تهران- ایرناپلاس- رویدادهای فرهنگی شکل تازه‌ای به خود گرفته‌اند. جشنواره‌ها که فرصت دورهمی هنرمندان و ارائه آثارشان بود به اجبار، آنلاین برگزار می‌شوند. اتفاقی که به استمرار جشنواره‌ها و تعطیل نشدن آنها کمک می‌کند و مانع دلسرد شدن و انزوای هنرمندان می‌شود.

به گزارش ایرناپلاس، کرونا که آمد فکر می‌کردیم روزهای سخت پر اضطراب قرنطینه به‌زودی پایان می‌یابد. اما روزبه‌روز بیشتر به این قطعیت رسیدیم که این مهمان ناخوانده، حالا حالاها رفتنی نیست و بر زندگی مردم با آن گره خورده است. مراکز فرهنگی چندین ماه تعطیل شدند و خسارات زیادی به فعالان این حوزه وارد شد؛ فیلم‌هایی که برای آنها فروش بالای ۱۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود با یک میلیارد فروش در اکران آنلاین کار خود را به پایان رساندند. مقصر هم کسی نبود جز یک ویروس منحوس.

به دلیل شرایط پیش آمده در نتیجه شیوع این ویروس، چاره‌ای جز برپایی مراسم و جشنواره‌ها به صورت مجازی وجود ندارد و تعطیلی و توقف این برنامه‌ها، خسارت‌ها و زیان‌های فعلان فرهنگ و هنر را چند برابر می‌کند. 
اکنون به نقطه‌ای رسیده‌ایم که بسیاری از جشنواره‌های مهم فرهنگی با حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در قالب مجازی و آنلاین برگزار می‌شوند تا هنرمندان در گروه‌های مختلف دلسرد نشوند و تا بازگشت به شرایط عادی دست از کار و خلق اثر نکشند. این اتفاق در بسیاری از کشورهای دنیا نیز مرسوم شده است.

برهمین اساس نخستین جشنواره آنلاین فیلم کوتاه کشف استعداد و همچنین اولین دوره کنسرت‌های آنلاین موسیقی نواحی با حمایت دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شدند. اتفاقی که ممکن است برای سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی نیز بیفتد.
با شهرام اسدزاده دبیر جشنواره آنلاین فیلم کوتاه و همچنین احمد صدری دبیر سیزدهمین جشنواره موسیقی نواحی درباره چگونگی برگزاری جشنواره‌های آنلاین، لزوم این اتفاق و همچنین راهکارهای به کار گرفته شده برای بهتر برگزار شدن جشنواره‌های آنلاین گفت‌وگو کردیم.

برگزاری آنلاین در این شرایط برای ما ایده‌آل‌تر است
شهرام اسدزاده نویسنده و کارگردان سینما و دبیر نخستین جشنواره فیلم کوتاه کشف استعداد، درباره چرایی برگزاری آنلاین این جشنواره به خبرنگار ایرناپلاس گفت: برگزاری مجازی در این شرایط برای ما ایده‌آل‌ و در اصل صرفه‌جویی در وقت و سرمایه بود. از سوی دیگر دسترسی هموطنان در شهرستان‌ها و حتی خارج از کشور نیز راحت‌تر است.
پس از شیوع کرونا، موضوع برگزاری جشنواره به صورت آنلاین غالب شد و به طور معمول شروع به ارسال اخبار کردیم که استقبال فوق‌العاده‌ای صورت گرفت. برگزاری جشنواره به صورت آنلاین در این شرایط بهترین روشی بود که می‌توانست اجرا شود.
یکی از نکات مهم برگزاری آنلاین جشنواره‌ها این است که به دلیل پخش زنده و مستقیم، لازم است دست‌اندرکاران و داوران در برخی از برنامه‌ها و نشست‌های خبری دور هم جمع شوند که ما برای آن نیز پروتکل‌ها را رعایت کردیم و زیر بار ریسک ابتلای شرکت‌کنندگان به ویروس کرونا نرفتیم.

وی در پاسخ به این پرسش که چه راهکارهایی برای بهتر برگزار کردن جشنواره آنلاین در نظر دارید، بیان کرد: به عنوان نخستین جشنواره‌ای که به صورت آنلاین برگزار می‌شود (البته بخش اعلام نتایج باقی‌ مانده)، تجربیاتی را کسب کرده‌ایم، ایرادهای بوده و اصلاحیه‌هایی خورده و برای کسانی که بخواهند این مسیر را بروند، می‌توانیم کمک و انتقال تجربه داشته باشیم.

