به گزارش ایرناپلاس، همانگونه که قصهها با شخصیتهای خوب و بدشان جلو میروند، فوتبال نیز با شخصیتها و تیمهای مثبت و منفی خود، همه را شیفته خود کرده است.
مارکو ماتراتزی شخصیت منفی فینال جام جهانی ۲۰۰۶ به شمار میرفت و زینالدین زیدان شخصیت مثبت. اما جابهجایی جایگاه آنها در دقایق پایانی مسابقه، جایی که زیدان با سر به سینه ماتراتزی ایتالیایی کوبید و اخراج شد، هم غیرمنتظره بود و هم دامنه درام اثر را فرامتنی هم کرد.
قوانین درام سینما در تاروپود فوتبال
مانند سینما قوانین درام در تاروپود فوتبال جاری شده و دیدارهای بزرگ و فراموشنشدنی، آنهایی هستند که ترکیب دراماتیک والایی یافتهاند؛ همچون دیدار فرانسه و آلمان در جام جهانی ۱۹۸۲ که در ۹۰ دقیقه به تساوی یک بر یک انجامید. هارولد شوماخر دروازهبان آلمان، باتیستون فرانسوی را با ضربه وحشتناک راهی بیمارستان کرد. فرانسه با گلهای ترزو و ژیرس در نیمه اول وقت اضافی ۳ بر یک پیش افتاد اما دیدار در نهایت به تساوی ۳ بر ۳ انجامید و در پایان، ژرمنها در ضربههای پنالتی با نتیجه ۵ بر ۴ به پیروزی رسیدند
فوتبال، ارکان اصلی زندگی مدرن
فوتبال فراگیرترین ورزش در جهان است؛ به همین دلیل فیفا، ثروتمندترین فدراسیون ورزشی جهان به شمار میرود.
در اصل، فوتبال به جزئی از زندگی بشریت تبدیل شده است. فوتبال، به همراه ادبیات، سینما و موسیقی، ارکان اصلی زندگی مدرن هستند. تا کنون تعداد مخاطبان یک آهنگ و موسیقی بیش از تماشاگران فینال جام جهانی نبوده و هیچ فیلم هالیوودی یک میلیارد نفر را به سینماها نکشانده است. ترکیب روایی فوتبال، غبطه درامهای سینمایی را برمیانگیزد. درامِ فوتبال، خودانگیخته بوده و در هر لحظهاش امکان وقوع حادثهای غیرمنتظره جاری است.
فوتبال، یک ورزش و یک پدیده اجتماعی
هر دیدار اصول ویژه خود را بنا نهاده و قصهاش با زایش درونی جلو میرود. فوتبال بدون شخصیتهای منفی، اینقدر جذاب نمیشد. فوتبال به بخشی از زندگی بشر مدرن تبدیل شده؛ فوتبال، شبیهترین پدیده و به زندگی ماست؛ در یک سو میتواند غیراخلاقی باشد و با بازی ناجوانمردانه، خشن و ضد فوتبال یا با زدوبندهای پشت پرده انجام گیرد و از سوی دیگر میتواند با تلاشی چشمگیر و خردمندانه و با حوصله و علاقه طی رقابتی کاملاً برابر به سرانجام رسد. در واقع باید گفت که فوتبال، یک بازی، یک ورزش و یک پدیده اجتماعی است و هیچ پدیده اجتماعی جدا از هنر نیست.
فوتبال جنگ است یا شعار صلح بین ملتها؟
همچنین فوتبال، به جزئی از زندگی انسانها تبدیل شده است. سروالتر اسکات، شاعر اسکاتلندی عقیده دارد زندگی، یک بازی فوتبال است. شاید این گفته درست باشد اما فوتبال، همچون وجوه پیچیده و پارادوکسیکال (مخالف هم) زندگی مدرن است.
