به گزارش ایرنابازار- دیگ بخار روغن یکی از اجزای کلیدی در سیستم‌های گرمایشی صنعتی است که با استفاده از روغن به عنوان سوخت، بخار لازم برای فرایندهای مختلف را تولید می‌کند. با توجه به خطرات بالقوه‌ای که این دستگاه‌ها در صورت عدم رعایت نکات ایمنی دارند، رعایت استانداردهای ایمنی و انجام بازرسی‌های منظم امری حیاتی است. این مقاله به بررسی کامل الزامات ایمنی و استانداردهای بازرسی در دیگ‌های بخار روغنی می‌پردازد.
تعریف دیگ بخار روغنی و نحوه عملکرد آن دیگ بخار روغنی نوعی بویلر است که به جای استفاده از گاز یا زغال‌سنگ، از روغن سنگین یا سبک به عنوان سوخت استفاده می‌کند. در این سیستم، روغن از طریق مشعل به حالت احتراق درمی‌آید و حرارت ایجاد شده به آب منتقل شده و بخار تولید می‌شود. استفاده از روغن به عنوان سوخت باعث می‌شود که این نوع بویلرها در صنایعی که به حرارت بالا نیاز دارند، کاربرد گسترده‌ای داشته باشند
خطرات بالقوه دیگ بخار روغن
دیگ بخار روغن در صورت عدم رعایت استانداردهای ایمنی می‌تواند منجر به انفجار، آتش‌سوزی، نشت روغن، سوختگی و آسیب به تجهیزات و نیروی انسانی شود. از این‌رو، آشنایی با این خطرات و پیشگیری از آن‌ها اهمیت بالایی دارد
- افزایش فشار بیش از حد نشت روغن و احتراق ناخواسته
- عملکرد نادرست مشعل
- انسداد در مسیر دودکش یا لوله‌های گرمایش
- استانداردهای ایمنی در طراحی دیگ بخار روغنی برای تضمین عملکرد ایمن دیگ بخار روغنی، رعایت مجموعه‌ای از استانداردها در طراحی اولیه ضروری است
- استفاده از متریال مقاوم در برابر حرارت و فشار بالا
- نصب شیر اطمینان، مانومتر و ترموستات
- طراحی مسیرهای عبور روغن و دود به گونه‌ای که از نشت یا تجمع گاز جلوگیری شود
- پیش‌بینی سیستم خاموش‌کن خودکار در صورت بروز خطا
- طراحی دسترسی آسان برای بازبینی و سرویس
الزامات نصب و بهره‌برداری ایمن دیگ بخار روغنی
- نصب در فضای دارای تهویه مناسب
- رعایت فاصله استاندارد از دیوارها و تجهیزات اطراف
- استفاده از سیستم‌های هشداردهنده نشتی یا افزایش دما
آموزش کارکنان بهره‌بردار در خصوص نحوه عملکرد و واکنش در شرایط اضطراری
الزامات بازرسی‌های دوره‌ای بازرسی‌های منظم و دوره‌ای باعث شناسایی زودهنگام مشکلات و افزایش عمر مفید دیگ می‌شوند. این بازرسی‌ها باید طبق استانداردهای ملی و بین‌المللی انجام شوند
الف) بازرسی روزانه
بررسی عملکرد مشعل و شعله
کنترل فشار و دمای سیستم
اطمینان از عملکرد صحیح شیرهای اطمینان و کنترل
ب) بازرسی ماهانه
بررسی کامل مشعل و نازل‌ها
بررسی سیستم‌های کنترل و هشداردهنده
بررسی عایق‌ها و اتصالات روغن
ج) بازرسی سالانه
شست‌وشو و جرم‌زدایی داخلی
تست هیدرواستاتیک بدنه دیگ
بررسی ضخامت دیواره‌ها و بررسی خوردگی
تعویض قطعات فرسوده و تست مجدد ایمنی
نقش نهادهای ناظر و استانداردهای بین‌المللی در بسیاری از کشورها، بازرسی دیگ‌های بخار توسط نهادهای ناظر مانند سازمان استاندارد، سازمان انرژی یا اداره کار انجام می‌شود. برخی استانداردهای جهانی مرتبط عبارتند از
ASME Boiler and Pressure Vessel Code
ISO ۱۶۵۲۸
EN ۱۲۹۵۲ و EN ۱۲۹۵۳
اسناد و مدارک فنی لازم هر دیگ بخار باید دارای دفترچه فنی، شناسنامه تجهیزات، گواهینامه تست‌ها و اسناد بازرسی‌های قبلی باشد. این اسناد برای پیگیری وضعیت ایمنی و انجام بازرسی‌های بعدی بسیار مهم هستند
نکات مهم در ایمنی عملیاتی روزمره
هیچ‌گاه سطح روغن را از حد مجاز پایین‌تر یا بالاتر نیاورید
مشعل باید قبل از روشن شدن دیگ، از نظر نشتی و سلامت قطعات بررسی شود
در صورت مشاهده صداهای غیرعادی یا تغییر رنگ شعله، بلافاصله دیگ را خاموش و بررسی کنید
