به گزارش ایرناپلاس، در نشست پنجم مرداد ۱۴۰۰ (۲۵ ژوئیه ۲۰۲۱) چهل و چهارمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (UNESCO) پرونده منظر فرهنگی اورامانات/ هورامان بررسی و با تصویب اعضای کمیته، اورامانات/ هورامان به عنوان بیست و ششمین میراث فرهنگی ملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.
اورامانات نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسوم خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران در استان کردستان و شهرستان‌های روانسر، پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی در استان کرمانشاه را شامل می‌شود. بخش اصلی منظر فرهنگی اورامانات شامل دره‌های ژاوه رود، اورامان تخت، لهون است. این پرونده سال گذشته به یونسکو ارسال شد.
به گفته علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، «ثبت جهانی اورامانات، نه تنها جایگاه میراث‌فرهنگی ایران را در جهان ارتقا می‌بخشد، بلکه مسیر توسعه گردشگری غرب کشور را هموار ساخته و موجب جذب بیشتر گردشگران خارجی می‌شود و اثرات و مزیت‌های ماندگار آن آتیه غرب کشور به ویژه خطه کردستان و کرمانشاه و از منظری فراگیر، چشم‌انداز گردشگری ایران را درخشان‌تر خواهد کرد.»
مصطفی پورعلی مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی نیز تاکید کرده، اکنون «اورامانات» در رده آثار برجسته فرهنگی تاریخی جهان قرار گرفته و تصمیم‌ها و اقدامات در این منطقه باید با نگاه ملی و جهانی انجام شود.
ثبت جهانی اورامانات موجب جلب توجه گردشگران داخلی می‌شود
تاثیر ثبت جهانی بر منطقه و گردشگری آن یکی از مسائل مهم است که فعلان این حوزه برای آن برنامه‌ریزی کرده‌اند.
محسن قریب عضو هیات مدیره انجمن متخصصان گردشگری ایران، در این زمینه به خبرنگار ایرناپلاس گفت: این مناظر اورامانات است که ثبت جهانی شده؛ در حوزه گردشگری مهم‌ترین نکته، مناظر طبیعی و ظواهر شهری است، زیرا این مساله مورد توجه گردشگران قرار می‌گیرد و آنها را برای دیدن این پدیده‌ها علاقه‌مند می‌کند. مجموعه غرب کشور به ویژه کردستان دارای مناظر زیبای طبیعی است که هنور برای مردم ایران مکشوف نیست و به عنوان مقصد گردشگری شناسانده نشده است.
به گفته این کارشناس گردشگری، عموم مردم کشور ایران به دلیل تکرار سفرهایی که به گیلان، گرگان و مازندارن داشتند، به سایر نقاط مانند کردستان توجه نکردند. ثبت جهانی اورامانات می‌تواند موجب جلب توجه عمومی شود تا مردم جهانگرد در دنیا و به ویژه گردشگران داخلی توجه بیشتری به این مناطق بکنند و اورامانات و غرب ایران را به عنوان مناطق جذاب گردشگری در نظر بگیرند و در سفرهای آینده خود بتوانند باعث رونق گردشگری، در این مناطق شوند.
ساختار خانه‌ها، منطقه کوهستانی و هوای پاک
قریب درباره ویژگی‌های اورامانات که به ثبت جهانی آن منجر شد، توضیح داد: اورامانات عمدتا مانند ماسوله که توجه فعالان حوزه کردشگری را در داخل و خارج به خود جلب کرده، از مناظر زیبا و جذابی برخوردار است. پلکانی بودن ساختار خانه‌ها در این منطقه و همچنین کوهستان سرسبز و هوای پاک آن، همه مولفه‌هایی است که با هم باعث شده این منطقه نمونه و میراثی جذاب شناخته شود.
به گفته این کارشناس گردشگری، در ایران جاذبه‌های گردشگری فراوانی وجود دارد که این مساله، ضرورت توجه بیشتر دولت به گردشگری را می‌طلبد تا سیاست‌های کلان کشور از درآمد تک محصولی وابسته به نفت خارج شود.
نخستین چیزی که می‌تواند موجب درآمدزایی ارزی و توسعه صادرات در کشورمان شود، ورود گردشگران خارجی و توسعه گردشگری پایدار است. فعال شدن این بخش می‌تواند برای مردم درآمد و اشتغال پایدار به همراه داشته باشد؛ زیرا کشور به شدت به اشتغال‌زایی نیاز دارد. تعدادی زیادی از مردم در جست‌وجوی کارند و همچنین رونق در این حوزه برای مردم کشور ثروت خلق خواهدکرد.
لزوم توجه به جامعه میزبان
ثبت جهانی با اینکه می‌تواند موجب رونق گردشگری و کسب و کار مردم بومی شود، ممکن است موجب تخریب محیط زیستی و منطقه‌ای شود.
قریب با بیان اینکه یکی از نکات مهم در حوزه گردشگری توجه به مسائل زیست محیطی است، توضیح داد: از نکات بسیار مهم گردشگری پایدار، توجه به جامعه میزبان محلی است. به صورت کلی گردشگران و جامعه میزبان در مناطقی که مقاصد گردشگری هستند، باید به این نکته توجه کنند زیرا اگر جامعه میزبان آسیب‌پذیر شود و روند توسعه گردشگری به زندگی آنها لطمه بزند، باعث شکل‌گیری مزاحمت‌هایی خواهدشد که فعالان این حوزه را از هدف اصلی گردشگری دور نگاه می‌دارد.
عضو هیات مدیره انجمن متخصصان گردشگری ایران با تاکید بر اینکه در توسعه گردشگری مناطق باید به مسائل زیست محیطی مناطق توجه کرد، گفت: زیرا وقتی منطقه‌ای ثبت جهانی می‌شود، اهمیت حفظ و نگهداری آن دو چندان می‌شود؛ در نتیجه حفظ و نگهداری از مناطق وظیفه مقام‌های محلی، گردشگران و مردم بومی است تا نسبت به رعایت کامل مسائل زیست محیطی، نگهداری طبیعت پاک و رعایت همه مسائلی که می‌تواند شهررا به عنوان شهر پاک و سالم نگه دارد، حساس باشند.
وی افزود: رعایت و حفاظت از محیط زیست و شهر پاک و سالم در فطرت هر انسانی نهادینه است، هر کسی می‌داند که نباید در شهر، روستا و محوطه دریا زباله خود را رها کند، سیگار کشیدن را در مکان عمومی انجام ندهد و وسایل نقلیه دودزا نداشته باشد. این مسائل آنقدر تکرار شده که همه آنها را می‌دانند. با این حال وظیفه رسانه‌هاست که این کار را در مسائل گردشگری تکرار کنند و به عموم توضیح دهند.
در نهادهای گردشگری هم بخش‌هایی مانند فرمانداری‌ها و اداره‌های میراث فرهنگی و میزبانان مانند هتل، رستوارن و مجموعه‌های خدماتی باید این مسائل را به صورت دائمی تذکر دهند و قوانین را در برابر مسافران و بازدیدکنندگان قرار دهند.