شاید شما هم با این وضعیت روبه‌رو شده‌اید که بعد از خریدی (معمولاً در ساعات ۱۲ شب) کارت بانکی خود را برای پرداخت روی دستگاه کارتخوان می‌کشید، اما سیستم پاسخ نمی‌دهد. این اتفاق که تبدیل به یک روال عادی شده، همه را مجبور کرده تا جایی که می‌شود، در این زمان خریدی انجام ندهند. اما بسیاری اوقات ناگزیری شرایط زندگی یا فراموشی باعث می‌شود که 10 دقیقه از وقت را صرف انتظار برای وصل مجدد سیستم کنند. این قطعی شبانه مربوط به تسویه روزانه وجوه و تراکنش‌ها است که در سیستمی تحت عنوان سامانه بانکداری متمرکز یا core banking انجام می‌شود. از آنجایی که خروجی سامانه‌های یکپارچه بانکی با توجه به کیفیت نرم‌افزاری، سخت‌افزاری و پیچیدگی‌های ظرفیت‌ها و نیازها در هر بانکی متفاوت است، تسویه وجوه شبانه هم به‌عنوان یکی از کارکردهای این سامانه می‌تواند متغیر باشد.
تراکم بالای سیستم
در حال حاضر، تجربه استفاده‌کنندگان نشان می‌دهد میزان زمان قطعی شبانه خودپردازها و کارتخوان‌های بانک ملی از دیگر بانک‌های کشور بیشتر است. برای پاسخ به دلایل این موضوع به سراغ معاون فناوری اطلاعات بانک ملی و کارشناسان شرکت خدمات انفورماتیک (شرکت پشتیبان سامانه بانکداری متمرکز بانک ملی) رفتیم. مسعود خاتونی، معاون فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات بانک ملی می‌گوید: این موضوع به تعداد بالای تراکنش‌های روزانه این بانک مربوط است. به گفته این مسئول هیچ بانکی در ایران به‌اندازه بانک ملی سپرده‌گذار، و به‌تبع آن تراکنش ندارد. بنابراین تراکم بالای سیستم موجب طولانی‌تر شدن فرآیند تسویه در این بانک شده است. این موضوع را کارشناسان شرکت خدمات انفورماتیک نیز تأیید کرده و گفتند: رقم حدود ۲۰ میلیونی تراکنش روزانه بانک ملی و برخی مسائل فنی که به گفته آنها در حال بررسی و ارتقاست، عوامل اصلی این موضوع هستند.
تراکنش ۸۵ میلیونی
طبق آخرین آمارهای بانک مرکزی از تعداد تراکنش‌های خودپردازهای بانک‌ها، بانک ملی در فروردین‌ماه حدود ۸۵.۴ میلیون تراکنش از خودپردازها داشته که این بانک را به رتبه اول حجم مراجعه الکترونیکی در میان همه بانک‌های کشور رسانده است. جالب است بدانیم دومین بانک در این رتبه‌بندی رفاه کارگران است که تراکنش ماهانه آن ۳۸.۵ میلیون عنوان شده است. یعنی تعداد تراکنش بانک ملی بیش از دو برابر (۱۲۱ درصد بیشتر) از بانک دوم است. در رتبه‌های بعدی تراکنش بانک‌های صادرات، ملت و سپه قرار دارند که به ترتیب در ماه فروردین ۳۶، ۳۰ و ۲۷ میلیون تراکنش از خودپردازهای خود داشته‌اند. از همین رو، شاید بتوان پذیرفت عامل اصلی قطع طولانی‌تر خودپردازها و کارتخوان‌های بانک ملی همین مسئله باشد، اما پرسشی که مطرح می‌شود این است: آیا امکان ندارد از سامانه بانکداری متمرکز قوی‌تری استفاده کرد که بتواند این میزان تراکنش را در زمان کمتری تسویه کند؟ برای پاسخ به این سؤال ابتدا باید ببینیم سامانه بانکداری متمرکز چیست و چگونه عمل می‌کند؟
نیازمندی‌های پیچیده و بومی
وظیفه سامانه بانکداری متمرکز، نگهداری و ثبت کلیه اطلاعات و تعاملات مالی در شبکه بانکی در یک واحد اطلاعات مرکزی است. بانک‌ها بر اساس رویکردهای استراتژیک خود و با هدف بهبود عملیات، کاهش هزینه‌ها و ایجاد آمادگی برای رشد بانک، از این سامانه استفاده می‌کنند. به‌طور کلی، این سامانه کلیه محصولات، خدمات بانکی، عملیات راهبری و مدیریت آنها را از طریق دسترسی به پایگاه داده‌های مشترک و یکپارچه در قالب یک سامانه ارائه می‌کند که انعطاف‌پذیری این سامانه و مشتری‌محوری از ویژگی‌های مهم آن است. بدون ایجاد یک بانک اطلاعاتی متمرکز و یکپارچه، خدمات بانکداری الکترونیکی به‌صورت جزیره‌ای و غیرهمسان خواهد بود.
راه‌اندازی و بهره‌برداری از سامانه بانکداری متمرکز نیازمندی‌های پیچیده و مفصلی در سه حوزه سخت‌افزار و نرم‌افزار و شبکه دارد.از نظر کارشناسان این حوزه، سامانه بانکداری متمرکز در ایران با چالش‌های زیادی روبه‌رو است و تنها یکی از اینها به ضعف صنعت نرم‌افزارهای بانکی برمی‌گردد. بر اساس تجربه پیاده‌سازی این سیستم‌ها در ایران مشخص شده که حتی خرید مدل کاملاً خارجی این نرم‌افزارها نتوانسته مشکل برخی از بانک‌ها را رفع کند. دلیل این امر هم به عدم تطابق این نرم‌افزارها با نیازهای بومی بانک‌های کشور برمی‌گردد.
نظر شما