در استان جنوب شرقی چه خبر است؟

این اتفاقات در حالی در این استان محروم افتاده است كه رسانه‌ها هم گویا علاقه چندانی به پوشش خبری از شرایط این استان نداشتند و اغلب اخبار به سیل در غرب و جنوب كشور خلاصه می‌شد. در این میان اما آنچه سیل این استان را متفاوت و امدادرسانی را سخت‌تر كرده، وقوع طوفان‌های شدید است كه گاه باعث می‌شود حتی چادرهای امدادی هلال‌احمر با خسارت مواجه شوند.

مهلا گلمكانی یكی از اعضای جمعیت امام علی علیه‌السلام است كه از سوی این جمعیت در تیم شناسایی برای ارزیابی سیل و خسارت و نیازسنجی در منطقه حضور داشته‌اند. گلمكانی در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید كه 10 روستا در شهرستان هیرمند توسط این تیم شناسایی و مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. نام‌های این روستاها داشك، بلوچ آبیل، پل رنده(آبیل)، نظر گله بچه، ارگ میرجمال، رنده سفلی، یوسف زهی، میرزا سارانی، محمد سارانی و علی نمرودی است. برخی از روستاها كاملا زیر آب رفته‌اند، برخی در محاصره آب قرار دارند و تمام راه‌های ارتباطی خود را از دست داده‌اند. در این میان روستاهایی هم وجود دارند كه بخشی از آنها درگیر سیل هستند. در ارزیابی‌های اولیه ما آسیب‌های واردشده به محصولات كشاورزی، خانه‌ها و دام و طیور را هم مورد بررسی قرار دادیم.

**روستاهای محاصره در سیلاب از نظر بهداشتی در مضیقه هستند

ارگ میرجمال و رنده سفلی روستاهایی هستند كه به طور كامل در محاصره آب قرار گرفتند و تمام جاده‌های ارتباطی آنها تخریب شده است و دسترسی به آنها فقط از طریق قایق انجام می‌شود. به گفته گلمكانی در این روستا آب به داخل روستا و خانه‌ها نرفته ولی بخشی از زمین‌های كشاورزی از بین رفته‌اند با این حال این روستاها از نظر بهداشتی در مضیقه هستند و علاوه بر اقلام بهداشتی نیاز به پزشك و ماما دارند. البته جاده‌ها در دست ساخت هستند.

**كسی تحت پوشش خدمات بیمه‌ای نیست

اما موضوعی كه در تمام روستاهای سیل‌زده این استان وجود دارد این است كه تلفات دام و طیور در همه این روستاها وجود دارد. گلمكانی می‌افزاید: محصولات كشاورزی این منطقه غالبا خربزه، ذرت و هندوانه است، آنجا منطقه‌ای است كه چند سال است درگیر خشكسالی بوده و مردم بازحمت محصولات خود را كاشته بودند اما همه حالا زیر آب رفته است. در این میان چیزی كه متوجه شدیم این بود كه ما با هر كسی كه صحبت كردیم، هیچ‌كس تحت پوشش خدمات بیمه‌ای نبود و نه دام و نه محصولات كشاورزی هیچ‌كدام بیمه نبودند. در روستای علی نمرودی یك گاوداری و دو مرغداری وجود داشت كه هر دو زیر آب رفته است البته صاحبان آنها توانسته بودند قسمتی از دام‌ها را خارج كنند. برخی هم مدعی شدند با وقوع سیل دام‌هایشان به سرقت رفته است. علاوه بر این، ما شاهد بودیم كابل‌های برق روستا نیز به سرقت رفته بود.

اهالی روستاهای تخلیه شده و سیل‌زده در سیستان و بلوچستان در چهار كمپ از سوی هلال احمر اسكان داده شده‌اند، بر اساس آمار رئیس هلال احمر این استان تا روز 5 اردیبهشت 356 خانوار و 1717نفر در كمپ مستقر شدند. البته گویا برخی هم به خانه اقوام و خویشان خود رفته‌اند. گلمكانی ادامه می دهد: یكی از مشكلاتی كه در منطقه وجود دارد، طوفان‌های شدید است كه باعث آسیب به وسایل خانه‌ها و همچنین آسیب به چادرها می‌شود. مثلا شب اولی كه به كمپ نیاتك رفتیم، شب قبل طوفان شده بود و چادرها خسارت دیده بودند، به همین دلیل مجبور شدند چادرها را به دو سالن منتقل كنند كه روشنایی نداشت كه اقدام جمعیت، خرید و نصب لامپ و تأمین روشنایی كمپ بود.

**امكانات غذایی و بسته‌های امدادی زیاد، حمام و اقلام بهداشتی كم

با این حال به گفته او نزدیك بودن كمپ‌ها به یكدیگر باعث شده تا امكانات غذایی و بسته‌های امدادی با نظم و شرایط بهتری بین خانواده توزیع شود. البته براساس جدیدترین تصمیم ستاد مدیریت بحران در منطقه قرار است اهالی سیل‌زده هر روستا در صورت امكان به روستای خود و یا كمپ موقتی در نزدیكی روستای خودشان منتقل شوند.

