ایرناپلاس: با توجه به فضای کنونی و زمان باقیمانده تا انتخابات ریاست جمهوری، مهمترین موضوعی که باید به آن توجه شود چیست؟
کنعانی مقدم: نخستین مساله مهم در انتخابات، چیزی جز حضور در پای صندوقهای رای نیست؛ زیرا این مساله نشانهای بارز از مقبولیت و مشروعیت نظام و همچنین اعتماد مردم به سیستم به شمار میرود.
یعنی وقتی با حضور خود در تصمیمهای کلان سهیم میشوند و فردی را انتخاب میکنند، میتوان گفت رابطهای مطلوب بین جامعه و حاکمیت به وجود آمده است و در نتیجه مهر تائیدی بر اصولی بودن رفتارها میزند.
اما اگر همانند انتخابات مجلس یازدهم در اسفندماه ۹۸ مردم برای رای دادن، تمایلی از خود نشان ندهند و سیستم نتواند انگیزه لازم را برای مشارکت در انتخابات به جامعه تزریق کند، دولت آتی، دولتی حداقلی خواهد بود که این خود یک مشکل بزرگ و هزینهساز است. یعنی بعد از روی کار آمدن دولتی با این ویژگی، کلی از انرژی و پتانسیل کشور باید صرف جبران مافاتی شود که حاصل رای ندادن اکثریت در انتخابات است. به عبارتی با دولت حداقلی نه تنها نمیتوانیم به سمت جلو حرکت کنیم، بلکه درجا هم خواهیم زد.
ایرناپلاس: با توجه به پیامدهای زیانبار مشارکت پایین، چه باید کرد؟
کنعانیمقدم: مهم این است که جامعه را با اهمیت رای دادن آشنا کرد. متاسفانه گروهی در داخل، شبانهروز در حال سَم پاشی هستند و چون فقط مصالح جناحی را در نظر میگیرند، فضا را مخدوش میکنند. در چنین موقعیتی همه دلسوزان باید مردم را نسبت به زیانهای رفتار افراطی آگاه کنند تا بلکه تندرویها، خللی در امر انتخابات و مسایل دیگر به وجود نیاورد.بالاخره کشور ما به دلیل قرار گرفتن در شرایط تحریم و همچنین مواجهه با ویروس همهگیر کرونا، شرایط بسیار دشواری را تجربه میکند.
نقش نامزدها در این زمینه چیست؟
کنعانیمقدم: یکی از مهمترین مشکلات، وعدههای برخی نامزدهای ریاست جمهوری است که مطالبات کاذب را مطرح میکنند که نشان میدهد با وظایف رئیس دولت آشنا نیستند و مقدورات کشور را نمیشناسند. آنها با طرح شعارهای توخالی که عملی نمیشوند، موجب از دست رفتن اعتمادِ سرمایه اجتماعی میشوند که این بزرگترین ضربه را به نظام مردمسالاری دینی میزند.
برخی که به طور جدی وارد عرصه شدهاند، در سخنان خود بویژه در مناظرهها باید از سیاهنمایی و پاشیدن بذر تفرقه و ناامیدی پرهیز کنند. یعنی باید کاری کنند که اعتماد مردم به حاکمیت سیاسی پررنگ باشد که این در صورتی محقق خواهد شد که نامزدها، مناظرهها را به منازعه تبدیل نکنند که پیامدهای آن به زیان کشور است.
اگر نامزدها بتوانند در دل مردم امید ایجاد کنند، میتوان به مشارکت بالا دلخوش بود. اما لازم است تحول اساسی در ساختار سیاسی به وجود آید تا افکار عمومی اعتماد لازم را داشته باشند. نکته مهم دیگر اینکه، حالا یا به واسطه برجام یا اتخاذ تصمیمهایی کارشناسانه، بحث معیشت مردم بهتر شود. در واقع ما نمیتوانیم از مردمی که درد معیشت دارند، توقع داشته باشیم بیایند و در انتخابات رای دهند. مردم از شخص محوری بیرون آمدهاند و به همین دلیل باید تلاش کرد، حکومت خوب و حاکم خوب را توامان ببیند تا بتوانند به سیستم اعتماد کنند.