به گزارش ایرناپلاس، فیلم کوتاه در میان سینماگران و سینمادوستان توانسته جایگاه خوبی پیدا کند و همه به نقش تاثیرگذار و مهم آن در پیشرفت، تحول و توسعه سینما پی برده‌اند.
موفقیت این آثار در جشنواره‌های خارجی، استقبال از اکران فیلم‌های کوتاه در جشنواره‌های داخلی و سینماهای هنر و تجربه و همچنین شناخته شدن جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران به عنوان یکی از دروازه‌های ورود به آکادمی اسکار، همگی نشان از این روند مثبت دارد.
اما نکته قابل توجه، این است که با وجود همه این پیشرفت‌ها و توجهات، هنوز برنامه‌ای مشخص برای نمایش فیلم‌های کوتاه وجود ندارد و همین امر سبب شده تا همچنان مردم با فیلم کوتاه فاصله داشته باشند.
از طرف دیگر تلویزیون به عنوان یک رسانه در دسترس، سهم بسیاری در شناساندن این دست آثار به مردم دارد. خریدونمایش فیلم‌های کوتاه از طریق تلویزیون و آشنایی مردم با آنها سبب می‌شود تا نمایش فیلم‌های کوتاه در سینماها مطالبه شده و به رونق اقتصادی آنها چه با پخش در تلویزیون و چه با اکران در سینماها کمک شود؛ اما متاسفانه این حمایت و کمک از طرف تلویزیون، بسیار حداقلی و محدود بوده تا جایی که مورد انتقاد برخی از این فیلمسازن قرار گرفته است.
در این رابطه، سعید پوراسماعیلی مدیر فرهنگی و آموزش انجمن سینمای جوانان ایران در بیست و نهمین برنامه دوشنبه‌های سینما، درباره وضعیت اکران فیلم‌های کوتاه گفته: درباره اکران و نمایش فیلم کوتاه زیاد صحبت شده و در حال حاضر فضای مجازی نیز این امکان را فراهم کرده است که فیلم‌ها دیده شوند اما فیلم‌ها ساخته می‌شود تا با کیفیت روی پرده دیده شود و باید این امید را حفظ کرد.
شکل اول نمایش فیلم کوتاه در جشنواره‌ها هستند. شکل دوم، تلویزیون است که متاسفانه همراهی نمی‌کند و این کم‌لطفی صداوسیماست که وقتی هزینه‌های سنگین صرف برنامه‌هایی می‌کند که می‌تواند با هزینه‌ای کمتر تولید شود، از فیلمساز کوتاه می‌خواهد فیلمش را رایگان در اختیار شبکه‌های تلویزیونی قرار دهد. اکران هنر و تجربه که رویداد ارزشمندی است نیز فرصت محدودی بوده و برای هر فصل و اکران چند فیلم کوتاه کافی نیست.
اما به راستی در اختیار قرار دادن رایگان فیلم‌های کوتاه به تلویزیون، تا چه اندازه درست و منطقی است و چه پیامدهایی بر روند ساخت و پیشرفت فیلم کوتاه می‌گذارد؟
درباره این موضوع با مسعود حاتمی و یوسف کارگر، کارگردانان فیلم‌های کوتاه و همچنین سیدصادق موسوی مدیرعامل انجمن سینمای جوانان گفت‌وگو کردیم.
تاثیر سوء مدیریت تلویزیون بر آثار فیلم کوتاه
ایرناپلاس: عملکرد تلویزیون در زمینه پخش فیلم‌های کوتاه و نمایش رایگان این آثار چه پیامدهایی برای فیلمسازان این عرصه به همراه دارد؟
مسعود حاتمی: در ابتدا باید بگویم که این مساله، موضوع جدیدی نبوده و یک موضوع قدیمی و تکراری است که سال‌هاست درباره آن صحبت کرده‌ایم. البته فایده‌ای هم نداشته و تکرار این موضوع فقط باعث لوث شدن آن شده است. اما اینکه چرا تلویزیون فیلم‌های کوتاه را پخش نمی‌کند، به دلیل سوءمدیریت است. سوء‌مدیریتی که در صداوسیما و برخی دیگر از سازمان‌ها و نهادها می‌بینیم. کاملا واضح است که صداوسیما، بخش عمده‌ای از مخاطبان خود را از دست داده و مردم به سراغ شبکه‌های ماهواره‌ای و رسانه‌های اینترنتی رفته‌اند. در حال حاضر اقبال بسیاری از تلویزیون نمی‌شود و مردم، زیاد به آن علاقه‌مند نیستند که مانند سال‌های گذشته سر ساعت خاصی منتظر پخش یک برنامه یا سریال خاصی باشند و برای دیدن آن برنامه‌ریزی کنند. همه این اتفاقات به دلیل سوءمدیریت‌هاست.
