میانگین یک مترمربع زمین بین ۳.۵ تا چهار میلیون است که متقاضیان باید این مبلغ را در اقساط ۱۲ ساله پرداخت کنند.
همان‌طور که اشاره شد طبق این برنامه قرار است هزینه ساخت این مسکن‌ها از دو محل تأمین شود: بخش اصلی، آورده خود متقاضیان است که محاسبات بر مبنای اطلاعات برآوردی مسئولان یک‌سوم تا نیمی از کل هزینه ساخت خواهد بود. هزینه هر متر به‌طور متوسط دو میلیون و نیم تا سه میلیون برآورد شده است که برای متراژهای ۱۰۰ متری، ۳۰۰ میلیون تومان برآورد می‌شود. هرچند معاون وزیر اشاره کرده که هزینه ساخت واحدهای مسکونی در شهرهایی که واحدها به‌صورت ۹۹ ساله به گروه‌های کوچک یعنی خانوارهای سه تا پنج نفره واگذار می‌شود، کمتر خواهد بود. پیش‌بینی برای این دست مسکن‌ها این است که قیمت تمام شده این واحدها کمی بیش از یک میلیون تومان باشد. اما گفته شده در ساختمان‌هایی که آپارتمانی و بلندتر از سه تا چهار طبقه ساخته می‌شوند، این مبلغ حدوداً برای هر متر مربع دو تا ۲.۵ میلیون تومان به‌صورت ناخالص بر اساس قیمت‌های امروز خواهد بود.
بخشی دیگر از این هزینه قرار است از منابع بانکی و به‌صورت وام به متقاضیان پرداخت شود که مبلغ آن به صورت تخمینی بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومان خواهد بود. در شرایط وام طرح اقدام ملی مسکن آمده این تسهیلات شامل نرخ بهره ۱۸ درصدی است و بعد از دوره دوساله مشارکت مدنی، اقساط آن از سال سوم آغاز می‌شود و تا ۱۰ سال مهلت بازپرداخت برای متقاضیان در نظر گرفته شده است. آن‌طور که در سامانه آباد آمده، اقساط ماهانه برای بازپرداخت این وام دست‌کم یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان خواهد بود.
بر اساس این اطلاعات می‌توان گفت متقاضیان باید در سه بخش هزینه کنند: ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان برای ساخت که تقریباً باید به‌صورت نقدی پرداخت شود و یک فقره وام بین ۷۵ تا ۱۰۰ میلیون تومانی و در نهایت هزینه زمین که با متوسط متراژ ۷۵ متری و قیمت هر متر ۳.۵ تا چهار میلیون تومان، حدود ۲۶۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان می‌شود. البته در حالتی که زمین به‌صورت اجاره ۹۹ ساله تخصیص یابد، بخش اخیر را نخواهیم داشت.
با توجه به این رقم‌ها و میزان درآمد دهک‌های پایینی جامعه، هدف دولت در مسکن ملی نه گروه‌های بسیار کم‌درآمد، بلکه پوشش طبقات متوسط است؛ موضوعی که معاون وزیر راه و شهرسازی به آن اشاره کرده است. محمود محمودزاده گفته که هدف پوشش این طرح، دهک‌های چهار تا هفت جامعه است.
نظر شما