به گزارش ایرناپلاس، سریال‌ها و مجموعه‌های نمایشی که درباره زندگی پیامبر و دیگر ائمه در کشور ساخته می‌شوند، انگشت‌شمارند. با بررسی اجمالی آثار ساخته شده در این حوزه، می‌توان به این نتیجه رسید که مردم در هر شرایطی از این نوع آثار استقبال کرده‌اند. آثاری که اگر با روایتی شفاف، پردازش درست و جذاب همراه باشد، به طور حتم به دل مردم می‌نشیند.
هر ایرانی که ارتباط بسیار اندکی با تلویزیون داشته باشد، به طور حتم سریال امام علی(ع) را دیده و به عنوان یک مجموعه ماندگار در حافظه‌اش نقش بسته است. البته نمی‌توان نامی از این آثار برد و یادی از سریال ولایت عشق نکرد. مجموعه‌ای که موسیقی آن پیش از تصاویرش برای ما خاطره‌ساز شد و با به تصویر کشیدن برشی از زندگی و مصائب امام هشتم، بار دیگر مظلومیت و حق‌طلبی ائمه را برایمان یادآوری کرد.
در دنیایی که تبلیغات و رسانه‌ها حرف اول را می‌زنند، این مجموعه‌ها علاوه بر استقبال و جذب مخاطب می‌توانند قابلیت‌های بسیاری داشته باشند و در مقابل برخی از سیاه‌نمایی‌های کشورهای غربی برای تخریب اعتقادها و یا مقدسات به عنوانی سدی نیرومند عمل کنند. و این پرسش وجود دارد که چرا صداوسیما بسیار کمتر از گذشته به ساخت چنین آثاری دست می‌زند و به جایش، هزینه‌های زیادی صرف برنامه‌ها و سریال‌های ضعیف می‌کند.
اما ساخت مجموعه‌هایی که به زندگی ائمه و پیامبران می‌پردازد باید چه ویژگی‌هایی داشته باشند که در عین روایت درست، باورپذیر باشند و بتوانند با سیاه‌نمایی‌های برخی کشورهای غربی هم مبارزه کنند.
به همین منظور با محسن علی‌اکبری تهیه‌کننده با سابقه سینما و تلویزیون از جمله سریال‌های مطرحی چون «مردان آنجلس»، «ایوب پیامبر»، «مریم مقدس» و همچنین مازیار معاونی منتقد سینما و تلویزیون به گفت‌وگو پرداختیم.
الگوسازی از ائمه(ع)
علی‌اکبری درباره چرایی و چگونگی ساخت سریال‌هایی با محتوای زندگی ائمه اطهار و پیامبران و ضرورت پرداختن به این آثار به خبرنگار ایرناپلاس گفت: سریال‌هایی که به نوعی با قرآن و کتاب‌های آسمانی دیگر مانند تورات، انجیل ارتباط دارد و یا مختص پیامبران، بویژه پیامبران اولوالعزم هستند، می‌توانند راه و روش درستی برای زندگی، تربیت و عملکرد جوامع بشری باشند.
برای نمونه ساخت سریال «اصحاب کهف»، «مریم مقدس» که به عنوان تهیه‌کننده در آنها حضور داشتم یا «یوسف پیامبر» که توسط مرحوم سلحشور ساخته شد، نه تنها بازخوردهای بسیار بالایی در کشورمان داشت بلکه در کشورهای منطقه و حتی برخی کشورهای اروپایی مورد توجه قرار گرفت.
سریال مریم مقدس در ایتالیا بسیار مورد استقبال قرار گرفت. این اتفاق به این معناست که ساخت سریال‌هایی درباره پیامبران فقط خواست مسلمان‌ها نیست. مسیحیان مومن و موحد هم هستند که برای به کار گرفتن الگوی زندگی و رفتاریشان دنبال این نوع آثار هستند.
