تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۷:۴۰

تهران- ایرناپلاس- در حالی‌که لیگ فوتبال آلمان بار دیگر پیش‌قدم شده و در میانه یک همه‌گیری و بزرگ‌ترین بحران مالی تاریخ فوتبال، یک چشم‌انداز ۱۰ ساله تعریف کرده تا باشگاه‌ها از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی پایدارتر شوند، در لیگ ایران روز به روز اتفاقات عجیب‌تری رقم می‌خورد.

به گزارش ایرناپلاس، پس از اینکه بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ نقاط ضعف فوتبال حرفه‌ای را بی‌رحمانه برملا کرد، این سازمان لیگ فوتبال آلمان بود که با تنظیم و اجرای پروتکل بهداشتی برگزاری مسابقات با وجود همه‌گیری کرونا در میان لیگ‌های ورزشی پیشگام شد.

آینده فوتبال حرفه‌ای
کریستیان زایفرت رئیس «دی‌اف‌ال» (سازمان لیگ فوتبال آلمان) باز هم دست به کار شده و کارگروهی متشکل از ۳۷ نماینده از کارشناسان ورزش، سیاست، اقتصاد، حقوق و رسانه با عنوان «آینده فوتبال حرفه‌ای» را تشکیل داده است تا راهکاری را درباره مشکلات اقتصادی و توسعه پایدار باشگاه‌ها، ارائه دهند. نتیجه این بررسی‌ها در قالب «چشم‌انداز ۲۰۳۰» و ۱۷ توصیه اجرایی اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی و حقوق بشر بوده و حالا تصمیم با باشگاه‌هاست که این توصیه‌ها را اجرا کنند.

هدف بلندپروازانه بوندس‌لیگا
هدف بلندپروازانه بوندس‌لیگا این است که تا ۹ سال دیگر به «یکی از بزرگ‌ترین و محبوب‌ترین رشته‌های ورزش حرفه‌ای جهان» تبدیل شود و با انجام این اقدامات باشگاه‌های آلمان نه تنها از لحاظ اقتصادی، بلکه حتی محیط زیست و جنبه‌های اجتماعی مانند عدالت جنسیتی و حقوق بشر هم پیشرو باشند. الگوی کارگروه فوتبال حرفه‌ای سازمان لیگ آلمان اصول راهنمای تجارت و حقوق بشر سازمان ملل متحد و مولفه‌های سه‌گانه توسعه پایدار، یعنی محیط زیست، اجتماعی و حکمرانی (ESG) بود.

راه‌کارهای کارگروه سازمان لیگ فوتبال آلمان و ۱۷ توصیه آنها در مسیری به سوی آینده چیست؟
۱. اعتقاد اساسی به توسعه پایدار در فوتبال حرفه‌ای آلمان
۲. تشکیل یک کمیسیون توسعه پایدار و مسئولیت اجتماعی
۳. تنظیم یک نظام ارزشی، کد اخلاق و برنامه حقوق بشر
۴. برقراری همکاری‌های استراتژیک جدید با محوریت مدیریت و اقتصاد پایدار و مسئولانه
۵. اجرای کمپین‌های سراسری و تعیین جوایز تشویقی
۶. تشکیل به موقع یک کارگروه برای ایجاد ثبات اقتصادی در باشگاه‌های حرفه‌ای فوتبال
۷. انجام اصلاحات در سطح اروپایی یا جهانی در همکاری با سیاست
۸. ارزیابی ساختارها برای سرمایه‌گذاری کنترل‌شده استراتژیک در چارچوب قانون ۱+۵۰ (قانون مالکیت در فوتبال آلمان که می‌گوید دست‌کم ۵۰ درصد به علاوه یک رای همواره در دست مجمع عمومی و اعضای باشگاه باید بماند و بر خلاف ایتالیا، انگلستان و اسپانیا، یک سرمایه‌گذار نمی‌تواند اکثریت حق رای را در آن باشگاه تصاحب کند.)

۹. برداشتن قدم‌های سیاسی و حقوقی لازم برای قاعده‌گذاری فعالیت‌ مدیربرنامه‌های بازیکنان
۱۰. برقرار کردن امکان ارائه مشاوره به بازیکنان جوان و خانواده‌هایشان

۱۱. ایجاد یک کمیسیون در سازمان لیگ برای افزایش گفت‌وگو با گروه‌های هواداران
۱۲. تعریف معیارهایی برای یک گفت‌وگوی سازنده میان باشگاه‌ها و هواداران

۱۳. بهینه‌سازی فرآیندها و بسترهای تبادل نظر و الگوبرداری (بنچ‌ مارکینگ)
۱۴. توسعه فوتبال زنان

۱۵. گسترش حضور زنان در فوتبال
۱۶. اجرای اقدامات لازم برای پرورش بلندمدت بازیکنان نوجوان
۱۷- نهادینه‌سازی ساختارهای گفت‌وگو میان‌رشته‌ای

تعادل بین هزینه‌ها و درآمدها
با این برنامه جدید قرار است تعادل بین هزینه‌ها و درآمدهای عملیاتی باشگاه‌ها بیش از پیش تضمین شود: با سخت‌گیری بیشتر در مورد نقدینگی، سودآوری، تشکیل سرمایه و مقررات هزینه نقل‌وانتقالات. از نظر این کارگروه یکی از مسائل مهم در مسیر یک آینده بهتر کنترل و قاعده‌گذاری سخت‌گیرانه‌تر برای مدیربرنامه‌های بازیکنان، به خصوص بازیکنان جوان‌تر است. بحث تعیین سقف دستمزد هم برای ثبات اقتصادی دوباره عنوان شده است. سقف دستمزد بازیکنان در فوتبال اروپا با الگوبرداری از ورزش آمریکا حتی پیش از کرونا مطرح بود، اما هیچ‌گاه اجرایی نشد.

