به گزارش ایرناپلاس، شاید در نگاه نخست این‌گونه به نظر برسد که با کم شدن فعالیت چاپخانه‌داران به دلیل هجوم کرونا یا بر اثر کمتر شدن سفارش‌های چاپخانه‌ها به دلیل افزایش قیمت کاغذ است که چاپخانه‌داران وارد فعالیت اختصاصی لیتوگرافان شده‌اند، اما واقعیت چیز دیگری است. سال‌هاست که چاپخانه‌داران با تهیه دستگاه‌های مخصوص لیتوگرافی، بخشی از فعالیت لیتوگرافان را محدود کرده‌اند.
به گفته رضا کاری مدیر یکی از لیتوگرافی‌ها، در زمان ریاست مرحوم سیدعلی مدنی در اتحادیه لیتوگرافان، جلسه‌ای در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با حضور رئیسان دو اتحادیه لیتوگرافان و چاپخانه‌داران برگزار و در آن جلسه به چاپخانه‌داران اجازه فعالیت لیتوگرافی داده شده است.
کاری به خبرنگار ایرناپلاس توضیح داد: در این جلسه این پرسش مطرح شد که ممکن است چاپخانه شب‌هنگام یا روز تعطیل، نیاز به کار داشته‌باشد و در آن صورت برای انجام بخش لیتوگرافی چه باید انجام داد؟
در آن زمان لیتوگرافی مراحل طولانی داشت، باید از کتاب عکس ریلی گرفته می‌شد، به زینک نور می‌دادند؛ روتوش می‌کردند و ... که نیازمند زمان و تعداد نیروی زیادی بود. در آن روزها برای اینکه مشکلات مشتری حل شود، به چاپخانه‌داران اجازه انجام اقدامات مربوط به لیتوگرافی داده شد.
عضو سابق هیات مدیره اتحادیه لیتوگرافان، با تاکید بر اینکه در تصمیم گرفته‌شده آینده‌نگری لازم وجود نداشته، ادامه داد: از افرادی که در این حوزه تخصص داشتند، مشاوره گرفته نشد تا بدانند که سیستم‌های به‌روزی در آینده روی کار می‌آید و چاپخانه می‌تواند با یک دستگاه و یک نفر اقدامات لیتوگرافی را انجام دهد و مانند گذشته نیاز به چند نیروی انسانی و دستگاه‌های مختلف برای لیتوگرافی نخواهد بود.
آیا چاپخانه‌داران مالیاتی برای لیتوگرافی پرداخت می‌کنند؟
به گفته کاری، در زمان ریاست احمد ابوالحسنی در اتحادیه لیتوگرافان، کارگروهی برای رسیدگی به تداخل اقدامات چاپخانه‌داران و لیتوگرافان تشکیل شد.
وی افزود: در اتحادیه لیتوگرافان به شدت با این مساله مخالفت کردند، زیرا این صنف مالیات لیتوگرافی را پرداخت می‌کند، در حالی که چاپخانه‌داران مالیاتی برای این فعالیت پرداخت نمی‌کنند.
وی افزود: اگر چاپخانه‌داران ماده قانونی مبنی بر این اقدامات دارند، باید بیان کنند. این در حالی است که چاپخانه‌داران یکی پس از دیگری به دستگاه‌های لیتوگرافی مجهز می‌شوند و این شغل توسط آنان مصادره شده است.
این لیتوگراف، با تاکید بر اینکه لیتوگرافان فقط یک منبع کسب درآمد دارند، بیان کرد: برای مثال لیتوگراف برای یک کتاب قرارداد می‌بندد و زینکش را می‌گیرد. کار چاپ کتاب را به چاپخانه و کار صحافی را به صحاف می‌دهد. یعنی خودش کار چاپ یا صحافی را انجام نمی‌دهند.
کاری با تاکید بر اینکه مسئولان حوزه لیتوگرافی دنبال تنش و اختلاف نظر میان بخش‌های مختلف نیستند، افزود: به همین دلیل است که چاپخانه‌داران توانستند اقدامات اخیر را انجام دهند.
وی توضیح داد: به لیتوگرافان اعلام شد، اگر می‌خواهند اقدامات مربوط به بخش چاپ را بگیرند، باید ابتدا جواز این کار را دریافت کنند و برای دریافت آن باید جواز لیتوگرافی را باطل کنند؛ این در حالی است که لیتوگرافان نیروهای حرفه‌ای هستند و اگر وارد حوزه چاپ شوند، بسیار موفق خواهندبود و حتی کار را با کیفیت بالاتر تحویل مشتری می‌دهند.
جواز چاپخانه قابلیت فعالیت لیتوگرافی را دارد
چاپخانه‌داران در شرایطی انجام اقدامات در حوزه لیتوگرافی را ادامه می‌دهند که از نارضایتی فعالان این حوزه خبر دارند.