ایرناپلاس: مدیریت‌ها و سیاست‌های تلویزیون را در این اتفاق چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حاتمی: گاهی مدیریت‌ها و سیاست‌ها به اندازه‌ای واضح، غلط هستند که گویی عمدی در این سیاست‌های نادرست وجود دارد یا اینکه برخی مدیران عامدانه تلویزیون را تخریب می‌کنند. به این دلیل که در بسیاری زمان‌ها، عملکردشان به گونه‌ای است که بهترین برنامه و مجریِ خود را زیرسوال می‌برند؛ مانند کاری که با فردوسی‌پور کردند. گویی همه این اتفاقات را عامدانه و در جهت تخریب تلویزیون انجام می‌دهند. البته دلایل این کار را واقعا نمی‌دانیم. تنها به این نتیجه می‌رسیم که شاید سازمان علاقه‌ای به خود ندارد و افرادی که برای سازمان کار می‌کنند، اتفاقا قرار است دشمن آن باشند که به عنوان مدیر در آنجا کار می‌کنند.
نمایش رایگان فیلم‌های کوتاه توسط تلویزیون اتفاقی غلط است. رفتارها و سیاست‌های صداوسیما، کاملا ضد این رسانه است؛ چه بسا که عملکردهایشان هم این مساله را نشان داده؛ حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد فیلم‌های کوتاهی که در کشور ساخته می‌شود، با بودجه شخصی است.
فراموش نکنیم آثاری که ساخته می‌شود و تلویزیون می‌خواهد پخش کند، نوعی محتواست، بنابراین اسم این کار اگر سرقت نیست پس چه چیزی است.
من فیلمسازِ فیلم کوتاه به دلیل اینکه نام و اثرم دیده شود و در این عرصه جایگاهی پیدا کنم، شاید رضایت بدهم و فیلمم رایگان پخش شود اما کاملا از سر ناچاری است. چون در حقیقت علاقه‌ای ندارم محتوایی که بابت آن هزینه و تولید کرده‌ام رایگان پخش شود. اگر تلویزیون با اجازه منِ فیلمساز، این کار را انجام بدهد، به طور حتم اجازه من از سر ناچاری است.
من فیلمسازِ فیلم کوتاه به دلیل اینکه نام و اثرم دیده شود و در این عرصه جایگاهی پیدا کنم، شاید رضایت بدهم و فیلمم رایگان پخش شود اما کاملا از سر ناچاری است. چون در حقیقت علاقه‌ای ندارم محتوایی که بابت آن هزینه و تولید کرده‌ام رایگان پخش شود. اگر تلویزیون با اجازه منِ فیلمساز، این کار را انجام بدهد، به طور حتم اجازه من از سر ناچاری است.ایرناپلاس: به نظر شما، شیوه نمایش فیلم‌های کوتاه باید چگونه باشد؟
حاتمی: به عنوان فیلمساز می‌گویم اشکالی ندارد، بیایند همه فیلم‌های کوتاه را دسته‌بندی کرده و در برنامه‌ای مدون، فیلم‌های جشنواره فیلم کوتاه تهران یا جشن سینمای ایران را پخش کنند. بیش از ۵۰ درصد فیلم‌های کوتاهی که در این فستیوال‌ها نمایش داده شده‌اند را تلویزیون پخش نمی‌کند و این اتفاق به دلیل همان سوء مدیریت‌هاست.
مشخص نیست این رسانه برای کدام مردم برنامه پخش می‌کند. موضوع دیگر، مساله سانسور است. بخش زیادی از فیلم‌های سینمایی که اکران می‌شود را تلویزیون نمی‌تواند پخش کند، چه برسد به فیلم‌های کوتاه. بنابراین صحبت کردن درباره این مسائل مانند شوخی و سرگرمی است.
بستری مناسب برای تبلیغات فیلم‌های کوتاه
ایرناپلاس: تلویزیون به عنوان یک رسانه فراگیر و در دسترس، با نمایش فیلم‌های کوتاه تا حدودی می‌تواند سبب آشنایی و علاقه‌مندی مردم با این آثار شود. این اتفاق شاید به استقبال مردم در هنگام اکران این آثار بیانجامد. آیا چنین فضایی قابل ترسیم است؟
حاتمی: به اعتقاد من، در حال حاضر به اندازه ظرفیت‌ها، از فیلم کوتاه استقبال می‌شود. پیش از شیوع کرونا، با دیدن جشنواره فیلم کوتاه، شاهد استقبال مردم بودیم.
در جشنواره فیلم کوتاه تهران، سالن‌ها به اندازه‌ای شلوغ بودند که به شخصه نتوانستم فیلم‌های خود را در سالن‌ها ببینم. نه تنها آثار من بلکه تقریبا همه فیلم‌های ساخته شده در جشنواره، با این استقبال روبه‌رو می‌شوند. مشکل اکران نشدن فیلم‌های کوتاه، از محتوای آنها نیست، بلکه مشکل از چگونگی اکران آن آثار است. اشکال کار اینجاست که تبلیغات مناسب انجام نشده و برای آن بستر مناسب در نظر نگرفته‌اند.
تلویزیون هم یکی از بسترهای مناسب برای تبلیغات فیلم‌های کوتاه است. البته تلویزیون خودمان را باید مجزا دانست و آن را اصلا در نظر نگیریم. حتی اگر تلویزیون بابت محتوای تولید شده‌ام بخواهد پولی به من بدهد و آن را پخش کند، به عنوان فیلمساز علاقه‌ای به پخش اثر خود در تلویزیون ندارم. چون فضای تلویزیون ضد تبلیغ است. در کل، تلویزیون در هر کشور و مملکتی یک بستر مناسب بوده که فیلم کوتاه هم یکی از آن محتواهای جدی این بستر است.
ادامه دارد...