زمانی که با محاکمه پرونده بابک زنجانی مشخص شد عده‌ای، از تحریم‌های ظالمانه ضدایرانی، منفعت‌های هنگفت به جیب زده‌اند و ره صد ساله را یک شبه پیموده اند، شاید کسی تصور نمی کرد بدتر از «کاسبی از تحریم» هم رفتاری وجود داشته باشد.
از کاسبی تحریم تا کاسبی ترور!
با این حال عملکرد دو، سه روز گذشته «کاسبان ترور» که با استفاده سیاسی از خون پاک شهدای دانشمندی چون فخری‌زاده، در صدد کسب موقعیت آینده سیاسی برای خود هستند، نشان داد بالاتر از سیاهی کاسبی تحریم هم رنگی هست: کاسبی از ترور!
بیشتر میدان‌داران این پروژه یا خود از سطح دانش پایینی برخوردارند و یا مخاطبانشان را بسیار ناآگاه فرض می‌کنند.
به نظر می‌رسد آسیب گروه اول (کاسبان تحریم)، کمتر از گروه دوم (کاسبان ترور) است. زیرا سخنان و نوشته‌هایشان (از آنی تایم و آنی ور تا ام پی تی) سطح آگاهی‌شان را زودتر آشکار می‌کند. اما گروه دوم که در نبود نخبگان واقعی، دانشمندان مجلس کنونی هستند، با ناآگاه فرض کردن مخاطبان خود، با بیان ادعاهایی با هدف تخریب رقیب و حفظ آینده سیاسی خود، در عمل به منافع ملی کشور آسیب می‌زنند.
سند آقای نماینده: فخری‌زاده را برجام کشت
یکی از نمایندگان مجلس در پی ترور ناجوانمردانه فخری زاده، با انتشار تصویری توئیت کرده است: «طبق این سند، در خلال مذاکرات منجر به "برجام"، آدرس و مشخصات دقیق #شهید_محسن_فخری_زاده رسما در اختیار بیگانگان قرار گرفته است. #خسارت_محض»
اما سندی که او ارائه کرده چیست و چه میزان به اثبات این ادعا کمک می‌کند؟
این سند، صفحه پنجم از گزارش جمع‌بندی آژانس در موضوع پی ام دی در تاریخ ۲ دسامبر ۲۰۱۵ با عنوان «ارزیابی نهایی در مورد مسائل برجسته گذشته و حال برنامه هستهای ایران» است و در آن به برخی ادعاهای قبلی رسیده به آژانس که ایران را متهم به قعالیت هستهای نظامی می‌کرد، اشاره شده و در بیان این ادعاها، چند نام مثل پروژه آماد، دفتر ارکیده و سایت مژده نزدیک دانشگاه مالک اشتر تهران هم آمده است.
برخلاف آنچه این نماینده ادعا می‌کند، مشخصات فخری زاده در دهه هشتاد شمسی توسط عوامل سیا و موساد به آژانس داده شد و در قطعنامه ۱۷۴۷ مصوب ۴ فروردین ۱۳۸۶ در فهرست تحریم شورای امنیت قرار گرفت.
با این حال در اولین خبر شهادت فخری زاده که در رسانه‌های فارسی زبان انتشار یافت، به دروغ ادعا شد «رسانه‌های اسرائیلی ادعا کرده بودند که نام این دانشمند از طریق لیست‌های سازمان ملل به دست موساد رسیده است.» مطلبی که ۱۸۰ درجه خلاف واقعیت است و نشان می‌دهد عوامل ترور علاوه بر موفقیت در ترور فخری زاده، به کمک امثال این نماینده، در دادن آدرس غلط و پروژه اختلاف افکنی بعد از ترور هم تا حدی موفق بوده اند.
خروج فخری زاده از تحریم، نتیجه سند مورد اشاره دلواپسان
در همین متن مورد اشاره نیز تاکید شده که این اطلاعات، سال ۲۰۱۱، یعنی دوسال قبل از دولت روحانی در گزارش آژانس منتشر شد و در واقع نتیجه گزارش PMD، تبرئه ایران از ادعاهای سیا، موساد و منافقین در خصوص جنبه نظامی برنامه هستهای بود.
