در اين ميان شروع فصل بهار همزمان با عيد نوروز است كه به دليل ديد و بازديد، الگوي تغذيه ما تغيير ميكند. به همين دليل كارشناسان توصيه ميكنند در اين مدت مراقب خورد و خوراك باشيد و فعاليتها و استراحت روزانه بدنتان را مديريت كنيد.
غلامرضا كردافشاري، متخصص طب سنتي در گفتوگو با ايرنا پلاس توصيههايي براي فصل بهار و نوروز دارد.
**بهار بهترين و معتدلترين فصل است
ايرناپلاس: با فرا رسيدن فصل بهار چه تغييراتي در عملكرد بدن انسان ايجاد ميشود؟
كردافشاري: بهار بهترين و معتدلترين فصل در ميان فصول چهارگانه است. هوا در بهار بهتدريج گرم ميشود و سرما و تري زمستان به تحليل ميرود. مزاج بهار گرم و تر است و گرما و رطوبت براي روشن نگاه داشتن چراغ حيات و سلامتي لازم و ملزوم يكديگرند. در فصل زمستان به علت سرماي حاكم، مواد زايد در بدن منجمد شده و باقي ميمانند. در بهار كه هوا كمكم گرم ميشود، اين مواد زايد بهتدريج ذوب شده و به حركت درميآيند. به همين دليل بيماريهاي قديمي دوباره قد علم ميكنند. اگر عضوي از بدن ضعيف باشد، مواد زايد به آن حمله كرده و در آن تجمع پيدا ميكنند. گاهي نيز مواد اضافي به سمت پوست هجوم ميآورند تا بلكه از آنجا راهي براي خروج بيابند و به همين دليل، بروز دملها و جوشهاي پوستي در اين فصل شدت پيدا ميكند. در چنين شرايطي، اطباي طب سنتي توصيه ميكنند قبل از اينكه اين مواد اضافي براي بدن مشكلي ايجاد كنند، بهتر است كه راه خروج آنها از بدن باز شود. راههاي متعددي براي خروج مواد اضافي و پاكسازي بدن وجود دارد. يكي از مهمترين اين راهها، دفع آنها از طريق مدفوع است. بنابراين در كسي كه لينت طبع نداشته و دفع مدفوع او بهخوبي صورت نميگيرد و به بيان سادهتر دچار يبوست است، مواد اضافي راه مناسبي براي دفع ندارند و در نتيجه در بدن تجمع پيدا ميكنند. بنابراين برطرف كردن يبوست و مصرف مواد غذايي ملين مثل آلو، تمرهندي، هويج، مويز و انجير مناسب است.
**از مصرف زياد گوشت قرمز پرهيز كنيد
ايرناپلاس: دستورات غذايي در فصل بهار چيست؟ چه پرهيزها و توصيههاي غذايي داريد؟
كردافشاري: در بهار بايد از مصرف زياد برخي از مواد غذايي بهشدت پرهيز كرد. نخستين ماده غذايي كه بايد از مصرف زياد آن پرهيز كرد گوشت قرمز است. مصرف زياد گوشت باعث افزايش گرمي و تري در بدن ميشود و مزاج فصل بهار هم گرم و تر است. مطمئناً افزايش بيش از حد گرمي و تري بدن را دچار مشكل ميكند. دومين گروه از مواد غذايي كه مصرف زياد آن را توصيه نميكنم غذاهاي شور و غليظ است. بهتر آن است كه در فصل بهار از خوردن غذاهاي شور و غليظ مانند كله پاچه، گوشت گاو، خامه و ماست ترش پرهيز كرد.
حكماي طب سنتي عقيده دارند در فصل بهار بايد به «تلطيف غذا» پرداخت. كلمه تلطيف غذا ممكن است در ذهن اين معني را ايجاد كند كه بايد غذايي خورده شود كه از آن خون رقيق توليد شود، يا ممكن است كسي با شنيدن اين كلمه فكر كند كه بايد غذاي كمتري در اين فصل مصرف كند. در حالي كه مقصود از تلطيف غذا هيچكدام از دو معني فوق نيست. زيرا غذاهايي كه خون رقيق در بدن توليد ميكنند، اغلب طبيعت گرم دارند و مصرف غذاهاي با طبيعت گرم در اين فصل مناسب نيست، بلكه بايد غذاهاي غليظ و با طبيعت سرد مصرف شود، تا هيجان و رقت اخلاط و مواد را تعديل كند. از سوي ديگر، داخل بدن و دستگاه گوارش در اين فصل گرم ميشوند و به همين خاطر هضم تقويت ميشود و به غذاي بيشتري احتياج دارد. بهعلاوه گرسنگي باعث تحريك بيشتر اخلاط ميشود. پس كم كردن مقدار غذا نيز در بهار صحيح نيست. اما منظور اطباي سنتي از تلطيف غذا اين است كه غذايي خورده شود كه هر چند از لحاظ مقدار زياد است اما كالري كمي دارد؛ مثل ميوهها و سبزيجات. در واقع بايد با مصرف مقدار زياد غذا با كالري كم، دستگاه گوارش را فريب داد و سرگرم كرد تا خيال كند غذاي زيادي مصرف شده، ولي در عمل مواد زيادي وارد عروق نشود و به ميزان اخلاط و مواد نيفزايد. بدين ترتيب بايد به طبيعت فرصت داد اخلاط اضافه را آماده كرده و از بدن دفع كند. مصرف خوراكيهاي لطيف مثل گوشت پرندگان و نوشيدن شربت رضوي و شربتهاي خنك مثل شربت غوره، انار و سكنجبين توصيه ميشود.
**از خشم شديد و شادي ناگهاني بپرهيزيد
ايرناپلاس: آيا درباره فعاليتهاي روزمره در فصل بهار توصيهاي داريد؟
كردافشاري: در بهار ورزش معتدل توصيه ميشود، همچنين در اواخر بهار حمام رفتن بهويژه در ابتداي روز بسيار مفيد است. علت اين است كه در اواخر بهار گرما بر خنكي هوا چيره شده و احتياج بدن نيز به عمل تعريق شروع ميشود. ولي اين احتياج بايد كمكم و با ملايمت تأمين شود.
حمام كردن با تحريك غدد عرق اين كار را انجام ميدهد. موضوع ديگر اين است كه در ماههاي ابتدايي بهار به علت اينكه خون در هيجان است و به سمت بالا و مغز بيشتر حركت ميكند، ممكن است فرد دچار غليان احساسات يا خشم و عصبانيت شود. به همين دليل در فصل بهار بايد از خشم شديد و شادي ناگهاني پرهيز كرد. زيرا اينها هر دو مهيج اخلاط هستند و چون خاصيت خود فصل نيز هيجان و حركت اخلاط است، عوامل تشديدكننده اين موضوع ممكن است باعث آسيب رساندن به فرد شوند.
به همين خاطر بايد مغز و اعصاب آن را تقويت كرد. يكي از بهترين راههاي تقويت آنها، استشمام بوهاي خوش مانند گلاب و ريحان در اين فصل است.
**اداره كل اخبار چندرسانه اي**ايرناپلاس**
تهران – ايرناپلاس- تغيير فصل ميتواند روي بدن انسان تأثير مثبت و البته منفي بگذارد، هر كدام از فصلهاي سال ويژگيهاي منحصربهفردي دارند كه متناسب با آنها بايد الگوي تغذيه و فعاليت بدني ما تغيير كند.