امنیت غذایی سیل‌زده‌ها و تدبیری که هنوز اجرایی نشده است

مسئولان هلال‌احمر می‌گویند در اکثر نقاط سیل‌زده کشور اوضاع تحت کنترل است و کمک‌های امدادی تقریباً به اغلب نقاط سیل‌زده رسیده است. اما به گفته کارشناسان یکی از مواردی که پس از امدادهای اضطراری و اولیه باید به آن توجه کرد بالا بردن امنیت غذایی سیل‌زدگان است، چرا که ممکن است در آینده نه‌چندان دور باعث بروز سوءتغذیه در آن‌ها به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر مثل کودکان و زنان و سالمندان شود. به همین دلیل لازم است تا بسته‌ها و سبدهای غذایی که در اختیار خانواده‌های سیل‌زده قرار می‌گیرد از نظر میزان انرژی، پروتئین و مواد غذایی مغذی مورد ارزیابی قرار گیرد. موضوعی که امروز زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت به آن اشاره کرده و حتی به گفته او هماهنگ شده است تا با همکاری وزارت بهداشت، هلال‌احمر و خیران به همراه بسته‌های غذایی معمول، اقلام غذایی دیگری مثل خشکبار و میوه هم بین سیل‌زدگان توزیع شود، اما مسئولان هلال‌احمر می‌گویند چنین اتفاقی هنوز نیفتاده و ما هنوز همان بسته‌های غذایی تعریف شده خودمان را توزیع می‌کنیم.

بسته‌های غذایی 72 ساعته و یک‌ماهه بر اساس استاندارهای جهانی تهیه شده‌اند

یکی از وظایف جمعیت هلال‌احمر در زمان بحران، توزیع بسته‌های غذایی در میان آسیب‌دیدگان است و سعید متانی، معاون لجستیک و آمادگی سازمان امداد و نجات هلال‌احمر کشور در گفت‌وگو با ایرنا پلاس از کیفیت بسته‌های غذایی توزیع شده در میان سیل‌زدگان می‌گوید.

به گفته متانی، هلال‌احمر بسته‌های غذایی را بر اساس استانداردهای موجود که یک انسان باید چه میزان کالری و انرژی در طول روز کسب کند، تعریف کرده که این بسته‌های غذایی در دو نوع بسته‌های غذایی 72 ساعته و بسته یک‌ماهه خشک بین سیل‌زده‌ها توزیع شد و همچنان در حال توزیع است. بر اساس استانداردهای جهانی هر انسانی در طول روز نیاز به 2000 هزار تا 2500 کیلوکالری دارد. به همین دلیل اقلام انتخاب شده به نحوی است که این میزان کالری در طول روز تأمین شود.

بسته‌های غذایی 72 ساعته هلال‌احمر در داخل بسته‌ای قرار دارد که وزن آن 7 کیلوگرم است و شامل وسایل اولیه غذایی همچون یک بسته خرما، 4 قوطی کنسرو لوبیا، 4 قوطی کنسرو تن ماهی، حلوا شکری، 3 بسته غذای آماده به همراه قاشق، چنگال و لیوان یک‌بار مصرف است که به سیل‌زدگان تحویل داده می‌شود. بسته‌های غذایی یک‌ماهه هم که بعد از به ثبات رسیدن شرایطی بحران بین خانواده توزیع می‌شود شامل 10 کیلوگرم برنج، سه بطری روغن، یک بسته چای، 12 عدد تن ماهی، هشت عدد کنسرو لوبیا، سه بسته حبوبات شامل عدس و لوبیا و سه بسته قند و شکر است که به هر خانواده آسیب‌دیده تحویل داده می‌شود.

احتمال توزیع دوباره بسته‌های یک‌ماهه

متانی می‌گوید که بسته‌های یک‌ماهه در مناطقی توزیع شده و توزیع آن ادامه دارد، به‌طوری که در کرمانشاه سه مرحله توزیع بسته غذایی یک‌ماهه انجام شده است. معاون لجستیک و آمادگی سازمان امداد و نجات هلال‌احمر کشور ادامه می‌دهد: این شیوه توزیع بر اساس شرایط حاکم و تصمیمات گرفته شده است. ممکن است دو تا سه بار در برخی مناطق، بسته‌های 72 ساعته پخش شود و بعد اقدام به توزیع بسته یک‌ماهه کنیم. همچنین بر اساس شرایط و تصمیمات، احتمال اینکه توزیع بسته یک‌ماهه، بار دیگر هم انجام شود، وجود دارد.

