به گزارش ایرناپلاس، فعالیت در بازارهای مالی همواره دارای دو وجه ریسک و بازده است و معامله‌گران و سرمایه‌گذاران باید همانقدر که با انگیزه کسب بازدهی به این بازارها نگاه می‌کنند باید وجه دیگر یعنی ریسک را نیز در نظر بگیرند.
این موضوع به‌ویژه در رابطه با بازارهای نوینی مانند بازار رمزارزها اهمیت بیشتری دارد زیرا دولت‌ها، بانک‌های مرکزی و بورس‌ها در جهان، رویکردهای متفاوتی نسبت به رمزارز دارند و همین تفاوت رویکردها، ریسک سیستماتیک بازار رمزارزها را افزایش می‌دهد.
به‌عنوان نمونه سیاست همسایه غربی ما یعنی ترکیه، سیاستی محافظه‌کارانه است و فعالیت برخی صرافی‌های فعال در زمینه رمزارزها در این کشور محدود شده؛ آن هم در حالی که در آمریکا یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌های فعال در زمینه رمزارزها به‌عنوان یکی شرکت سهامی در بورس نیویورک به فعالیت خود ادامه خواهد داد و تحت نظارت نهادهای رسمی قرار می‌گیرد.
در ایران نیز بانک مرکزی به‌عنوان سیاست‌گذار پولی رویکرد مشخصی را در رابطه با رمزارزها در پیش گرفته است و بارها درباره ممنوعیت این دست معامله‌ها هشدار داده است. از طرف دیگر فعالان صنفی حوزه رمزارزها و کارشناسان فناوری مالی معتقدند می‌توان از فرصت‌های این فناوری و ابزارهای مبتنی بر آن بهره‌مند شد اما باید هر دو روی سکه یعنی ریسک و بازده را در نظر گرفت.
ریزش ناگهانی بیت‌کوین
بازاررمزارزها در روزهای گذشته ریزش ناگهانی را تجربه کرده است. ریزش بازار رمزارزها از هفته گذشته و جایی شروع شد که قیمت بیت‌کوین پس از قرار گرفتن در نقطه‌ای بیش از ۶۴ هزار دلار وارد مسیر نزولی شد. با این حال، ریزش ناگهانی بازار رمزارها در روز یکشنبه اتفاق افتاد، زمانی که در طول یک شب، ارزش بیت‌کوین از ۶۱ هزار دلار به حدود ۵۳ هزار دلار سقوط کرد و سایر رمزارزهای شناخته شده مانند اتریوم هم چنین سقوطی را تجربه کردند. با این حال این ریزش همچنان ادامه دارد به‌گونه‌ای که اکنون ارزش بیت‌کوین به زیر ۴۹ هزار دلار نیز رسیده است.
این موضوع برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران ایرانی بازاررمزارها از این نظر اهمیت دارد که برخی از این افراد، پس از تجربه زیان بورسی در سال گذشته، به بازار رمزارزها کوچ کرده بودند و این بار در این بازار جهانی پر ریسک، متحمل ضرر و زیان شدند.
چرایی ریزش
درباره دلایل این ریزش، گمانه‌زنی‌های زیادی مطرح می‌شود. رضا قربانی رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران، مجموعه‌ای از عوامل را در ریزش ناگهانی بازار رمزارزها دخیل دانست و به ایرناپلاس گفت: دلایل مختلفی برای ریزش اخیر بازار رمزارزها آورده می‌شود. به‌عنوان نمونه بخشی از استخراج بیت‌کوین دچار مشکل شده است. در بخشی از چین و در جایی که تعداد زیادی از ماینرها در حال فعالیت هستند و حجم قابل توجهی از استخراج را شامل می‌شود مشکلاتی در زمینه برق ایجاد شده تا جایی که سختی شبکه نیز افزایش پیدا کرده است.
ترکیه نیز برخورد سلبی با این موضوع کرده است. همچنین شرکت ریپل از طرف نهاد رگولاتور تحت فشار قرار گرفته و شرکت کوین‌بیس که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های فعال در زمینه ارزهای دیجیتال است، در بورس نیویورک عرضه شد و برخی این‌طور برداشت کردند که ورود بازیگران بازار رمزارزها به بازارهای رسمی به معنای محدود شدن بخش‌های غیررسمی آن است. همه این عوامل در کنار هم موجب شده شوکی به بازار وارد شود.
رمزارزها و پیچیدگی ارزش‌گذاری
قربانی در پاسخ به این پرسش که ارزش‌گذاری در بازار رمزارها چگونه انجام می‌شود گفت: ارزش‌گذاری علم و هنر است. اگر رمزارزها را نیز کنار بگذاریم، می‌توانیم این پرسش را مطرح کنیم که ارزش‌گذاری یک دارایی قابل معامله در بازار چگونه انجام می‌شود؟
به عنوان نمونه یک ملک، خودرو یا حتی طلا و سکه بهار آزادی یا حتی ارزش‌ذاری یک کسب‌وکار که تا حدودی پیچیده‌تر است، چگونه صورت می‌گیرد؟ موضوع‌های مالی پیچیده هستند زیرا فقط عدد و رقم و فرمول نیست، بلکه هنر نیز هست. موضوع‌های حاشیه‌ای مانند روانشناسی اجتماعی بر آن اثرگذار است و ترکیب اینها موجب ترس افراد از آن می‌شود. تنها راهی که برای این گونه قیمت‌گذاری‌ها داریم سازوکار بازار است که بهرین مدل آن را در بورس می‌بینیم؛ جایی که قیمت‌ها در آن مدام در حال تغییر است. اگر قرار بود سهمی در بورس، بر مبنای ارزش ذاتی خود معامله شود، این تغییرات قیمتی وجود نداشت.