هنوز کسی به درستی نمیداند فوتبال جنگ است یا شعار صلح بین ملتها؟ شاتو بریان، نویسنده، شاعر و سیاستمدار فرانسوی عقیده دارد سعادت مانند توپ فوتبالی است وقتی از ما دور میشود به دنبال آن میرویم و وقتی به آن میرسیم با یک ضربه آن را از خود دو میسازیم.
فوتبال، یعنی زندگی
«زندگی، جنگ و دیگر هیچ» عنوان کتاب مشهور اوریانا فالاچی است. «فوتبال، یعنی زندگی» این جمله سرآغاز مقدمه عادل فردوسیپور، مترجم کتاب فوتبال علیه دشمن نوشته سایمون کوپر است. فردوسیپوری که مردم او را نه به دلیل ترجمههایش بلکه به دلیل عشقش به فوتبال و توانمندی و نبوغش در اجرای برنامه نود و گزارشگری فوتبال میشناسند.
همه میدانند فوتبال برای او همه زندگی است. همانطور که وقتی این جملات را از زبان فرانسوا تروفو استاد سینما و کارگردان موج نوی فرانسه میشنویم «این برای شما چیزی بیش از یک فیلم نیست ولی برای من تمام زندگی است.»
تیتر روزنامههای ورزشی از آثار سینمایی معروف
دلایل زیادی را میتوان برشمرد که چرا تا کنون سینما و فوتبال چنانکه باید و شاید روی پرده نقرهای به هم پیوند نخوردهاند؛ با وجود اینکه ورزشینویسان دنیا از سینما برای شرح و بسط نظریاتشان استفاده میکنند، طراحان، بازیکنان و رخدادهای فوتبالی را در مقام مقایسه با شخصیتهای سینمایی و پوسترهای فیلمها قرار میدهند و بارها شاهد بودهایم که تیتر روزنامههای ورزشی از اسم آثار سینمایی معروف بهره میبرند.
اما به راستی چرا فوتبال و سینما این گونهاند؟ چرا میتوان آنها را مظهر زندگی دانست؟ چرا این دو اینقدر علاقهمند و عاشق سینهچاک دارند؟
فوتبال پرطرفدارترین ورزش جهان
فوتبال پرطرفدارترین ورزش جهان است؛ میگویند یک شهروند ناپلی وقتی اول چیزی میخرد تا بخورد بعد میرود فوتبال ببیند و اگر پولی باقی ماند به فکر سرپناه میافتد البته احتمالاً اگر سر راه با یک سینما برخورد نکند!
برزیلیها میگویند حتی کوچکترین دهکدهشان هم یک کلیسا و یک زمین فوتبال دارد؛ البته همه آنها کلیسا ندارند اما زمین فوتبال دارند! فوتبال و سینما چیزی فراتر از یک فرد، یک طبقه، یک جریان یا سلیقه است. آنها حضوری جهانی دارند و با فرد فرد انسانها در هر جامعه پیوند مستقیم دارند.
تجلیگاه روح جمعی
علاوه بر نمود عمق احساسات فردی، شاید بتوان سینما و ورزش و بهخصوص فوتبال را تجلیگاه روح جمعی نیز دانست؛ نمونه آن را بارها و بارها میتوان شاهد بود؛ از جنگها و اتحادها بر سر بازیهای هرساله دو تیم قرمز و آبی که بگذریم نمونه ناب تجلی روح ملی را میتوان در بازیهای ایران - استرالیا، ایران - آمریکا و یا حتی بازی با عربستان جستوجو کرد.
بدون شک نگاه غرورآمیز هر ایرانی را نیز پس از دریافت جایزه اسکار، برلین و گلدنگلوب اصغر فرهادی با فیلم جدایی «نادر از سیمین» را نمیتوان نادیده گرفت و یا حتی تنفر و انزجار ملی در مقابل فیلم هالیوودی ۳۰۰.
فوتبال نوعی قصه است
چرا فوتبال را دوست داریم و دل باختهاش شدهایم؟
فوتبال نوعی قصه است و ترکیبهای روایی خود را یافته و ما قصه بازهای ازلی و ابدی ضرورت چندانی نمیبینیم که توضیح دهیم تمدن با رویکرد به قصهها قوام یافته و اقوام، گروهها، کشورها و خانوادهها در سراسر دنیا، خلقوخو و باورهایشان را با قصههایشان توصیف کردهاند.