فعلاً فقط بسته‌های غذایی هلال‌احمر توزیع می‌شود

امروز زهرا عبداللهی، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت با تأکید بر ارتقای امنیت غذایی سیل‌زدگان و افزایش تنوع غذایی آن‌ها گفته است که در مناطق سیل‌زده با هلال‌احمر و خیرین هماهنگ کردیم تا علاوه بر بسته غذایی تعریف شده که از سوی هلال‌احمر توزیع می‌شود، اقلام غذایی دیگری مانند شیر استریل، خشکبار، کمپوت، میوه‌های پوست‌کندنی مانند پرتقال یا موز در کنار بسته‌های هلال‌احمر، تهیه و توزیع شود، موضوعی که اگرچه کاملاً صحیح است اما متانی می‌گوید هنوز اجرایی نشده و هلال‌احمر همچنان بسته‌های غذایی خود را توزیع می‌کند.

متانی می‌افزاید: جمعیت هلال‌احمر وظیفه تغذیه اضطراری آسیب دیدگان در زمان بحران را دارد، غذاهای اضطراری هم معمولاً در قالب غذاهای کنسرو شده طراحی شده است و این روالی است که در تمام دنیا وجود دارد که در زمان بحران بسته‌های غذایی آماده طراحی و بین آسیب دیدگان توزیع می‌شود.

البته با این حال ما در توزیع غذاهای گرمی که توسط خیران تهیه می‌شود، همکاری می‌کنیم. یعنی ممکن است خیری غذای گرمی را تهیه کند و آن را در اختیار هلال‌احمر قرار دهد. در این صورت ما آن را همراه با بسته‌های غذایی بین سیل‌زده‌ها توزیع می‌کنیم. یا اینکه موکب‌هایی در خرم‌آباد برای طبخ غذا مستقر شده‌اند که جمعیت هلال‌احمر در توزیع غذا به آن‌ها کمک می‌کند. البته در بعضی از موارد ممکن است ما وسایل مورد نیاز برای طبخ غذا مثل روغن و برنج را در اختیار آن‌ها قرار دهیم تا آن‌ها غذا طبخ کنند و برای توزیع در اختیار ما قرار بدهند.

تلاش برای بازگشت مردم به چرخه زندگی

متانی ادامه می‌دهد: اقلامی که ما در هلال‌احمر توزیع می‌کنیم به سه دسته تقسیم می‌شود که شامل اقلام زیستی، غذایی و بهزیستی است. بعد از این‌که شرایط بحران کمی آرام شد تلاش ما این است تا آسیب‌دیدگان را به‌تدریج به چرخه زندگی برگردانیم. به همین دلیل شرایط اولیه برای برگشتن به چرخه زندگی را برای آن‌ها آماده می‌کنیم. یکی از راهکارهای برگشت به زندگی این است که آن‌ها خودشان پخت‌وپز کنند. به همین دلیل ما اقلامی را به آن‌ها می‌دهیم تا بتوانند این کار را انجام دهند. موضوع این است که اگر تا مدت‌ها همه‌چیز برای آسیب‌دیدگان مهیا باشد، به لحاظ روحی به‌مرور زمان آسیب می‌بینند.

او می‌افزاید: به‌عنوان مثال هلال‌احمر به آن‌ها یک چادر به‌عنوان سرپناه می‌دهد. علاوه بر این به آسیب‌دیدگان دستگاه والور می‌دهیم که بتواند هم خودشان را گرم کنند و هم بتواند روی آن غذا بپزند.

ست ظرف و ظروف که شامل همه وسایل پخت‌وپز هست نیز به آن‌ها داده می‌شود. البته در کنار این وسایل، وسایل مورد نیاز اولیه زندگی هم به آن‌ها تحویل داده می‌شود. خیلی‌ها به ما می‌گفتند به‌جای والور، بخاری برقی در اختیار سیل‌زدگان قرار دهیم. ولی والوری که ما در نظر گرفتیم مشخصات فنی خاصی داشته و شرایط مشخصی را از نظر ابعاد و انرژی که ایجاد می‌کند دارد. گرمایی که این دستگاه ایجاد می‌کند می‌تواند به‌راحتی هم فضای چادر را گرم کند و هم برای پخت‌وپز استفاده شود.