بر اساس مشاهدات تیم شناسایی جمعیت امام علی، غذا و بسته‌های غذایی به‌وفور در منطقه یافت می‌شود اما بیشترین كمبودها مربوط به اقلام بهداشتی و امكانات بهداشتی مثل حمام و سرویس‌های بهداشتی است. گلمكانی می‌گوید: از میان چهار كمپ مستقر در منطقه فقط یك كمپ حمام داشت كه البته آن هم هنوز راه نیفتاده بود آبگرمكن و شیرهایش وصل نشده بودند. در این میان بهداشت سرویس‌های بهداشتی هم از كیفیت پایینی برخوردار است. به همین دلیل با توجه به سیاست استقرار خانواده‌ها در روستای خود یا كمپی در نزدیك روستا لازم است این كمپ‌های جدید دارای سرویس بهداشتی تمیز و البته حمام باشند. همچنین باید فضاهایی برای شستن لباس و پهن كردن آنها ایجاد شود تا مردم از این بابت دغدغه‌ای نداشته باشند چراكه در كمپ‌های قبلی فكری برای این ماجرا نشده بود. در این میان با توجه به این كه كمپ‌ها قرار است از هم دورتر شود، باید بهبود خدمات‌رسانی به كمپ‌ها در اولویت قرار گیرد.

**روانشناسان در منطقه حضور دارند

او ادامه می‌دهد: چادرهای علوم پزشكی در منطقه مستقر بود كه موارد مربوط به مامایی، تأمین و توزیع دارو و مسائل پزشكی را مدیریت می‌كرد. خدمات روانشناختی هم در آن چادر مستقر بودند. یكی از روانشناس‌های مستقر می‌گفت: غربالگری ptsd اختلال اضطراب پس از سانحه در حال انجام است، البته نمی‌دانم تا چه حد كامل انجام می‌شود ولی به هر حال روانشناس در آنجا حضور داشت.

**بیم مار و عقرب

مشكل مهم دیگری كه در منطقه وجود دارد و باعث ترس و وحشت مردم شده است، وجود مار و عقرب در منطقه است. گلمكانی می‌گوید براساس آمار علوم پزشكی تاكنون یك مارگزیدگی در روستا و سه عقرب‎گزیدگی در كمپ‌ها گزارش شده است و با اینكه به سرعت مداوا شدند، اما مردم از این موضوع واهمه دارند.

از موارد دیگری كه باعث نگرانی مردم سیل‌زده این منطقه شده است، دام‌ها و طیوری است كه جان سالم به در بردند. به گفته گلمكانی تعدادی از روستائیان مجبور شده‌اند برای نگهداری از دام‌هایشان، خارج از كمپ و نزدیك روستا چادر بزنند و كل خانواده در آنجا مستقر شوند. در مواردی هم سرپرست خانواده خود به تنهایی خارج از كمپ چادر زده و از دام‌هایش نگهداری می‌كند. برخی هم دام‌هایشان را به روستاهای اطراف سپرده‌اند و خود در كمپ زندگی می‌كنند. با دزدی‌هایی كه اتفاق افتاده بعضی نگران این موضوع هستند كه اندك دارایی‌ هم كه برایشان باقی مانده از دستشان برود.

از سوی دیگر به گفته گلمكانی، موضوع تأمین غذا و علوفه این دام‌ها هم باعث نگرانی است و تاكنون هیچ سازمان یا نهادی خبری از تأمین علوفه نداده است. برای همین اختصاص مكانی به دام‌ها در نزدیكی كمپ‌ها و تأمین علوفه مورد نیاز هم باید مورد توجه قرار گیرد.

گویا قبل از سیل، بخشی از اطراف روستای «ارگ میرجمال» كه در حال حاضر به‌طور كامل در محاصره آب است، به دلیل وجود كوره آجرپزی خاكبرداری شده است، اهالی می‌گویند عمق این گودال بیش از 30 متر است. این گودال در حال حاضر از آب سیلاب پر شده است و چون در نزدیكی روستا قرار دارد و مردم هم در آنجا رفت‌وآمد دارند، می‌تواند به خطری بزرگ برای اهالی روستا به ویژه كودكان تبدیل شود.

گلمكانی افزود: با توجه به تعطیلی مدارس روستاهای آسیب‌دیده و با توجه به اینكه كودكان یكی از آسیب‌پذیرترین قشرها در بحران محسوب می‌شوند، باید در اولویت برنامه‌ها قرار گیرند. خدمات دیگری كه توسط اعضای جمعیت امام علی(ع) ارائه شده است، بازی با كودكان در هر چهار كمپ است. لازم به ذكر است كه برای جلوگیری از موازی‌كاری نهادهای مختلف، امدادرسانی جمعیت در سیل با هماهنگی هلال احمر صورت گرفته است.

گزارش از الهام كاظمی