در پایان گزارش PMD آمده است: «ارزیابی آژانس این است که قبل از پایان سال ۲۰۰۳ طیفی از فعالیت‌های مرتبط با ساخت ابزار انفجاری در ایران به صورت تلاش‌های هماهنگ انجام شده است، و برخی از فعالیت‌ها قبل از سال ۲۰۰۳ انجام شده‌اند. ارزیابی آژانس این است که این فعالیت‌ها، از سطح مطالعات امکان‌سنجی و علمی، و کسب برخی صلاحیت‌ها و توانمندی‌های فنی مرتبط بالاتر نرفته‌اند. آژانس هیچ شواهد موثقی درباره فعالیت‌هایی در ارتباط با ساخت بمب انفجاری هستهای بعد از سال ۲۰۰۹ در اختیار ندارد. آژانس هیچ نشانه موثقی درباره انحراف مواد هستهای در ارتباط با جنبه‌های نظامی احتمالی در برنامه هستهای ایران نیافته است.»
در واقع این بررسی نهایی بود که خط پایانی بر بیش از ۱۰ سال فضاسازی علیه ایران با اتهام فعالیت هستهای نظامی گذاشت و باعث شد با صدور قطعنامه ۲۲۳۱، قطعنامه‌های قبلی سازمان ملل علیه برنامه اتمی ایران، از جمله قطعنامه ۱۷۴۷ که فخری زاده را در فهرست تحریم شورای امنیت گذاشته بود، لغو شود و در این مسیر، دولت روحانی تقاضاهای مکرر برای مصاحبه بازرسان آژانس با فخری زاده را هم نپذیرفت.
با این حال برخی با چشم بستن بر این حقایق و دادن آدرس اشتباه، عملا در پروژه اختلاف افکنی دشمن بازی می‌کنند؛ رویه ای که دود آن بیش از دولت روحانی و وزیر امور خارجه‌اش، به چشم ملت ایران می رود و منافع کشور را به خطر می اندازد. آن گونه که رضا نصری حقوقدان بین الملل در واکنش به طرح اخیر مجلس، خطاب به قالیباف تذکر داده است: «اگر اجرای پروتکل الحاقی را متوقف و بازرسان اخراج کنید، دو ماه دیگر آقای بایدن همین موضوع را به اولین نقطه اجماع علیه ایران تبدیل می‌کند و برای ملزم کردن ایران به اجرای پروتکل و بازگرداندن بازرسان از شورای امنیت قطعنامه خواهد گرفت و چین و روسیه هم به آن رأی خواهند داد.»
مسیر تندروی انتها ندارد
با این حال تجربه نشان داده تندروی مسیری است که پایان ندارد، چون در مسیر تندروی کسی پیشروتر است که از تندروها هم تندتر برود. از همین رو حمید رسایی نماینده اسبق مجلس، در واکنش به طرح جدید مجلس درباره پایان عمل به پروتکل الحاقی، خطاب به قالیباف نوشته: «این شیوه که شما با فشار، خواسته خودتان (مشروط و موکول شدن توقف پروتکل به دو ماه دیگر) را در کمیسیون نهایی کنید، مدل لاریجانی است.»
چشم امید به درایت رهبری
در میان این فضای تندروی، چشم امید به درایت رهبر معظم انقلاب است که با وجود فشارهای مکرر تندروها که در ظاهر دولت و درواقع ایشان را هدف قرار گرفته، با تدبیر به تحقق منافع ملی کشور می‌اندیشند. از یاد نبریم که با وجود اقداماتی چون آتش زدن برجام در مجلس، رهبر معظم انقلاب در دیدار خود با اعضای دولت در شهریور ۹۷ (بعد از خروج آمریکا از برجام) ضمن تاکید بر ناامیدی از اروپا با وجود ادامه مذاکرات اظهار کردند: «از من هم گاهی سؤال می‌شود که شما گفتی که برجام را آتش می‌زنی، چرا آتش نزدی؟ علّتی که آتش نزدیم همین بود که گفتیم شاید بشود منافع ملّی را با آن تأمین کرد؛ وَالّا اگر آدم بفهمد که منافع ملّی تأمین نمی‌شود، ما هم آتش زدن را بلدیم که این کار را بکنیم.»
