ایرنابازار، غذاهای سنتی هر سرزمین، بازتابی از اقلیم، فرهنگ، ذائقه و سبک زندگی مردمان آن است. در میان این غذاها، آش‌ها در فرهنگ ایرانی جایگاهی ویژه دارند؛ غذاهایی که علاوه بر جنبه تغذیه‌ای، نقش مهمی در مراسم، آیین‌ها و زندگی روزمره دارند. هر منطقه از ایران نسخه‌ای متفاوت از آش را در دل خود پرورانده است، نسخه‌هایی که هر یک بیانگر سلیقه، مواد اولیه بومی و سنت‌های خاص آن منطقه‌اند.
آش گوجه‌سبز یکی از همین نمونه‌های منحصربه‌فرد است که با بهره‌گیری از میوه‌ای فصلی و بومی، چهره‌ای متفاوت از آش را به نمایش می‌گذارد. این غذا معمولاً در بهار و اوایل تابستان، همزمان با رسیدن گوجه‌سبز تازه، پخته می‌شود و طعمی ترش، زنده و متفاوت به سفره ایرانی می‌بخشد. ترکیب این طعم با دیگر مواد سنتی مانند حبوبات، سبزی آش و برنج، یک هارمونی خاص از مزه‌ها را به‌وجود می‌آورد.
نکته قابل توجه در ارتباط با آش گوجه‌سبز، هماهنگی بی‌نظیر آن با آب‌وهوای گرم بهار است. ترشی طبیعی این آش، به‌خصوص در روزهایی که هوا رو به گرمی می‌رود، موجب افزایش اشتها، کاهش احساس گرما و تنوع در برنامه غذایی خانواده‌ها می‌شود. این غذا نه‌تنها طعمی خاطره‌انگیز دارد بلکه نمادی از بهره‌گیری از نعمت‌های فصلی در سفره ایرانی است.
آش گوجه‌سبز با رنگ سبز گوجه‌سبزها و سبزی‌های تازه، چشم‌نواز و اشتهابرانگیز است. بسیاری از خانواده‌ها در ماه‌های ابتدایی سال، به‌ویژه در ایام تعطیلات، به طبخ آن می‌پردازند و این سنت به‌مرور تبدیل به یک آیین غیررسمی و دل‌پذیر شده است.
بدین ترتیب، آش گوجه‌سبز را می‌توان نمونه‌ای از ادغام سنت، فصل و طعم دانست. غذایی که با بهره‌گیری از ترکیبات ساده اما هوشمندانه، طعمی اصیل و نشاط‌آور به ارمغان می‌آورد و نقش مهمی در خاطرات جمعی خانواده‌های ایرانی دارد. در ادامه با دستور تهیه، ترکیب مواد و نکات مهم پخت این غذای فصلی بیشتر آشنا خواهیم شد.
مواد لازم برای تهیه آش گوجه سبز
گوجه‌سبز تازه: ۲۵۰ گرم
نخود: نصف پیمانه (از شب قبل خیس شود)
عدس: نصف پیمانه
برنج نیم‌دانه: نصف پیمانه
سبزی آش (تره، جعفری، گشنیز و اسفناج) : ۳۰۰ گرم خرد شده
پیاز: ۲ عدد متوسط
سیر: ۳ حبه
نعنا خشک: یک قاشق غذاخوری
روغن: به مقدار لازم
زردچوبه، نمک و فلفل: به مقدار لازم
طرز تهیه آش گوجه سبز
پیازها را خلالی کنید و با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شوند. نیمی از پیاز داغ را برای تزئین نگه دارید.
نخود را که از شب قبل خیس کرده‌اید، با پنج لیوان آب به قابلمه اضافه کنید و بگذارید خوب بپزد.
پس از پخت نخود، عدس، برنج و سیر رنده‌شده را اضافه کنید و اجازه دهید ۳۰ دقیقه روی شعله ملایم بپزند.
سبزی آش را اضافه کنید و بگذارید مواد با هم ترکیب شوند و آش به غلظت دلخواه برسد.
در مراحل پایانی، گوجه‌سبزها را اضافه کنید و حدود ۱۵ تا ۲۰ دقیقه دیگر بپزید تا نرم شوند اما له نشوند.
نمک، فلفل و نعنا داغ را در پایان بیفزایید، آش را در ظرف دلخواه بریزید و با پیاز داغ تزئین و سرو کنید.
ویژگی‌های تغذیه‌ای و نکات مهم
گوجه‌سبزها باید سفت و سالم انتخاب شوند تا هنگام پخت له نشوند.
طعم ترش گوجه‌سبزها در ترکیب با سبزی‌ها، حالت تند و اشتهاآوری به آش می‌دهد.
اگر می‌خواهید طعم آش ملایم‌تر باشد، می‌توانید نیمی از گوجه‌سبزها را در اواخر پخت خارج و له کنید، سپس به آش برگردانید.
افزودن مقداری نعنا داغ و پیاز داغ در هنگام سرو، علاوه بر عطر بیشتر، جلوه ظاهری بهتری به غذا می‌بخشد.
پایان سخن
آش گوجه‌سبز، نه‌تنها نمونه‌ای لذت‌بخش از غذاهای فصلی ایران است، بلکه نمادی از بهره‌گیری هوشمندانه از محصولات بهاری در فرهنگ غذایی ما به شمار می‌رود. طعم ترش، رنگ زنده و بافت لطیف این غذا، آن را به انتخابی خاطره‌انگیز و مطلوب برای روزهای معتدل بهار و تابستان تبدیل کرده است.