به گزارش ایرناپلاس، هفت تپه، آذرآپ، هپکو و حالا غیزانیه از جمله مسائل اجتماعی و اقتصادی هستند که در دو سال گذشته سلسلهوار به سمت بحرانهای سیاسی و امنیتی تبدیل حرکت کردند. مسائلی که به گفته بسیاری از صاحبنظران قابل حل بودند اما نوع نگاه به این پدیدهها و سیاسی کردن آنان نه تنها باعث ایجاد بحران در کشور شدند بلکه دستمایهای شدند برای دشمنان انقلاب و رسانههای معاند که با سوءاستفاده از آن، به تخریب اعتماد عمومی بپردازند.
سردار بخشعلی کامرانی صالح، فرمانده انتظامی همدان نیز پیشتر به این موضوع اشاره کرده و گفته بود، مدیریت خوب به این است که موضوعهای امنیتی به اجتماعی تبدیل شود و در این راستا باید برنامهریزیهای مناسبی صورت پذیرد تا این رخدادها به به مسائل امنیتی تبدیل نشود.
جامعهشناسان معتقدند با فهم و شناخت نیازهای جامعه، تصمیمگیری، کنترل و هدایت در زمان درست میتوان از گسترش و حاد شدن مسائل اجتماعی و تبدیل آن به بحران جلوگیری کرد. ضمن آنکه برخی نیز بر این باورند که نباید به همه مسائل اجتماعی، صنفی، رفاهی، معیشتی و ... نگاه سیاسی داشت و از این طریق به دنبال حل آنها بود.
از سیل هم بحران امنیتی ساختند
علی ساری، نماینده مردم اهواز در مجلس دهم در این باره به ایرناپلاس میگوید: بسیاری از مسائل در یک مرحلهای از زمان قابل حل است و میتوان از گسترش آن جلوگیری کرد. کثرت مسائل، عدم مدیریت به موقع و جامع و ... سبب شکلگیری بحرانها میشود. در مساله هفتتپه باید گفت که چه موضوعی بالاتر و مهمتر از بیکاری در کشور وجود دارد؟
وی همچنین درباره مساله غیزانیه میافزاید: درست است که مسائل مالی بخشی از دلایل این بحرانها هستند اما همه مشکلات به مسائل مالی برنمی گردد؛ بخشی از آن به جنبه مدیریتی، انتخاب درست پیمانکار، تهیه مواد اولیه برای پروژه و ... بر میگردد. مساله این است که مسئولان باید بتوانند مشکلات را دقیق و درست تشخیص دهند و با توزیع مناسب بودجه و مدیریت جامع آن را حل کنند؛ در واقع باید بتوان وزن مسائل را تشخیص داد.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی معتقد است: شکلگیری این بحرانها در استان خوزستان بیشتر است زیرا عدم تخصیص درست بودجه و بحثهای سوءمدیریتی در این استان سبب شده شاهد این رخدادها باشیم.
او همچنین با یادآوری سیل سال گذشته در استان خوزستان، میافزاید: آن سیل ۹ هزار میلیارد تومان خسارت وارد کرد. مبلغی که میتوان با استفاده از آن بخش زیادی از معضلات از جمله ریزگردها را حل کرد. تحلیل دادهها در این بخش نشان میدهد اشخاصی خطا کرده و همین امر چالش و خسارت مادی و معنوی زیادی به کشور وارد کرد. ضمن آنکه از جایی به بعد، به مساله امنیتی تبدیل شد و بسیاری تلاش کردند از آب گلآلود ماهی بگیرند.
ساری ادامه میدهد: رئیسجمهوری که نمیتواند همه مسائل را با جزئیات بررسی کند؛ باید دیگر مسئولان این امور را کنترل کنند تا بودجه دولت هدر نرود و همه کاسهوکوزه ها روی سر دولت خراب نشود.
در واقع بسیاری از چالشهای ما مانند سیل، هفتتپه، غیزانیه، موسسههای مالی و اعتباری از جمله مسائلی هستند که ارتباطی با بودجه ندارند و باید نگاه کارشناسی و مدیریتی درست با آن برخورد میشد تا به بحران کشور تبدیل نشوند.
راهکار پیشنهادی جامعهشناسان
حسین میرزایی جامعهشناس نیز در این زمینه معتقد است: در بسیاری مواقع در کشور ما مسائل خیلی کوچک که مشابه آن در کشورهای پیشرفته به راحتی حل میشوند و ابعاد چندانی هم ندارند، به بحرانی بزرگ تبدیل میشوند.
دلیل اصلی این اتفاق هم، ناکارآمدی در بخشهایی از سیستم و سیاستگذاری در حوزههای اجتماعی و فرهنگی است. تصمیمگیریهای اشتباه برای کشور هزینهسازیهای زیادی بهدنبال دارد و با اقدامات نسنجیده و نابهنگام، برای کشور بحرانهایی غیرقابل جبران ایجاد میشود.
ناکارآمدی سیستم اجتماعی - فرهنگی در نهایت بیاعتمادی مردم را هم بهدنبال دارد. بهعنوان مثال هنگامی که مسأله شفافسازی اقتصادی یا سیاسی پیش میآید همه کشورها با این مسأله راحت کنار میآیند.
جعفر بای، متخصص آسیبهای اجتماعی میگوید: مباحث اجتماعی همواره از حساسیت ویژهای برخوردارند و معمولاً پیش از اینکه گسترش یابند و فراگیر شوند نشانههایی کاملاً مشهود، قابل کنترل و مدیریت دارند. اما در جامعه ما برخی از مسئولان و افرادی که بر مصدر امور قرار دارند مقولهها و مباحث اجتماعی را ساده میانگارند و از کنار آنها به سادگی میگذرند. آنها منشأ این مباحث را تک متغیره میبینند در حالی که در شکلگیری مسائل اجتماعی چندین متغیر نقش دارد. از اینرو اگر مسائلی از این دست که ابتدا کوچک و قابل کنترل و هدایت هستند مورد توجه قرار نگیرند، به طور قطع به یک بحران و یک پدیده گسترده اجتماعی و به مراتب پیچیدهتر تبدیل خواهند شد.
مباحث اجتماعی همان طور که قابلیت رشد و گسترش یافتن دارند، قابل کنترل، نظارت و رفع هستند تا به شکل بحران اجتماعی آشکار نشوند. در توضیح مشخصات مسائل اجتماعی میتوان گفت، این مسائل و موضوعهای سیال هستند و قابلیت حرکت دارند. از اینرو در حالی که از نظرها پنهان میمانند در گوشهای دیگر خیمهزده و به شکلی دیگر خودنمایی میکنند. بنابراین هنگام مواجهه با مسائلی از این دست نباید به سادگی و بدون کنکاش و بررسی از کنار آن گذشت.