وی افزود: اگر بخواهیم درباره ائمه اطهار(ع) به ساخت سریال یا آثار نمایشی دست بزنیم خوشبختانه روایاتی از صحابه ائمه و پیامبر(ص) داریم که می‌توان به آنها پرداخت. به طور قطع تولید سریال‌ها مانند سریال سلمان فارسی که توسط آقای داود میرباقری در حال ساخت است، برای جوانان و نوجوانان می‌تواند الگوهای بسیار خوبی در زندگیشان باشد.
شاید نتوانیم به طور مستقیم به زندگی پیامبر(ص) یا ائمه اطهار(ع) ورود کنیم، اما می‌توانیم به وسیله صحابه، منش، رفتار و گفتار این بزرگواران را به صورت تاثیرگذاری به تصویر بکشیم.
خصوصیات داستان‌های دینی به اندازه کافی جذاب است
سریال امام علی(ع) یکی از مجموعه‌های ماندگار تلویزیون است. اثری که مورد استقبال مردم قرار گرفت و توانست با پرداخت و روایت درست، در مقابل برخی از سیاه‌نمایی‌هایی که به شیعیان نسبت داده می‌شد بایستد.
این تهیه‌کننده درباره ویژگی‌های چنین آثار موفقی گفت: اصل موضوع به اندازه کافی ویژگی‌هایی دارد که آن را از دیگر موضوع‌ها و شخصیت‌ها متمایز کند. ویژگی‌هایی که داستان‌های قرآنی یا ائمه (ع) دارند به اندازه کافی جذابیت دارند. در کنار این خصوصیات باید هنرمندان نیز به این مباحث اعتقاد داشته باشند. یعنی قلب و روح خود را در اختیار اثر بگذارند و چیزهایی که اعلام می‌کنند و به تصویر می‌کشند آشنایی و علاقه داشته باشند و به اطلاعات جامعی هم رسیده باشند. این ویژگی می تواند باعث تاثیرگذاری یک اثر در این حوزه شود. ضمن اینکه اگر تهیه‌کننده‌ها بتوانند از هنرمندان سرشناس استفاده کنند به طور قطع تاثیر چند برابری خواهد شد.
علی‌اکبری با یادآوری فیلم «شیر صحرا» گفت: به اندازه‌ای حضور «آنتونی کویین» در نقش عمرمختار در این فیلم تاثیرگذار است که شاید ایفای آن نقش از عهده هیچ بازیگر دیگری برنمی‌آمد. این اتفاق که بهترین بازیگر هالیوود در اختیار سوژه این فیلم قرار گرفته به خودی خود تاثیرگذار است. از طرفی حضور عوامل حرفه‌ای چون کارگردان، فیلمبردار و طراح صحنه باتجربه، بسیار اهمیت دارد. انتخاب این عوامل توسط تهیه‌کننده و دعوت به کار از آنها سبب می‌شود یک کار هدفمند، زیبا و دیدنی خلق شود. اتفاقی که در سریال امام علی (ع) رخ داد، همین بود. این اثر از بازیگران شناخته‌شده، عوامل بسیار خوب، گریمور حرفه‌ای چون آقای عبدالله اسکندری و همه عوامل صددرصد حرفه‌ای بهره‌مند شده بود.
اعتقاد قلبی در راستای واقعیات موضوع
این تهیه‌کننده باسابقه در پاسخ به این پرسش که نگاه سازندگان فیلم‌های خارجی که در این حوزه آثاری تولید می‌کنند، چگونه است؟ عنوان کرد: تفاوتی بین هنرمندان مسلمان همچون مصطفی عقاد با بقیه کارگردانان هالیوود وجود دارد. عقاد به موضوعی که ساخته، اعتقاد قلبی داشته است و جانش را نیز به این دلیل از دست داد. او در بمب‌گذاری که در هتل محل اقامتش رخ داد، همراه با دخترش کشته شد. تا آخر پای اعتقاد قلبی‌اش ایستاد.
این اعتقاد در بسیاری از هنرمندان هالیوود دیده نمی‌شود. نسخه‌ای که به نام حضرت مسیح(ع) ساخته شده است ارتباط آنچنانی با زندگی واقعی حضرت مسیح ندارد. بخش عمده آن تخیل هنرمند است که به اثر لطمه می‌زند. باید تخیلمان در راستای واقعیات موضوع مربوطه حرکت کند. حال موضوع می‌خواهد داستانی از قرآن باشد یا زندگی پیامبران.