کشف استعدادها در روزهایی کرونایی
اسدزاده به عنوان دبیر این رویداد آنلاین، درباره چگونگی کشف استعدادهای سینمایی در این جشنواره گفت: در بخش «کشف استعداد» به‌ دلیل محدودیت‌های ناشی از رعایت کردن پروتکل‌های بهداشتی، علاقه‌مندان با دوربین موبایل خود می‌توانند یک متن را از یک تا ۵ دقیقه جلوی دوربین اجرا کنند تا بتوانیم توانایی آنها را ببینیم و بهترین بازیگر زن و مرد را در این جشنواره معرفی کنیم. منتخبان و افرادی که به قسمت پایانی راه یافتند، این فرصت را دارند که آثار خود را به نمایش بگذارند.
کارگردان‌های سینما و تئاتر حرفه‌ای می‌توانند با شرکت‌کنندگان این جشنواره آشنا شوند و شرایط معرفی آنها فراهم شود. در بخش کشف استعدد کارگردانی نیز کارگردان‌هایی که فیلم‌های پنج دقیقه‌ای را با موبایل خود آماده کرده‌اند، داوری می‌کنیم.

در اندیشه برگزاری جشنواره موسیقی نواحی به صورت ترکیبی
احمد صدری دبیر جشنواره موسیقی نواحی، درباره برگزاری آنلاین جشنواره موسیقی نواحی و چگونگی انجام این کار به خبرنگار ایرناپلاس گفت: در حال حاضر برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی به سه صورت مجازی، حقیقی و ترکیبی فکر می‌کنیم. یعنی اگر شرایط مهیا شد و به ما اجازه دادند، حضوری برگزار می‌کنیم اما اگر شرایط قرمز بود، به صورت آنلاین، آفلاین یا حتی ترکیبی برگزار می‌کنیم. به عبارت دیگر اگر وضعیت به گونه‌ای بود که اجازه سفر بدهند، یک بخش کوچک را به صورت زنده برگزار و آن اجرای زنده را در صورت امکان آنلاین پخش کنیم. 

صدری درباره اهمیت حضور پیشکسوتان موسیقی اقوام در این فستیوال اظهار داشت: تلاش بر این است که پیشکسوت‌انی که کمتر روی صحنه آمده‌اند در این جشنواره شرکت کنند. ضمن آنکه برخی از این هنرمندان حضور یافته در جشنواره تکراری نباشند. یعنی تا جایی که امکان دارد، افراد جدید از نوازنده‌ها و خواننده‌ها روی صحنه بیایند. 

هیچ اجرایی جای برنام زنده موسیقی را نمی‌گیرد
برگزاری برخی از جشنواره‌ها به صورت آنلاین، شاید نتواند کیفیتی که توقع داریم را به همراه داشته باشد.
در این رابطه صدری به ارزیابی شخصی‌اش درباره برگزاری آنلاین جشنواره‌ها اشاره کرد و گفت: نسل ما نسلی است که با امور عینی‌تر برخورد می‌کند. شاید نسل امروز که با فضای مجازی بیشتر مانوس است این حرف برایش قابل هضم و درک نباشد. البته نظر خود من این است که هیچ چیزی در موسیقی مثل اجرای حضوری نیست. اما برای مخاطب عام که صرفا موسیقی گوش می‌کنند شاید تفاوت زیادی نداشته باشد. 

چرا جشنواره را آنلاین برگزار کنیم؟
صدری معتقد است که وقتی جشنواره حضوری برگزار می‌شود، هنرمندان دیده می‌شوند، چهره به چهره یکدیگر را ملاقات و گفت‌وگو می‌کنند. به ویژه در حوزه موسیقی اقوام. یعنی هیچ کیفیتی مانند اجرای حضوری نیست. اما اکنون که در شرایط اضطرار هستیم، به ناچار باید جشنواره را آنلاین برگزار کرد.
وی افزود: برگزاری آنلاین سبب استمرار جشنواره‌ها و تعطیل نشدن آنها می‌شود. جشنواره موسیقی نواحی فقط بهانه‌ای است که هنرمندان اقوام که کمتر مطرح می‌شوند، بهتر دیده شوند. همین دیده شدن انگیزه‌ای برای آنها به وجود می‌آورد  که باعث کیفیت آثارشان می‌شود.

احتمال برگزاری آنلاین دو جشنواره
سید صادق موسوی مدیر عامل انجمن سینمای جوانان نیز معتقد است: اگر قرار باشد «جشنواره بین‌المللی فیلم کوتاه تهران» به صورت آنلاین برگزار شود باید رضایت فیلمسازان گرفته شود زیرا اگر آثار روی بستر اینترنت بیاید، به معنای انتشار فیلم است و امنیت آن را نمی‌توان تضمین کرد. به همین دلیل باید رضایت صاحبان آثار گرفته شود.
حمید نیلی دبیر هفدهمین جشنواره «تئاتر مقاومت» نیز درباره احتمال برگزاری آنلاین این جشنواره گفت: به دلیل شیوع ویروس کرونا، به همه جوانب برای برگزاری هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت فکر می‌کنیم. اگر ستاد ملی مقابله با کرونا برای برگزاری زنده جشنواره تئاتر مقاومت ایراد بگیرد، آن را به صورت آنلاین برگزار خواهیم کرد.

گزارش از هنگامه ملکی