حمید غفاری عضو هیات مدیره تعاونی چاپخانه‌داران به خبرنگار ایرناپلاس گفت: پیش از این، اتحادیه چاپخانه‌داران و لیتوگرافان یکی بود و چند سالی است که از هم جدا شده است. مجوزهای چاپخانه، این قابلیت را به فعالان این حوزه می‌دهد که لیتوگرافی هم انجام دهند. این در حالی است که با ساخته شدن دستگاه‌های دیجیتال، لیتوگرافی نیاز به تعداد نیروی زیاد و دستگاه‌های مختلف ندارد و یک دستگاه می‌تواند زینک مورد نیاز را بسازد.
به گفته وی، با عرضه دستگاه‌های دیجیتال، نیاز به لیتوگرافان برطرف نشده است؛ فعالیت لیتوگرافی جایگزین ندارد و باید انجام شود تا بعد از آن، اقدامات چاپ قابل انجام باشد.
لیتوگرافی زیرمجموعه چاپ است
غفاری در پاسخ به این پرسش که در صورت ادامه فعالیت لیتوگرافی توسط چاپخانه‌داران، احتمال ورشکستگی و نابودی لیتوگرافان وجود دارد، گفت: چاپخانه کار بیرون را نمی‌گیرد، بلکه کار خود را انجام می‌دهد. از ابتدا لیتوگرافی زیرمجموعه چاپخانه بود، آنقدر کار چاپ شلوغ شد که گفتند لیتوگرافی انجام نمی‌دهیم و هرکس این کار را انجام دهد ایرادی ندارد، زیرا لیتوگرافی زیرمجموعه چاپ است.
به گفته غفاری، ممکن است با ثبات یا کاهش قیمت کاغذ و بهبود شرایط چاپ و نشر، باز هم با شلوغ شدن چاپخانه‌ها بخشی از کار به لیتوگرافان سپرده شود.
زمین‌گیر شدن برخی از لیتوگرافی‌ها به دلیل نبود آموزش و نیروی تخصصی
مدیر یک لیتوگرافی نیز با بیان اینکه شخص حقیقی نمی‌تواند شکایتی از عملکرد چاپخانه‌داران داشته باشد؛ افزود: اعلام شکایت باید از طرف یک نهاد حقوقی مانند اتحادیه لیتوگرافان انجام شود. اما یکی از مشکلات اتحادیه لیتوگرافان این است که شخص حقوقی در آن فعالیت ندارد و به همین دلیل نمی‌توانند از مجرای حقوقی خواسته خود را بگیرند.
وی با یادآوری اقدام دیگری که باید در اتحادیه لیتوگرافان برای آموزش افراد برای کار با دستگاه لیتوگرافی انجام شود، گفت: در اتحادیه، تیم آموزشی نداریم، لیتوگرافی را می‌شناسم که به دلیل نبود نیروی آموزش دیده مجبور به تعطیلی شده است زیرا نیرویی نداشت تا با دستگاه کار کند. نیروی تخصصی نیست و در حوزه آموزش کاری انجام نشده است. مدیران لیتوگرافی روش سنتی کار با دستگاه را می‌دانند و نمی‌توانند با دستگاه‌های مدرن کار کنند، به همین دلیل است که برخی از لیتوگرافی‌ها زمین‌گیر شده‌اند.
کاری، درباره حمایت‌های دولتی در زمان همه‌گیری ویروس کرونا توضیح داد: دولت از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به لیتوگرافان وام اختصاص داد، اما این وام برای هر کارمند حدود ۱۵ تا ۱۶ میلیون تومان با بهره ۱۲ درصدی بود؛ این مبلغی نیست که بتواند موجب ادامه حیات لیتوگرافی شود؛ زیرا در سال ۹۶ زینک خام، برگی ۶ هزار تومان بود در حالی که این روزها هر برگ، ۴۵ هزار تومان فروخته می‌شود. این افزایش قیمت خارج از عرف بود و برای لیتوگرافان مشکلاتی به همراه داشت.
صدور جواز کاری، در شرایط کاهش کار لیتوگرفان
به گفته این لیتوگراف، ارائه مجوزهای متعدد در شرایطی که بازار توان پوشش نیاز این صنف را ندارد و تعداد زیادی از آنها بیکارند، مشکل دیگر لیتوگرافان است.
وی بیان کرد: پیش از این درباره این مشکل پیشنهاد دادیم، زمانی می‌توانند در حوزه لیتوگرافی جواز صادر کنند که، یک یا چند لیتوگراف از این حوزه خارج شوند. در شرایطی که بازار کار لیتوگرافان کم شده، مجوز فعالیت صادر می‌شود. صدور بیش از اندازه این مجوزها زیان‌های زیادی به فعالان قدیمی این صندف زده است.
وی با بیان اینکه در کشورهای پیشرفته، گنجایش یک فعالیت در نظر گرفته و سپس با توجه به ظرفیت موجود، مجوز صادر می‌شود، افزود: اما در ایران این‌گونه نیست. در چنین شرایطی برخی از همکاران جوان ما مجبور شدند با قیمت کمتر از بازار کار کنند. آنها با اینکه از اتحادیه لیتوگرافی تذکر کتبی و شفاهی دریافت کردند، باز هم به این روش از کار و فعالیت خود ادامه دادند.