هرگز در هنگام عملکرد دیگ اقدام به باز کردن درب یا تعمیر نکنید
دیگ بخار روغنی یکی از ابزارهای کلیدی در بسیاری از صنایع است، اما در عین حال در صورت سهل‌انگاری می‌تواند بسیار خطرناک باشد. رعایت اصول ایمنی از مرحله طراحی تا بهره‌برداری و انجام بازرسی‌های منظم می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در جلوگیری از حوادث و افزایش بهره‌وری داشته باشد. برای دستیابی به عملکرد بهینه و ایمن، پیروی از استانداردهای جهانی و استفاده از تجهیزات با کیفیت اهمیت ویژه‌ای دارد
مقایسه عملکرد دیگ روغن داغ با دیگ بخار در صنایع مختلف
مقایسه عملکرد دیگ روغن داغ (Thermal Oil Heater) و دیگ بخار (Steam Boiler) در صنایع مختلف یکی از موضوعات کلیدی در انتخاب سیستم حرارتی مناسب برای فرآیندهای صنعتی است. در ادامه، این مقایسه را به‌صورت تحلیلی در دو بخش توضیح می‌دهم: تفاوت‌های عملکردی و کاربردهای صنعتی
🔥 تفاوت عملکردی دیگ روغن داغ با دیگ بخار
نوع سیال حرارتی
دیگ بخار از آب استفاده می‌کند که به بخار تبدیل می‌شود، در حالی که دیگ روغن داغ از روغن ترمیک (حرارتی) بهره می‌گیرد که قابلیت انتقال حرارت در دماهای بالاتر بدون بخار شدن دارد. بخار معمولاً در فشار بالا استفاده می‌شود تا دمای بالاتری ایجاد کند، ولی این نیازمند تجهیزات خاص، تست‌های ایمنی سختگیرانه و هزینه‌های بیشتر نگهداری است
دمای عملیاتی
در سیستم بخار، دمای عملیاتی به فشار سیستم وابسته است. مثلاً برای رسیدن به دمای ۲۰۰°C، نیاز به فشار حدود ۱۲ بار است. اما در دیگ روغن داغ، به‌راحتی می‌توان به دمای ۳۰۰°C رسید، آن هم در فشار نسبتاً پایین (حدود ۴ تا ۶ بار)، که از نظر ایمنی برتری دارد
راندمان و مصرف انرژی
راندمان دیگ‌های روغن داغ معمولاً بالاتر از دیگ بخار است، چرا که اتلاف انرژی ناشی از میعان بخار یا هدررفت حرارت در خطوط انتقال بخار کمتر است. همچنین در سیستم‌های روغن داغ، نیازی به تجهیزات جانبی مانند کندانسور، تله بخار یا منبع تغذیه نیست
نیاز به تجهیزات جانبی
سیستم بخار نیاز به دی‌آریتور، سیستم کندانس، تله بخار، تانک ذخیره آب و پمپ‌های متعدد دارد. در حالی‌که در سیستم روغن داغ، مدار بسته ساده‌تری با پمپ سیرکوله، منبع انبساط و فیلتر روغن کافی است
🏭 کاربرد دیگ روغن داغ و بخار در صنایع مختلف
در سیستم دیگ‌های روغن داغ (Thermal Oil Heater)، مشعل نقش اصلی را در ایجاد انرژی حرارتی ایفا می‌کند. انتخاب نوع مشعل به نوع سوخت، ظرفیت حرارتی دیگ، محل نصب و سیاست مصرف انرژی بستگی دارد. در ادامه، به معرفی انواع مشعل‌های قابل استفاده در دیگ روغن داغ می‌پردازیم:
۱. مشعل گازی (Gas Burner)
سوخت: گاز طبیعی (CNG یا LNG)
ویژگی‌ها:
آلودگی کمتر نسبت به سایر سوخت‌ها
روشن شدن سریع و کنترل ساده‌تر شعله
راندمان بالا و تنظیم آسان شعله
نیاز به فشار گاز مناسب (عموماً بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌بار)
کاربرد: مناسب برای محیط‌هایی با دسترسی مطمئن به گاز طبیعی، مانند کارخانجات شهری و صنعتی.
۲. مشعل گازوئیلی (Diesel Burner)
سوخت: گازوئیل
ویژگی‌ها:
قابلیت نصب در مناطق فاقد گاز شهری
نیاز به سیستم سوخت‌رسانی، فیلتر، و گرمکن گازوئیل در مناطق سرد
هزینه عملیاتی بالاتر از گاز
کاربرد: در مناطق روستایی یا صنعتی که دسترسی به گاز وجود ندارد یا به‌صورت پشتیبان از آن استفاده می‌شود.
قصد خرید انواع دیگ بخار با ضمانت کیفیت و اصالت کالا هستید حتما از سایت ماشین سازی آراداکس دیدن نمایید و برای خرید یا استعلام قیمت با کارشناسان مستقیم در ارتباط باشید ۰۲۱۷۷۱۳۱۴۵۳