به گزارش ایرناپلاس، کرونا چیزهای زیادی از انسان‌ها گرفت اما برخی از عادت‌های خوب را وارد زندگی افراد کرد. توجه بیشتر به بهداشت و استفاده از هر لحظه برای محبت به دیگری از ارزش‌هایی است که بعد از این همه‌گیری به آنها توجه بیشتری شد.
البته، استفاده از کتاب و مطالعه برای پرکردن زمان قرنطینه مساله‌ای است که بسیاری به دنبال پیدا کردن راهی برای حفظ این عادت در افراد هستند.
دسترسی به فضای مجازی و اخبار مختلف، در شرایطی که همه تحت تاثیر فشار نگرانی از ابتلا به بیماری کووید-۱۹ قرار دارند، زمینه کافی را برای انتشار خبرهای جعلی فراهم ساخته است.
در چنین شرایطی، دسترسی به اطلاعات تائیدشده از طرف متخصصان از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال سایت انتشارات علمی الزویر «www.elsevier.com» برای حمایت از پژوهشگران و محققان، دسترسی به مقاله‌ها و کتاب‌های خود درباره ویروس کرونا و ویروس‌های مشابه را رایگان کرده است.
همچنین محققان می‌توانند جدیدترین تحقیقات در مرحله اولیه و بررسی کووید-۱۹ را از مجلات از جمله Lancet و Cell Press دریافت کنند.
در ایران نیز کتاب‌هایی تالیف و ترجمه شده که برخی به طور رایگان در دسترس مخاطبان است؛ البته در این میان، کتاب‌هایی خاص کودکان درباره کرونا نیز منتشر شده است.
در این حوزه کتاب «کورونا ویروس جهش یافته و بیماری‌های نوپدید ناشی از آن» توسط انتشارات تیمورزاده چاپ و منتشر شد. این کتاب با مقدمه دکتر علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلان‌شهر تهران و به قلم استادان دانشگاه‌ها و متخصصان کشور تالیف شده است.
تلاش برای ارتقای سلامت و آموزش عمومی
حسام‌الدین ریاحی پزشک و ویراستار علمی کتاب یادشده، در توضیح چرایی انتشار کتابی در این حوزه به خبرنگار ایرناپلاس گفت: استراتژی انتشارات یادشده که به عنوان مشاور پروژه با آنها همکاری و کتاب را گردآوری و تنظیم کردیم، آموزش سلامت به عموم مردم و و ارتقای سلامت و در نتیجه آموزش عمومی در کنار آموزش تخصصی پزشکی است. همیشه تلاش کردیم در شرایط پیچیده مانند همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ تاثیرگذار باشیم.
او با یادآوری اخبار نادرست درباره ویروس کرونا که در حجم بالا در ماه‌های گذشته انتشار می‌یافت، توضیح داد: به این پدیده از نظر اپیدمیولوژی و همه‌گیری‌شناسی «اینفودمیک» می‌گویند. یعنی انتشار اطلاعاتی که حالت همه‌گیری پیدا می‌کند و این انتشار گاهی در اثر پایین بودن سواد رسانه‌ای در بین مخاطبات کشور، باعث می‌شود افراد به سمت درمان‌های نادرست بروند و در نهایت سلامت آنها به خطر بیفتد یا رفتاری نادرستی نشان بدهند که موجب انتشار بیشتر بیماری و جلوگیری از شکستن چرخه انتشار در جامعه شود.
ریاحی ادامه داد: همه اینها در کنار یکدیگر، انگیزه‌ای بود تا از استادان ۲۵ دانشگاه کشور برای تالیف این کتاب دعوت کنیم. از دانشگاه‌های علوم پزشکی مشهد، تهران، شهید بهشتی و دانشگاه‌های مختلف کشور با ما همراه شدند و مطالب علمی و تائیده شده درباره کووید-۱۹ که جهش یافته خانواده کرونا ویروس است، فصول ۱۶ گانه‌ای را کنار هم گردآوری کردند.
وی افزود: مسائلی مانند اینکه ویروس چگونه منتقل می‌شود تا دولت‌ها چگونه سیاست‌گذاری کنند که جلوی بیماری را بگیرند در این کتاب گردآوری شده است. همه استادان براساس رشته‌های تخصصی خود، حتی رشته اطفال و اخلاق پزشکی، بخش‌هایی از کتاب را نوشتند.
کتاب‌های علمی نیازمند به‌روزرسانی
ریاحی با یادآوری اینکه این کتاب در بهار امسال نوشته شده و با گذشت ۶ ماه از انتشار آن نیازمند بازبینی است، گفت: اگر انتشارات تیمورزاده سرمایه‌گذاری کند تا منبع را به صورت برخط به‌روزرسانی کند خیلی مفیدتر خواهدبود زیرا بسیاری از درمان‌ها و اطلاعاتی که در کتاب نوشته شده براساس پیشرفت‌هاای روز کامل‌تر شده و حتی برخی تغییر کرده است. این کتاب در زمان خود منبع خوبی بود و با کمک آن جلوی خرافه‌ها گرفته شد.
