یک فروند هواپیمای بوئینگ ۷۳۷ متعلق به شرکت هواپیمایی بین‌المللی اوکراین با شماره پرواز ۷۵۲ با ۱۶۷ مسافر و ۹ خدمه پرواز، ساعت ۶ و ۱۲ دقیقه صبح چهارشنبه ۱۸ دی سال ۹۸ از فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به مقصد کی‌یف پرواز کرد که ۶ دقیقه بعد به دلیل شلیک غیرعمد پدافند هوایی، حوالی صباشهر از توابع استان تهران سقوط کرد و همه سرنشینان آن جان باختند.
به گزارش ایرناپلاس، «تورج دهقانی زنگنه» رییس سازمان هواپیمایی کشوری به‌تازگی در یک نشست خبری اعلام کرد: جعبه سیاه هواپیما روز جمعه ۲۷ تیرماه امسال با رعایت پروتکل‌های فنی و امنیتی و همراهی پلیس فرودگاه‌ها و تیم تخصصی از محل این سازمان به فرودگاه امام خمینی (ره) منتقل و به پاریس ارسال و تا سوم مرداد ۹۹ در آزمایشگاه بررسی سانحه دفتر تحقیقات و تحلیل ایمنی هواپیمای کشوری در فرانسه بازخوانی شد. این کار تحت مسئولیت سازمان هواپیمایی کشوری و مسئول بررسی سانحه و با امکانات و کمک فنی فرانسه انجام شد.
وی درباره نتایج به دست آمده از جعبه‌های سیاه هواپیمای سانحه دیده اوکراینی گفت: صدای کابین هواپیما ١٩ ثانیه بعد از انفجار اول قطع می‌شود و این در حالی است که موشک دوم ٢٥ ثانیه پس از شلیک اول به مجاورت هواپیما می‌رسد، بنابراین تحلیلی از عملکرد و آثار موشک دوم از جعبه سیاه هواپیما به دست نیامد.
حضور کارشناسان ۶ کشور در روند تحقیقات
دهقانی‌زنگنه با یادآوری دستور صریح رییس جمهوری و وزیر راه و شهرسازی درخصوص شفافیت درباره این سانحه با مردم و داغ‌دیدگان این سانحه، گفت: نمایندگان کشورهایی از جمله آمریکا به عنوان سازنده هواپیما و اوکراین به عنوان بهره‌بردار و فرانسه به عنوان کشور ارائه دهنده خدمات و مشاوره فنی در این فرآیند، سازمان هواپیمایی کشوری را کمک کرده‌اند. همچنین نمایندگانی از کشورهای کانادا، انگلستان و سوئد به عنوان کشورهایی که اتباع آنها در این حادثه جان باختند برای مشاهده و اطلاع در این فرآیند شرکت داشتند.
رییس جمهوری کشورمان بعد از سقوط هواپیمای اوکراینی، این رویداد را خطایی بسیار دردناک و نابخشودنی خوانده و گفته بود: می‌خواهم این مساله با صداقت برای مردم بیان شود. اینکه چه کسانی دخیل بودند که این سهو انجام گرفت باید برای مردم روشن شود.
از آنجا که سقوط این هواپیما و جان باختن ۱۷۶ سرنشین آن با شلیک موشک خودی انجام شد و نیز به دلیل رد گمانه شلیک پدافند در روزهای اول، ماجرای هواپیمای اوکراینی موجب تاثر شدید افکار عمومی شد. با این حال رییس‌جمهوری با تاکید بر لزوم شفافیت و صداقت در این رویداد، تلاش کرد ولو در میانه راه جلوی ضرر را بگیرد.
بعد از اعلام سازمان هواپیمایی کشوری، هیات ایمنی حمل‌ونقل کانادا دریافت گزارش بازخوانی جعبه‌سیاه هواپیمای اوکراینی را تائید و برای ادامه همکاری با ایران برای تداوم تحقیقات در این زمینه اعلام آمادگی کرد.
گزارش جعبه سیاه و رد یک تحلیل
از سوی دیگر اطلاعات منتشره از جعبه سیاه و اینکه ۶ ثانیه پیش از شلیک موشک دوم، هیچ صدایی از کابین خلبان ضبط نشده، نادرستی برخی تحلیل‌ها و اتهام‌های رسانه‌های بیگانه را مشخص کرد. رویکرد اصلی این تحلیل‌ها این بود که موشک نخست سبب سقوط هواپیما نشده و ادعا می‌شد شلیک موشک دوم نشانگر عمدی بودن شلیک است. اما براساس اطلاعات استخراج شده تا زمان ۶ و ۱۴ دقیقه و ۵۶ ثانیه، همه متغیرهای پروازی عادی و هواپیما در شرایط نرمال بوده و CVR هواپیما فقط تا ۱۹ ثانیه پس از انفجار موشک اول را ضبط کرده است.
به گفته رییس سازمان هواپیمایی کشوری، با توجه به اینکه صدای کابین ۱۹ ثانیه بعد از انفجار اول قطع می‌شود و موشک دوم ۲۵ ثانیه پس از آن شلیک و به مجاورت هواپیما رسیده، تحلیلی در مورد عملکرد و آثار موشک دوم از جعبه‌های سیاه هواپیما به دست نمی‌آید. زیرا قطعات ناشی از موشک اول و اصابت آن به هواپیما باعث قطع همزمان جعبه‌های CVR و FBR در ۱۹ ثانیه پس از آن شده است.
مسئولیت‌پذیری جمهوری اسلامی ایران برخلاف مدعیان
اقدام جمهوری اسلامی در حالی است که برخی قدرت‌های جهانی در موارد مشابه حاضر به این میزان مسئولیت‌پذیری نشده اند. به عنوان نمونه در سانحه سال ۲۰۱۴ برای پرواز شماره ۱۷ هواپیمایی مالزی، هواپیما در مرز روسیه و اوکراین با شلیک موشک سرنگون و همه ۲۹۸ سرنشین آن کشته شدند. با توجه به درگیری در شرق اوکراین میان مخالفان جدایی‌طلب با دولت کی‌یف و کشمکش ادامه‌دار آنها، هیچکدام مسئولیتی در این زمینه نپذیرفتند.
همچنین در پرواز هواپیمای مسافربری ایرباس ایران‌ایر، از تهران به مقصد دوبی که با شلیک دو موشک از ناو یو اس‌اس وینسنس نیروی دریایی آمریکا سرنگون شد و همه ۲۹۰ سرنشین آن از جمله ۶۶ کودک جان باختند، باوجود شکایات متعدد ایران، آمریکا با هیچ مجازاتی روبرو نشد.
جمهوری اسلامی ایران با وجود هجمه‌های مختلف و تلاش برای به حاشیه بردن این سانحه، مسئولیت این خطا را پذیرفته و اعلام کرده برای مذاکره جهت پرداخت غرامت کاملا آماده است. در این زمینه، « یوگنی ینین » معاون وزیر خارجه و مذاکره کننده ارشد اوکراین در مساله هواپیمای این کشور نیز گفته طرف اوکراینی قصد دارد از ایران خسارت برای بستگان قربانیان هواپیما و دولت اوکراین بگیرد.