غیبت ایران در جی۲۰ منفی نیست؛ عضویت در «بریکس» جدی گرفته شود

حشمت‎الله فلاحت‌پیشه، نماینده مردم اسلام‌آباد غرب و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره نشست‎های جی ۲۰، به ایرناپلاس توضیح می‎دهد: جی ۲۰، یک نشست صرفاً اقتصادی نیست و یک نشست اقتصادی-سیاسی است. یعنی علاوه ‎بر مؤلفه‌های اقتصادی، مؤلفه‌های سیاسی هم در آن نقش دارد. جی به معنای گروه است و این نشست را گروه هفت برگزار می‎کرد. گروه هفت متشکل از هفت کشور صنعتی و بزرگ دنیاست که در تصمیمات سیاسی هم نقش داشت. در واقع بعد از دهه هشتاد میلادی و همراه با مطرح شدن مسئله جهانی شدن، این کشورها دور هم جمع شدند و قوانین کلی اقتصاد بین‎المللی را شکل دادند و به مرور هم کشورهای منطقه‎ای، صاحب نقش شدند و برای خودشان حوزه‎هایی تعریف کردند.

فلاحت‌پیشه ادامه می‎دهد: در طول ایامی هم که روسیه، با غرب همکاری می‎کرد، به‎عنوان گروه ۸، دعوت می‎شد و بعد به‌خاطر اختلافات دعوت نشد. گروه هفت برای اینکه دایره تصمیماتش را در حوزه‎های منطقه‎ای هم وارد کند، یک سری از قدرت‎های اقتصادی و سیاسی منطقه‎ای را به این گروه اضافه کرد که این کشورها با آنها، همسو بودند یا مزاحمتی نداشتند.

به گفته این عضو کمیسیون امنیت ملی، معیارهای این عضویت هم بیش از آنکه اقتصادی باشد، سیاسی است. لذا کشوری مثل ایران که اقتصاد هجدهم از نظر تولید ناخالص داخلی است، به نشست گروه ۲۰ دعوت نمی‌شود و کشورهای دیگر از جمله ترکیه و عربستان، دعوت می‎شوند.

او در ادامه تصریح می‎کند: به‎هرحال، گروه ۲۰ متشکل از سران ۱۹ کشور دنیا و رئیس اتحادیه اروپاست و در این گروه، درباره مسائل کلان جهانی تصمیم‎گیری می‎شود و مداخلاتی هم برای طرح بیانیه‎ها در حوزه‎های منطقه‎ای انجام می‎شود. عملاً حدود ۷۰ تا ۸۰ درصد در حوزه‎های مختلف دنیای امروز، قدرت نفوذ دارند.

آمریکا و کانادا، مخالف عضویت ایران در جی ۲۰

این عضو کمیسیون امنیت ملی درباره علت دعوت نشدن ایران به این نشست بیان می‎کند: علت این‎که ایران دعوت نمی‎شود این است که مخالفت‎هایی جدی، در رابطه با حضور ایران وجود دارد. به‎خصوص از طرف آمریکا و کانادا که در این نشست، صاحب نقش هستند و علیه ایران صحبت می‎کنند. علاوه‎بر این، حتی بعضی قدرت‎های منطقه‎ای هم که دعوت شده‎اند، یا دشمن ایران هستند یا به‌نوعی رقیب ایران‎ محسوب می‌شوند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی معتقد است: گروه ۲۰ الان در دل اتحادیه‎ها و نشست‎های جهانی تعریف شده ‎است، اما در مقابل آن برخی دیگر از کشورها، روندهای حاکم بر گروه ۲۰ و گروه ۷ را نمی‎پذیرند و به سازوکارهای نو منطقه‎ای روی آورده‎اند که گروه‎های شانگهای و بریکس نیز از جمله این موارد هستند.

فلاحت پیشه در پاسخ به این پرسش که آیا عدم عضویت ایران در گروه ۲۰، نشانه منفی محسوب می‎شود، می‎گوید: خیر؛ البته اگر ایران بتواند در نشست‎ها و موضوعات بین‌المللی صاحب نقش باشد که خوب است، اما نبودنش به معنای امتیاز منفی نیست. در آنجا کشورهایی که هستند از این موضوع به‌عنوان فرصت استفاده می‌کنند و مقامات عالی کشورهای مختلف دور هم جمع هستند، می‎توانند همکاری‎هایی صورت بدهند و حاشیه این نشست‎ها هم بر متن غلبه می‎کند و شرایط خوبی دارد.

او همچنین اضافه می‎کند که گروه ۲۰، یک دهه است تشکیل شده و ایران هیچ‎وقت در آن دعوت نبوده‎ است. مهم این است که کشور بتواند سازوکارهایی شکل بدهد و در اجلاس‎ها و نشست‎های بین‎المللی حضور جدی‎تری داشته باشد.

به اعتقاد این عضو کمیسیون امنیت ملی، در شرایط کنونی این امکان فراهم نیست که ایران به گروه ۲۰ بپیوندد، چون طبیعتاً مواضع کشورهای عضو این نشست در مقابل جمهوری اسلامی مشخص است.

او همچنین تأکید می‎کند که در شرایط کنونی، آرمانی است که بخواهیم در اتحادیه‎های بین‌المللی جایگاهی برای ایران تعریف شود، اما ایران می‎تواند یک مدت در نشست‎های نومنطقه‌گرایی نقش فعالی داشته باشد، یعنی نشست‎هایی که محدود به جغرافیا نیست و موضوعی مانند اوراسیا، شانگهای و بریکس شکل می‎گیرد. نشست‌هایی البته با قدرت کمتر که مهم‌ترین آن نیز، گروه بریکس متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، هندوستان، چین و آفریقای جنونی است.

فلاحت‌پیشه در ادامه تصریح می‎کند که بریکس نیز در تلاش است نهادی مانند صندوق بین‌المللی پول که در دنیا شکل گرفته را تشکیل دهد. به نظرم باید عضویت ایران در بریکس جدی گرفته شود تا کشور دچار انزوا نشود.

بریکس (به انگلیسی: BRICS) نام گروهی به رهبری قدرت‌های اقتصادی نوظهور است که از به هم پیوستن حروف اول نام انگلیسی کشورهای عضو برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی تشکیل شده‌است.در ابتدا این گروه بریک نام داشت اما پس از پیوستن آفریقای جنوبی، به بریکس تغییر نام یافت. ایده شکل‌گیری گروهی به نام بریک، در سال ۲۰۰۱ توسط مؤسسه سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس، به منظور پیش‌بینی وضعیت اقتصادی جهان و قدرت‌های برتر آن در نیم قرن آینده مطرح گردید. جیم اونیل اولین بار نام مخفف این گروه را در سر تیتر یک روزنامه اقتصادی به کار برد. در ۶۱ اُمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد وزرای امور خارجهٔ کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین گفتگوهای مقدماتی را آغاز کردند. بعد از این اجلاس، رهبران ارشد بریک، در ۴ نشت دیپلماتیک دیگر (یکاترینبورگ، سائوپائولو، ژاپن و لندن) به منظور محکم ساختن پایه‌های شکل‌گیری این گروه شرکت کردند. اولین اجلاسیهٔ گروه بریکس در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ در یکاترینبورگ روسیه با حضور لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا، دمیتری مدودف، منموهن سینگ و هو جینتائو به عنوان نمایندگان کشورهای برزیل، روسیه، هند و چین برگزار شد.در این اجلاسیه کشورهای عضو بریکس بر موضوعاتی نظیر روش‌های بهبود وضعیت اقتصادی و اصلاح نظام مالی جهان متمرکز گردیدند.