رحمان قهرمانپور، کارشناس سیاست خارجی و مسائل بین‌المللی درباره سفر نخست‌وزیر ژاپن توضیح می‌دهد که این مسأله از دو زاویه قابل تحلیل است؛ اول رویکرد ایران درباره ژاپن است و اینکه آیا ژاپن امکان میانجی‌گری بین ایران و آمریکا را دارد یا نه؟ تجربه نشان داده که ایران، در این سال‌ها برای میانجی‌گری بیش‌تر به کشورهای همسایه خود اعتماد کرده است تا دیگران، نمونه آنهم میانجی‌گری عمان در مذاکراتی است که منجر به توافق هستهای شد.
قهرمانپور در ادامه به ایرناپلاس می‌گوید: به نظر می‌رسد ایران، با توجه به تجربه‌های گذشته به‌عنوان میانجی خیلی روی کشورهای دور مانند ژاپن، حساب باز نمی‌کند. به هرحال، ژاپن از نظر سیاسی و اقتصادی به کلوب‌های غربی نزدیک‌تر است و از همینرو، به‌صورت طبیعی، ایران میزانی از بیاعتمادی را نسبت به ژاپن خواهد داشت. لذا از نگاه ایران، ژاپن ظرفیت چندانی برای میانجی‌گری ندارد.
این کارشناس سیاست خارجی همچنین تصریح می‌کند: درست است ژاپن معمولاً سعی کرده از منازعات سیاسی دور بماند، اما رسماً به‌عنوان یک کشور بی‌طرف شناخته نمی‌شود. بههرحال، ژاپن در بیطرفی، از کشورهایی مانند سوئیس و اتریش فاصله دارد. در واقع، در موارد متعدد دیدهایم حتی اگر در منازعات به‌صورت فعال از آمریکا و غرب حمایت نکرده، اما جانب آن‌ها را گرفته است. از این زاویه هم ظرفیت ژاپن محدود است.
وی اضافه می‌کند: از منظر دیگر، ژاپن هم در سوابق دیپلماتیک خود شاید سابقه میانجی‌گری در موضوعات حساس بین‌المللی را ندارد. زیرا کشور میانجی خصوصیاتی دارد مانند اینکه فاصله مناسبی بین دو طرف دعوا داشته باشد، بهطور مثال شما فاصله ایران و ژاپن را با فاصله بین ژاپن و آمریکا مقایسه کنید، قطعاً فاصله ژاپن با ایران چه از نظر سیاسی و اقتصادی بیش‌تر از فاصلهاش با آمریکاست.
این کارشناس مسائل بینالملل همچنین معتقد است: همه این مسائل به این معنا نیست که ژاپن نتواند پیامی را منتقل کند. در واقع با ارجاع به صحبت آقای ترامپ و آنچه در مطبوعات آمده است، نخست‌وزیر ژاپن حامل پیامی از سوی ترامپ به ایران است و باید دید این پیام چیست.
قهرمانپور درباره علت پیش قدم شدن ژاپن برای میانجی‌گری بین ایران و آمریکا تصریح می‌کند: حدس می‌زنم این اتفاق به خواست آمریکاست، زیرا ژاپن از جنگ اول خلیج فارس یعنی از سال ۱۹۹۱ تا به امروز، سعی کرده است به منازعات خاورمیانه وارد نشود و موضع ژاپن در سال‌های گذشته هم افول کرده و شاهد خیزش در آسیا بوده است. همچنین ژاپن دیگر در ساحت بین‌المللی نیز اعتبار و نفوذ دهه ۸۰ را ندارد.
او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ژاپن می‌تواند در وساطت بین ایران و آمریکا موفق شود، می‌گوید: به نظر من امکان کمی دارد مگر اینکه ژاپن برای این میانجی‌گری با کشورهای منطقه مانند عمان و عراق کار کند. زیرا ظرفیت دیپلماتیک ژاپن برای میانجی‌گری محدود است و سابقه دیپلماتیکی در میانجی‌گری ندارد. البته قانون اساسی ژاپن مانند آلمان، اعزام نیرو برای کشورهای دیگر را محدود کرده است و اتفاقاً همین محدودیت در این سال‌ها دستآویزی بوده برای سیاستمداران ژاپنی تا خودشان را از درگیری‌های بین‌المللی و منطقهای دور نگه دارند.
قهرمانپور اضافه می‌کند: البته ژاپن می‌تواند چندین بار پیام‌هایی را بین ایران و آمریکا منتقل کند، اما این موضوع به واکنش ایران بستگی دارد و باید ببینیم پیام ایران این است که ژاپن می‌تواند واسطهای برای انتقال پیام نه میانجی‌گر باشد یا خیر.
نظر شما