نمیخواهیم اصرار کنیم قصهها چه اهمیتی دارند. همین که میلیونها نفر جدا از سن و قوم و قشر برابر تلویزیونها نشسته و بیاعتنا به کلام بهسان سینمای صامت به رقابتهای فوتبال چشم میدوزند نشان میدهد عصر قصهگوها پایانی ندارد.
فوتبال؛ هفت هنر را در خود جای داده
فوتبال، هفت هنر را در خود جای داده است؛ همه است و هیچکدام نیست! پس بنابراین فوتبال هنر هشتم است. هنر هشتمی که هنرهای هفتگانه را در درون خود جای داده و اگر تعریفها را براساس هنر هفتگانه بدانیم:
هنر اول معماری، در ورزشگاهها جلوه خاص بصری خود را بروز میدهد.
هنر دوم نقاشی، در رقابتهای جام جهانی صورت و تنهای تماشاگران به بومهای جاندار نقاشی تبدیل میشوند.
هنر سوم موسیقی، در جام جهانی در مراسم افتتاحیه و اختتامیه موسیقی فولک و پاپ نواخته میشود.
هنر چهارم رقص، بدون تردید فوتبال، آمیخته با رقص است. شادی بازیکنان و حتی تماشاگران مانند موج مکزیکی که در ورزشگاهها به هنگام مسابقات به اجرا در میآید
هنر پنجم نمایش، در این باره میتوان از ایده مارشال مک لوهان کانادایی بهره گرفت، ادعا کرده که فوتبال، استمرار تئاتر است. غم و شادی تماشاگران پس از نتایج.
هنر ششم ادبیات، کلمه «اسپارن» در ادبیات به معنای لگد زدن و دور انداختن است بنابراین میتوان نتیجه گرفت که بازی شامل ضربه زدن بازیکنان به توپ بوده است.
هنر هفتم سینما، بدون تردید فوتبال، سینماست! استفاده از نما، کلوزآپ، مدیوم شات و لانگ شات و بهرهوری از تکنیکهای تراولینگ، کربن و تصویربرداری آنگل و لو آنگل از بازیکنان، مربیان و تماشاگران.
فوتبال بیشترین مخاطب پخش زنده تلویزیون
مردم جهان، چه عام و چه خاص، بهطور ناخودآگاه به فوتبال علاقه دارند. فوتبال بیشترین مخاطب پخش زنده تلویزیون در جهان را به خود اختصاص داده است. با توجه به استقبال گسترده تماچیان و بحث مالی حامیان مالی، قراردادهای کلان تلویزیون و نقش پر رنگ فوتبال در زندگی اجتماعی، این رشته مهیج را در بیشتر کشورهای جهان به یک صنعت بسیار پردرآمد تبدیل کرده است.
فوتبال بهواسطه تاثیر خاص فرهنگی - اجتماعی ستارهساز است و ستارههای جهان فوتبال از محبوبترین شخصیتهای جامعه محسوب میشوند.
دو فرزند برجسته و جذاب فوتبال
از همین منظر است که ستارههای فوتبال در عرصههای مختلف اجتماعی و سیاسی قادر به یاری رساندن به جامعه هستند. اگر فوتبالیستهای بزرگ، نماینده یونیسف، سازمان ملل متحد و سازمانهای خیریه میشوند و به این صورت به نفع حقوق بشر، آزادی و علیه جنگ و خشونت فعالیت میکنند. بر همین اساس باید فوتبال ملی و باشگاهی ما از حالت سنتی بیرون بیایند و مدرن شوند.
فوتبال دو فرزند برجسته و جذاب هم دارد؛ فوتسال و فوتبال ساحلی که هر دو نیز به رقابتهای بزرگ باشگاهی و ملی به مرحله بینالمللی نیز رسیدهاند.