یک مجری مشهور و یک برنامه‌ساز محبوب، کمبود روابط عاطفی، نیازسنجی و نوآوری، فقدان سیاستگذاری صحیح، حضور کمتر افراد کاربلد در عرصه کودک و بودجه کم را از دلایل این نزول می‌دانند.
مینا هاشمی یکی از مجریان نوستالژیک بچه‌های دهه شصت درباره عملکرد برنامه‌های کودک حال حاضر تلویزیون به خبرنگار ایرناپلاس گفت: هر زمان خواستید به پاسخ این سؤال برسید، ابتدا از خانواده‌ها سؤال کنید و مطمئن باشید خانواده‌ها بهترین تحلیل‌کننده و برج مراقبت برای برنامه‌های بصری کودکانشان هستند. من راه شما را کوتاه می‌کنم و به نظرات و گلایه‌هایی که خانواده‌ها به ما می‌کنند، میانبر می‌زنم و آن هم این است که در برنامه‌های امروزی، مهارت فردی اجتماعی را کمتر شاهد هستیم. در تولیدات خارجی خشونت بیشتر از روابط عاطفی کاراکترها به چشم می‌خورد و ربات‌ها در انیمیشن‌ها حکمرانی می‌کنند و خبری از ارتباطات انسانی نیست. روح لطیف کودکان ما را از فطرت پاکشان دور می‌کنند. در تولیدات داخلی هم در ورطه تکرار افتاده‌ایم و نیازسنجی علمی مخاطب را نداریم. کودکی که با تکنولوژی همسو و هم راستاست، از هوش هیجانی بالایی برخوردار است و برنمی‌تابد که دنیای او سطحی انگاشته شود.
در ساخت برنامه باید نوآوری وجود داشته باشد
این مجری باسابقه درباره اینکه چرا برنامه‌های آموزش‌محور مانند گذشته تأثیرگذار نیستند و شکل شعاری پیدا کرده‌اند، بیان کرد: همان‌طور که محتوا باید به‌روز باشد در فرم و نوع ساخت برنامه هم باید نوآوری داشت و جهان‌شمول نگاه کرد. چرا که باتوجه به ارتباطات گسترده‌ای که همه ساکنان زمین با هم از طریق رسانه‌های فراگیر دارند، علایق و سلایق مخاطب هم تغییر خواهد کرد و ساخت برنامه آموزشی را حساس‌تر می‌کند و دقت و سرعت بیشتری می‌طلبد.
مخاطب بی‌چون و چرا همه چیز را نمی‌پذیرد
هاشمی در پاسخ به این پرسش که با توجه به تغییر شرایط و استفاده کودکان از اینترنت و تبلت باید چه مواردی در ساخت برنامه‌های جدید کودکان لحاظ شود، گفت: انگار پاسخ سؤالات قبل هم به‌نوعی به پاسخ این سؤال وابسته است. ما از دنیای آنالوگ به دنیای دیجیتال مهاجرت کرده‌ایم؛ دنیایی کاملاً متفاوت که دیدگاهی متفاوت در سبک زندگی به وجود آورده است. دیگر تلویزیون و رادیو متکلم وحده نیستند و مخاطب بی‌چون و چرا همه چیز را نمی‌پذیرد. دنیا، دنیای تعامل شده و همه چیز دوطرفه است و باید به این توجه کرد.
بچه‌ها برنامه جدیدی را شاهد نیستند که به برند تبدیل شود
محمد مسلمی، بازیگر، نویسنده و کارگردان آثار کودک درباره برنامه‌های کودک حال حاضر تلویزیون و کیفیت آنها به خبرنگار ایرناپلاس گفت: ما دیگر برنامه کودکی نداریم. در مجموع، تمام کارهایی که ساخته شده، در سال‌های گذشته بوده است. در حال حاضر، بچه‌ها برنامه جدیدی را شاهد نیستند که درخور و شایسته‌شان باشد و به برند تبدیل شود. با اینکه شبکه کودک داریم، اما کار عروسک، سریال و فیلم کودک نداریم. چند کار به‌عنوان مجری و عروسک و برنامه‌های این‌چنینی هستند که گروه‌های حرفه‌ای فعالیت نمی‌کنند.
«متأسفانه نسبت به سال‌های پیش خیلی عقب افتاده ایم و به نظر من کلاً توجه خاصی به این سنین نمی‌شود. در همه جای دنیا کارهای کودک مختص دختران و پسران و در سنین و ژانرهای مختلف برنامه‌سازی می‌شود. به دلیل اینکه کسانی که به‌صورت حرفه‌ای کار می‌کنند، دیگر حضور ندارند و شرایط خوبی برای ساخت سریال و فیلم کودک و برنامه عروسکی هم وجود ندارد. چند سالی می‌شود که ما شاهد برنامه جدیدی برای بچه‌ها نیستیم و کودک را دیگر جدی نمی‌گیرند. امیدوارم تغییر و تحولات خاصی صورت بگیرد و بتوانیم برای بچه‌ها برنامه اجرا کنیم.»
توقف به دلیل کمبود بودجه
وی درباره دلایل ساخته نشدن آثار با کیفیت کودک در تلویزیون عنوان کرد: ما یک اثری برای شبکه دو در حال ساخت داریم که سه سری است؛ به دلیل اینکه بودجه ندارند قطع می‌شود و دوباره تولید می‌کنیم. به خاطر همین، هر کسی که به این حوزه می‌آید وقتی می‌بینند شرایط خوبی وجود ندارد، دیگر ورود نمی‌کند. سریالی که ما درگیرش هستیم به خاطر بودجه چند بار متوقف شده است.