او با بیان اینکه پزشکان متخصص امکان ارائه تجربه‌های خود از طریق کتاب را ندارند، بیان کرد: در کتاب مورد نظر، ۲۵ استاد دانشگاه حاضر شدند اطلاعاتشان درباره این بیماری را به زبان ساده بنویسند و من این اطلاعات را ساده‌تر کردم. بحث این است که آیا پزشکان متخصص که در این حوزه فعالیت می‌کنند، فرصت دارند اطلاعات خود را در این حوزه به‌روز کنند؟ به نظر می‌رسد که آنها فرصت چندانی برای این مساله نخواهند داشت. این مسئولیت را باید برعهده افرادی گذاشت که در حوزه ارتباطات سلامت فعالیت می‌کنند.
ویراستار علمی کتاب ادامه داد: هنوز اطلاعات درباره بیماری و همه‌گیری قطعی نیست و در حال تغییر است. هنوز متخصصان به عنوان پروژه‌ای پژوهشی روی مسائل کار می‌کنند. باید راه‌های انتقال بیماری را از طریق پوشیدن ماسک، حفظ فاصله و شستن دست‌ها از بین ببریم و در زمان بیماری کاری کنیم که موجب کاهش التهاب شود، همچنین سطح ایمنی بدن را بالا ببریم زیرا هنوز داروی قطعی برای درمان تولید نشده است.
کرونا با طعم طنز
در حوزه بیماری کووید-۱۹ فقط کتاب‌های علمی منتشر نشده است. کتاب «از کرونا و دیگر شیاطین» به قلم محمدعلی ابطحی در قطع جیبی، توسط نشر روزنه به چاپ رسیده است.
در بخشی از این کتاب آمده است: وقتی رسما اعلام شد کرونا به ایران آمده است، همه خزیدیم به گوشه خانه‌ها و هر روز بیشتر از دیروز از اتفاقات و تاثیرات کرونایی بر ایران و جهان تقریبا شاخ در می‌آوریم. من از اول کرونا تا دو ماه هر روز خبرها و خاطرات و حال و هوای آن روزها را با طعم سیاست و طنز نوشتم. ایران و دنیا در حال تغییر، روزهای تاریخی و عجیبی بود که باید ثبت می‌شد.
همچنین کتاب «جستارهایی در ابعاد فرهنگی و اجتماعی بحران ویروس کرونا در ایران» به همت پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری منتشر شد. در این کتاب که ملاحظات و تأملات جمعی از اعضای هیات علمی این مرکز پژوهشی درباره پیامدهای فرهنگی و اجتماعی شیوع این ویروس در حوزه‌های علمی، اجتماعی، دینی، سیاسی، مدیریتی و رسانه‌ای آمده، به تحولات بزرگی که در پی حضور این بیگانه ناشناس در جامعه ایرانی بوجود آمده، اشاره شده است.
کتاب «در چنگال کابوس، سی روز در محاصره کرونا»، روزنوشته‌ای از نویسنده سوری‌تبار، جان دوست (Jan Dost) است که به تازگی از سوی انتشارات خطوط و ظلال، منتشر شده؛ در ایران نیز انتشارات نیستان این کتاب را با ترجمه فاروق نجم‌الدین، مترجم، مستندساز و تهیه کننده، منتشر کرده است.
کودکان و کرونا
نویسندگان و مترجمان، کودکان و دغدغه‌های آنها را در زمان همه‌گیری بیماری کووید-۱۹ فراموش نکردند. کتاب «دور شو ای ویروس بدجنس!» از سوی یک ناشر چینی درباره ویروس کرونا منتشر و از سوی انتشارات طوطی، با ترجمه فروغ فرجود، به‌صورت الکترونیکی منتشر شد.
گروهی از نویسندگان چینی نیز براساس تجربه‌هایی که در مدت درگیری با ویروس کرونا به‌دست آورده‌اند، کتابی درباره این ویروس با تصویرگری «نای هویی» نوشته‌اند. در این کتاب همه چیزهایی که باید درباره کرونا بدانیم از جمله اینکه از کجا پیدا شد و چطور باید با آن مبارزه کرد، توضیح داده شده است.
کودکان می‌توانند پاسخ دقیق و علمی پرسش‌های خود درباره کرونا را در کتاب «ویروس کرونا به زبان ساده» بخوانند. این کتاب نوشته «الیزابت جنر، کیت ویلسون، نیارا برتز» با تصویرگری «اکسل شفلر» است که با ترجمه زهره حق‌بین از سوی انتشارات کتاب یک به صورت مجازی منتشر شد.
همین کتابی توسط نشر افق و با برگردان ثمین نبی‌پور برای برطرف کردن دغدغه‌های ذهنی کودکان به کمکِ والدین آمده است. اکسل شفلر تصویرگر کتاب «گروفالو» که جزو کتاب‌های محبوب کودکان ایرانی است، در این کتاب تلاش کرده است با شوخ‌طبعی بر ویژگی‌های مثبت زندگی در روزگار قرنطینه تأکید کند و لحظه‌هایی خوش‌آیند برای مخاطبان خلق کند.