ضرورت کاهش بزرگ‌ترین هزینه باشگاه‌ها
اکنون در شدیدترین بحران اقتصادی تاریخ فوتبال اروپا، مساله ضرورت کاهش بزرگ‌ترین هزینه باشگاه‌ها دوباره جدی شده و رئیس سازمان لیگ فوتبال آلمان معتقد است دست‌کم باید دوباره در مورد آن بحث شود. در کنار جنبه‌های مالی، معیارهای توسعه پایدار در میان توصیه‌های ۱۷ گانه کارگروه «آینده فوتبال حرفه‌ای» بسیار پررنگند. براساس این توصیه‌ها، سازمان لیگ و باشگاه‌ها باید مسئولیت زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی خود را در همه فعالیت‌های خود در نظر قرار دهند. در کنار آن‌ رعایت حقوق بشر و حمایت از زنان جزو توصیه‌های کارگروه به باشگاه‌هاست.

درخواست چند برابری دستمزد
اما برگردیم به ایران! در کشور ما برخلاف آنچه در بیشتر لیگ‌های معتبر اروپایی رخ داد و بازیکنان آن لیگ‌ها با توجه به بحران اقتصادی ناشی از همه‌گیری کووید-۱۹ با کاهش دستمزد خود موافقت کرده‌اند، فوتبالیست‌های حاضر در لیگ ما درخواست چند برابری مبلغ قبلی خود را کرده‌اند؛ آن هم با وجود داشتن قرارداد با باشگاه‌هایشان.

سرآلکس فرگوسن در کتاب «رهبری» خود به نکات ارزنده‌ای اشاره کرده و خواندن این کتاب می‌تواند هم به مدیران و هم مربیان فوتبال ما کمک بسیاری کند. اینکه باشگاه‌های ما وقتی سرمربی خود را بنا بر هر دلیلی کنار می‌گذارند، با یک حرکت غیرحرفه‌ای سراغ سرمربی تحت قرارداد یک باشگاه دیگر می‌روند و او را به خدمت می‌گیرند. تیم‌هایی مانند، تراکتور، ذوب‌آهن و ... چنین عملی را در این فصل انجام دادند.

قرارداد سنگین با بازیکن پا به سن گذاشته!
این روزها شایع شده که مس رفسنجان ۱۰.۵ میلیارد تومان برای یک سال و نیم بابت به خدمت گرفتن مهدی کیانی هافبک دفاعی ۳۴ ساله سپاهان پرداخت کرده و این مبلغ را هیات فوتبال شهر سیرجان منتشر کرد.
هرچند از سوی علی علیزاده معاون فنی باشگاه مس رفسنجان این رقم تکذیب شد اما واقعیت اینکه در فوتبال هرچه تکذیب شود، آن ماجرا رخ داده و تنها برای آرام کردن فضای منفی، تکذیب می‌شود. آیا برای بازیکنی که به تازگی به سن ۳۵ سالگی قدم گذاشته، پرداخت چنین رقمی درست است!؟ با این رقم چند بازیکن جوان و جویای نام را می‌توان به خدمت گرفت؟

خواندن کتاب «رهبری» فرگوسن
این همان چیزی است که فوتبال جهان به آن توجه دارد، اما فوتبال ما در کجای این ماجراهاست؟
قرارداد یک سال و نیم با یک بازیکن پا به سن گذاشته کمی عجیب است، اما ... باز هم پیشنهاد می‌کنیم برای یکبار هم که شده مربیان و مدیران باشگاه‌ها کتاب «رهبری» سرآلکس فرگوسن را بخوانند تا با شیوه به خدمت گرفتن بازیکن‌ها و همچنین قرارداد بستن با آن‌ها بهتر آشنا شوند و از طرفی مجبور به تغییر دستمزد نشوند در حالی که در قرارداد اولیه ثبت شده است و بازیکن هم به اجرای صددرصد قراردادش پای‌بند باشد و نتواند باشگاه خود را هر آن تهدید کند و یا به خود اجازه دهد در تمرینات تیم شرکت نکند.

البته یکی از دلیل‌های افزایش قیمت بازیکن‌ها مدیران آنها هستند که برای حفظ جایگاه خود به هر خواسته‌ای تن می‌دهند و این نابسامانی سال‌ها در فوتبال ما ریشه کرده و همچنان به قوت خود باقیست.
امیدواریم رئیس فدراسیون فوتبال با استفاده از یک کارگروه متخصص از کارشناسان ورزش، سیاست، اقتصاد، حقوق و رسانه راهکارهایی را برای مشکلات اقتصادی و توسعه پایدار باشگاه‌ها، ارائه دهد تا چشم‌انداز آینده فوتبال ما هم مشخص شده و باشگاه‌ها ملزم به اجرا آن شوند.