سیاست صحیح برای ساخت برنامه کودک نداریم
مسلمی، کارگردان برنامه فیتیله در پاسخ به این پرسش که تا چه اندازه آموزش‌محور بودن برنامه‌های کودک لازم و ضروری است، بیان کرد: در کشورهای دیگر هم به این شکل است که برخی برنامه‌ها به دلیل آنکه مخاطب هیجانات خود را آنجا تخلیه کند و تخیلات خود را ببینید، تولید می‌شود و برخی دیگر هم محوریت آموزشی پیدا می‌کنند. اما به این شکل نیست که برنامه‌هایی صرفاً آموزشی داشته باشیم. برخی از برنامه‌ها می‌تواند تعریف آموزشی به خود بگیرد بعضی دیگر تفریحی و برخی دیگر هم می‌تواند اطلاعات عمومی بچه‌ها را بالا ببرد. اما در کل، ما سیاست صحیح برای ساخت برنامه کودک نداریم. به خاطر همین نمی‌توانیم برایش تعریف بگذاریم که باید همه برنامه‌ها آموزشی باشد، چون الان برنامه خاصی نداریم.
به کار کودک نگاه کودکانه‌ای شده است
کارگردان سریال نمایش خانگی«هشتگ خاله سوسکه» درباره موفقیت برنامه‌های کودک دهه شصت و هفتاد بیان کرد: در گذشته مدیرانی که وجود داشتند، خودشان در این حوزه فعال بودند. به یاد دارم که در دهه شصت و هفتاد افرادی مانند آقای عسگرپور، قاضی‌نظام، مجید راستی، نعیمی ذاکر و محمدکاظم اخوان که زی زی گلو را نوشته در این حوزه حضور داشتند و کسانی که در رأس مدیریت بودند به یک شکلی با فضا و دنیای کودک شناخت داشتند. در حال حاضر این فضا و زبان مشترک وجود ندارد. من فکر می‌کنم به این دلیل است که در حال حاضر مدیرانی که وجود دارند تخصص کار کودک ندارند و به همین دلیل برنامه‌هایی ساخته نمی‌شود و تیم‌های حرفه‌ای هم کلاً دیگر وارد نمی‌شوند. خانم مرضیه برومند، علیرضا خمسه، اکبرعبدی و آتیلا پسیانی تمام کسانی که در گذشته در حوزه کودک کار می‌کردند دیگر حضور ندارند و دیگر یک نفر هم حاضر نیست در این حوزه کار کند. چون بسترش آماده نیست و سیاستی هم وجود ندارد که برنامه خوب تولید شود. به کار کودک یک نگاه کودکانه‌ای شده است.
سطح توقع بچه‌ها را دهه شصت می‌دانند
«در جاهای دیگر دنیا روی برنامه‌های کودک مانور می‌دهند و برای بچه‌ها آینده را ترسیم می‌کنند و از نظر تغذیه، بهداشت، رفتار و تمام حوزه‌ها رصد می‌شوند و بر اساس آنها برنامه‌سازی می‌کنند. سطح توقع بچه‌ها را دهه شصت می‌دانند؛ که البته با این وجود هم می‌بینیم آن برنامه‌ها ساخته نمی‌شوند. ما برنامه‌هایی مانند «محله برو بیا»، «خونه مادربزرگه» و برنامه «فیتیله» که با حمایت آقای ضرغامی بود و می‌دانستند که تا چه اندازه تأثیر مثبت روی کودک و خانواده دارد، داشتیم. مدیران جدید که می‌آیند می‌خواهند آثار جدید تولید کنند به همین دلیل آثار قدیمی را کنار می‌گذارند و چون در آثار جدید هم تخصصی ندارند می‌بینید موفقیتی حاصل نمی‌شود. چند سالی می‌شود که کار جدی در حوزه کودک ساخته نشده که سر و صدا کند و بچه‌ها دوستش داشته و پیگیرش باشند. انیمیشن‌های داخلی هم که ساخته می‌شوند چون فکر درست و حسابی رویش نمی‌شود، ساخته شدن یا نشدنش زیاد تفاوتی ندارد. »
طرحی که ارزان باشد ساخته می‌شود
مسلمی با اعلام اینکه «به هر حال بچه‌ها در کنار پدر،مادر برنامه‌ها را می‌بینند» درباره اهمیت خانواده‌محور بودن برنامه‌های کودک افزود: سریال «هشتگ خاله سوسکه» که نگاه خانوادگی داشت یا «فیتیله» یا آثار دیگری که ما کار کردیم. همیشه دنبال این بودیم که خانواده در کنار هم برنامه‌ها را ببینند. چون برخی از برنامه‌ها درباره کودک و برخی برای کودک است. اما کلاً سیاستی وجود ندارد. اگر طرحی ببرند که ارزان باشد و اسپانسر داشته باشد ساخته می‌شود، در غیر این صورت ساخته نمی‌شود. این همه سریال داریم می‌بینیم که در شبکه‌های مختلف می‌سازند، اما برای بچه‌ها هیچ کاری تولید نمی‌شود. سیاست بر این است که برای بزرگ‌ترها سریال بسازند.
گزارش از هنگامه ملکی
نظر شما