این تدبیر رهبری البته نتایج زیادی هم داشت که یکی از آنها شکست تاریخی و کم‌سابقه آمریکا در تصویب قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل بود که مشخص کرد با وجود پنج سال تبلیغات مخالفان خارجی و داخلی، برجام همچنان زنده است.
***
متن انگلیسی و ترجمه بخش مورد استناد گزارش PMD
E. Area Assessments
21. As previously reported,(28) the Agency has focused its analysis of Iran’s nuclear programme on an acquisition path involving high enriched uranium (HEU). Based on indicators observed by the Agency in connection with Iran’s nuclear activities, the Agency’s work has concentrated on an analysis pertinent to the development of an HEU implosion device.
E.1. Programme management structure
22. Information available to the Agency prior to November 2011 indicated that Iran had arranged, via a number of different and evolving management structures, for activities to be undertaken in support of a possible military dimension to its nuclear programme. According to this information, the organisational structures covered most of the areas of activity relevant to the development of a nuclear explosive device.
The information indicated that activities commenced in the late 1980s within Departments of the Physics Research Centre (PHRC) and later, under the leadership of Mohsen Fakhrizadeh, became focused in the early 2000s within projects in the AMAD Plan, allegedly managed through the ‘Orchid Office’. Information indicated that activities under the AMAD Plan were brought to a halt in late 2003 and that the work was fully recorded, equipment and work places were either cleaned or disposed of so that there would be little to identify the sensitive nature of the work that had been undertaken. Eventually, according to the information, a new organization known as the Organization of Defensive Innovation and Research29 was established by Mohsen Fakhrizadeh and based at the Mojdeh Site near Malek Ashtar University in Tehran.
----------------
28GOV/2011/65, Annex, para. 17
29Known from its Farsi initials as “SPND”, (2011 Annex, Figure, p.5
***
E. ارزیابی محیط
۲۱. همانطور که پیشتر گزارش شد،(۲۸) آژانس تحلیل خود از برنامه هستهای ایران را بر مسیر دستیابی به اورانیوم با درصد غنای بالا (HEU) متمرکز کرد. بر اساس شاخص های تحت نظارت آژانس در ارتباط با فعالیت‌های هستهای ایران، فعالیت آژانس بر تحلیل مربوط به توسعه وسیله انفجاری اورانیوم با درصد غنای بالا (HEU) متمرکز شده است.
E.۱. ساختار مدیریت برنامه
۲۲. اطلاعاتی که قبل از نوامبر ۲۰۱۱ در اختیار آژانس قرار گرفته است، نشان می دهد ایران از طریق ساختارهای مدیریتی متفاوت در حال تحول، مقدمات فعالیت هایی در حمایت از ابعاد احتمالی نظامی برنامه هستهای خود را فراهم آورده است.
طبق این اطلاعات، ساختارهای سازمانی، بیشتر حوزه های فعالیت مربوط به توسعه وسیله انفجاری هستهای را تحت پوشش قرار می دهد. این اطلاعات نشان می دهد که فعالیت‌هایی که اواخر ۱۹۹۰ در دپارتمان‌های مرکز تحقیقات فیزیکی (PHRC) آغاز شده است و بعدها، تحت مدیریت محسن فخری‌زاده، در اوایل سال ۲۰۰۰ در پروژه های طرح «آماد» (AMAD) مورد توجه قرار گرفت، ظاهراً از طریق «دفتر ارکید» مدیریت شده است.
اطلاعات نشان داد که فعالیت‌های تحت طرح آماد، اواخر ۲۰۰۳ متوقف شد و همه فعالیت‌های آن به طور کامل ثبت شده است و تجهیزات و دفاتر کاری طوری پاکسازی شده‌اند که آثار اندکی برای تعیین ماهیت حساس فعالیت‌هایی که صورت گرفته، وجود داشت. در نهایت، طبق اطلاعات، سازمان جدیدی معروف به سازمان ابتکار و تحقیق دفاعی توسط محسن فخری‌زاده تأسیس شده و در نزدیکی سایت «مژده» در نزدیکی دانشگاه مالک اشتر در تهران مسقر شده است.
---------------
۲۸. ضمیمه گزارش GOV/۲۰۱۱/۶۵، پاراگراف ۱۷.
۲۹. براساس حروف فارسی اول آن، سپند. (پیوست ۲۰۱۱ ، شکل ، صفحه ۵)