اطلاعات ناقص از مناطق سیل‌زده، عامل ناهماهنگی در توزیع اقلام امدادی

همزمان با جاری شدن سیل در برخی از استان‌های کشور برخی از گروه‌ها و جمعیت‌های اعزامی در گفت‌وگو با ایرناپلاس از ناهماهنگی در توزیع اقلام کمکی در مناطق سیل‌زده انتقاد و اعلام کردند که شناسایی سیل‌زده‌ها به‌صورت کامل انجام نمی‌گیرد و گاه به برخی از مناطق هیچ کمکی فرستاده نشده و در مقابل به برخی از مناطق چند گروه امدادرسان فرستاده می‌شود.

معاون لجستیک و آمادگی سازمان امداد و نجات هلال‌احمر کشور در این باره می‌گوید: ناهماهنگی در توزیع به‌ویژه در روزهای نخست در مناطقی که وسعت زیاد دارد و ارتباطات زمینی هم در آنجا قطع شده با توجه به محدودیت منابع و امکانات ما طبیعی است. درست است که هلال‌احمر، سپاه و ارتش توان هوایی دارند ولی به هر حال شرایطی که در منطقه وجود دارد پوشش کامل امدادرسانی را زمان‌بر می‌کند. یکی از دیگر دلایلی که باعث می‌شود به برخی از مناطق به‌ویژه روستاها کمک‌های امدادی نرسد اطلاعات ناقص ما از منطقه است. ما بر اساس اطلاعاتی که از منطقه به ما داده می‌شود امدادرسانی را انجام می‌دهیم. ممکن است 200 روستا در منطقه وجود داشته باشد و فقط اطلاعات 150 روستا به ما داده شود. البته معمولاً اطلاعات ما در روزهای بعد تکمیل‌تر می‌شود.

متانی ادامه می‌دهد: ممکن است این موضوع به این شکل تداعی شود که در امدادرسانی کم‌کاری می‌شود ولی واقعیت این است که وسعت مناطق، کافی نبودن امکانات و اطلاعات ناقص دلیل این ماجرا است.

مردم با ما همکاری و همدلی کنند

وی در پایان از مردم می‌خواهد که برای امدادرسانی بهتر با امدادگران همکاری و همدلی داشته باشند. به گفته او در شرایط بحران، انتظارات مردم به‌جاست و اگر ما هم جای آن‌ها بودیم کم‌طاقت و زودرنج می‌شدیم، اما واقعیت این است که همکاری مردم واقعاً برای ما مهم است.

معاون لجستیک و آمادگی سازمان امداد و نجات هلال‌احمر کشور ادامه می‌دهد: اگر آسیب‌دیده‌ها در محل زندگی خود یا جایی که اسکان داده شده‌اند منتظر بماند تا جمعیت هلال‌احمر کمک‌ها را بین آن‌ها توزیع کنند خیلی بهتر و راحت‌تر این خدمت به آن‌ها ارائه می‌شود، اما اینکه در جایی تجمع کنند مثلاً در جلوی انبار امدادی تجمع کنند تا بسته‌های غذایی و امدادی بگیرند این کار سرعت امدادرسانی را پایین می‌آورد.

با این حال، متانی روند توزیع اقلام و کمک‌ها را رو به بهبود و ایده‌آل می‌خواند، به‌طوری که جمعیت هلال‌احمر در حال حاضر در حال لکه‌گیری است. وی ادامه می‌دهد: ما در حال حاضر اکثر شهرستان‌های لرستان را پوشش داده‌ایم مخصوصاً در این دو سه روز اخیر با توجه به ثابت شدن شرایط و باز شدن راه‌های ارتباطی زمینی اقلام کمکی از طریق راه‌های زمینی فرستاده شده است و همین دیروز بالغ بر دو هزار چادر به‌صورت زمینی به مناطق سیل‌زده ارسال شد.

گزارش از الهام کاظمی