وقتی اثری درباره مسیح (ع) به وسیله کارگردانی مانند مل گیبسون ساخته می‌شود، متوجه می‌شویم اثر هیچ ارتباطی با حضرت مسیح که در قرآن بارها از او نام برده و درباره‌اش صحبت شده و برای ما مسلمانان هم قابل احترام است، ندارد.
ارائه تصویری منطبق با واقعیت دین اسلام
مازیار معاونی، منتقد سینما نیز درباره ضرورت و چگونگی ساخت سریال‌هایی که به زندگی ائمه اطهار و پیامبران می‌پردازد، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: استراتژی ارائه تصویری درست و منطبق با واقعیت دین اسلام باید مستمر، همیشگی و در عرصه سیاست‌های کلان نمایشی کشور باشد.
نباید هر زمانی که در یکی از کشورهای غربی به ساحت اکرم(ص) یا یکی از بزرگان دین تعدی صورت گرفت واکنش هیجانی و احساسی را شاهد شویم. بعد از پیروزی انقلاب، در این زمینه آثار زیادی ساخته شد. باید تصاویری از بزرگان دین و روایات و حکایت‌های مکتوبی که از زندگی، اعمال و رفتارشان به جا مانده است را به پرده سینما و قاب تلویزیون بیاوریم.
دو اثر درباره زندگی پیامبر اکرم (ص)
این منتقد درباره ویژگی‌های دو فیلم سینمایی موفق که در طول تاریخ سینما به برش‌هایی از زندگی پیامبر اسلام پرداخته و با استقبال هم روبه‌رو شده‌اند، افزود: البته در این زمینه کارهایی انجام شده، بعد از فیلم محمد رسول‌الله به کارگردانی مصطفی عقاد که بسیار ارزشمند است و دو نسخه عربی و انگلیسی از آن ساخته شد که به مقطع رسالت پیامبر و اتفاق‌های بعد آن تا زمان درگذشت ایشان می‌پردازد؛ آقای مجیدی هم هوشمندانه به ساخت زندگی مقطع تولد پیامبر گرامی اسلام تا سن ۱۴ سالگی ایشان پرداخت. دوره زمانی که تا کنون روایت نشده بود و تا آنجایی که اطلاع دارم حداقل چنین اثر شاخص، باکیفیت و مهمی در کشورهای اسلامی که به این رده سنی ایشان می‌پردازد، روایت نشده بود.
روایتی غیرمستقیم از زندگی پیامبر(ص) در برشی از زندگی سلمان فارسی
وی درباره چگونگی عملکرد تلویزیون در برابر سریال‌هایی که به زندگی ائمه و پیامبران می‌پردازد، گفت: تلویزیون باید به ساخت آثاری شبیه به این فیلم‌ها روی بیاورد. بزرگان عرصه فیلمسازی و صاحب سبک ما در تلویزیون به اندازه‌ای قابلیت دارند که چنین آثار با کیفیتی بسازند. اما باید این بستر برای آنها فراهم شود.
البته نباید نسبت به بی‌احترامی‌هایی که به دینمان می‌شود سکوت کرد. همه ادیان قابل احترامند. تلویزیون هم باید در این زمینه کار بیشتری کند. در حال حاضر هم داود میرباقری سریال سلمان را می‌سازد. سلمان که صحابه پیامبر بوده، خواه‌ناخواه بخش قابل توجهی از این سریال هم‌زمان خواهد بود با سال‌هایی که ما به عنوان تاریخ صدر اسلام از آن یاد می‌کنیم. مطمئن هستم ترفندهایی که مصطفی عقاد به کار برد و موجب حضور پیامبر (ص) در صحنه‌هایی در فیلم محمدرسول‌الله شد را به کار می‌گیرند و ممکن است در فرازهایی، شاهد حضور نقش ایشان در سریال باشیم که اتفاق بسیار خوبی است.