وی افزود: هر جایی که بشود بخش زیادی از مردم را هدایت کرد به اینکه چیزی ارزش دارد و ارزش آن قابل تغییر است، برای سفته‌بازان ارزشمند خواهد بود. بنابراین نه فقط بازار رمزارزها بلکه سایر بازارها نیز به همین صورت است و در همه طبقات دارایی دیده می‌شود. در بازار رمزارزها نه فقط در ایران بلکه در دنیا به‌دنبال مسائلی که پس از کرونا به‌وجود آمد، آن‌قدر جذابیت این بازار افزایش یافت که تغییرات قیمتی زیادی را در آن مشاهده کردیم.
ارزش ذاتی بیت‌کوین چقدر است؟
رئیس کمیسیون فین‌تک سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران درباره ارزش ذاتی بیت‌کوین گفت: ما نمی‌توانیم بگوییم ارزش ذاتی بیت‌کوین چه میزان است و حداکثر می‌توانیم بگوییم بیت‌کوین ارزشمند است و در طول زمان نیز ارزش آن افزایش پیدا می‌کند. با این حال رخدادهای یک سال اخیر توسط هیچ تحلیل‌گری پیش‌بینی نشده بود. پیش‌بینی‌هایی که مطرح می‌شد خطای بسیار بالایی داشت و از آنجایی که بازار صعودی بود، توجه چندانی به آنها نمی‌شد. کافی است که بازار نزولی شود و عموم افراد دچار وحشت شوند. تنها در چنین شرایطی است که افراد به تحلیل و پیش‌بینی توجه می‌کنند.
قربانی ادامه داد: شما می‌توانید بگویید توئیت ایلان ماسک، سرمایه‌گذاری یک صندوق سهامی در بیت‌کوین یا چراغ سبزهای نهادهای رگولاتوری در افزایش قیمت بیت‌کوین مؤثر بوده، اما همه این موارد در واقع توجیه‌هایی هستند که وجود دارد.
وی افزود: قسمت تأسف‌بار آنجاست که عده‌ای همین توجیه‌ها را به عنوان تحلیل به مردمی ارائه می‌کنند. اینها افرادی هستند که دانشی درباره بلاکچین، دفتر کل توزیع شده و چرایی ارزشمند بودن بیت‌کوین و دیگر رمزارزها ندارند و مردمی را که تقریباً در همه بازارهای ایران آسیب دیده‌اند، برای به ورود به چنین بازار پرریسکی دعوت می‌کنند.
اگر اندازه ایلان ماسک پول دارید، به بازار رمزارزها بیاید
این کارشناس فین‌تیک با تأکید بر پرهیز ار رفتارهای شتاب‌زده در امر سرمایه‌گذاری و معامله‌گری در بازار رمزارزها گفت: افراد باید دقت داشته باشند که با همه ویژگی‌های مثبت، این بازار رگوله نشده و ریسک بسیار بالایی دارد. افراد نباید تحت تأثیر این موضوع قرار بگیرند که بازار رفت و ما فرصت را از دست دادیم. این تفکر خطرناکی است و موجب تصمیم‌گیری شتاب‌زده می‌شود.
نقل قول جالبی از بیل گیتس وجود دارد که می‌گوید کسانی که به اندازه ایلان ماسک پول دارند، وارد این بازار شوند! ایلان ماسک اگر مبالغ سنگینی را در بازار رمزارزها از دست بدهد نگرانی چندانی نخواهد داشت، اما از دست رفتن ۱۰۰ میلیون تومان می‌تواند زندگی فردی که همه دارایی‌اش را به اشتباه وارد این بازار کرده، به کلی تغییر دهد.وی افزود: رفتار ما معمولاً اینگونه است که اگر در بازاری سرمایه‌گذری نکنیم، این حس را داریم که فرصتی را از دست داده‌ایم. اگر در بازاری سرمایه‌گذاری کنیم، با نخستین شوک و ریزش وحشت می‌کنند و جنبه‌های منفی را هم می‌بینند. در این سال‌ها بازار رمزارزها در کنار صعود، ریزش‌های قابل توجهی را هم تجربه کرده است.
قربانی در ادامه گفت: نقل قول جالبی از بیل گیتس وجود دارد که می‌گوید کسانی که به اندازه ایلان ماسک پول دارند، وارد این بازار شوند! ایلان ماسک اگر مبالغ سنگینی را در بازار رمزارزها از دست بدهد نگرانی چندانی نخواهد داشت، اما از دست رفتن ۱۰۰ میلیون تومان می‌تواند زندگی فردی که همه دارایی‌اش را به اشتباه وارد این بازار کرده، به کلی تغییر دهد. بنابراین اینکه افراد، پولی را که به آن نیاز دارند برای سرمایه‌گذاری در چنین بازاری استفاده کنند، رویکرد نادرستی است و نباید همان ابتدای کار با مبالغ سنگین سرمایه‌گذاری کنند.