دادهها نشان میدهد سهم اقتصاد دیجیتال در ایران روند رو به رشدی را میپیماید. سهم ایران از اقتصاد دیجیتال ۶.۵ درصد است، در حالی که سال ۱۳۹۶ این سهم ۴.۱ درصد بود. البته این رقم نسبت به بسیاری از کشورهای جهان همچنان ناچیز بوده و متوسط ۱۵.۵ درصدی جهان از نظر این شاخص بهخوبی گویای موضوع است. اما همانطور که وزیر ارتباطات گفته، فرآیند پیشرفت در حوزه اقتصاد دیجیتال دومینویی است و علت عقبماندگی ایران نیز به همین موضوع مرتبط میشود.
به بیان دیگر، توسعه در اقتصاد دیجیتال منطق «هر یا هیچ» دارد و اگر کشوری زیرساختهای لازم را برای الکترونیکی شدن فراهم کند، یکباره شاهد رشد یا تغییر سریع فعالیتها از سنتی به دیجیتالی میشویم، روندی که در ایران نیز در این چند سال شاهد آن بودهایم. آمارها نشان میدهد هسته اقتصاد دیجیتال کشور به بلوغ رسیده و در سالهای پیش رو شاهد رشد بالایی در این عرصه خواهیم بود.
براساس گزارش آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) در سال ۲۰۱۹ نرخ رشد هسته اصلی اقتصاد دیجیتال در سال ۱۳۹۲ به میزان ۲.۲۳ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل میداد که این آمار در سال ۱۳۹۶ به ۲.۵ درصد و در سال ۱۳۹۸ به چهار درصد رسیده است.
بنابراین شاهدیم که در این دو سال هسته اصلی اقتصاد دیجیتال که زیرساختهای آن را شامل میشود، ۶۰ درصد رشد کرده است؛ ساختاری که سبب شده براساس همان آمار، سهم کل اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی که در سال ۱۳۹۲ به میزان ۳.۶۸ درصد بوده، در سال ۱۳۹۶ به ۴.۱۱ درصد و در سال ۱۳۹۸ به ۶.۵ درصد برسد.
همینطور دادههای مرکز آمار نشان میدهد در سال ۱۳۹۷ با اینکه نرخ رشد اقتصاد منفی ۳.۷ درصد شد، رشد بخش فناوری اطلاعات ۳۱.۳ درصد ثبت بوده است. همچنین بهرهوری کل اقتصاد در سال ۱۳۹۷ در ایران منفی ۶.۱۲ درصد بوده که در بخش فناوری اطلاعات این بهرهوری ۱۳.۵ درصد اعلام شده است.
سرعت اینترنت موبایل نیز که براساس وبسایت SPEEDTEST در ماههای گذشته به دلیل شیوع بیماری کرونا و بالا رفتن حجم ترافیک به ۲۲.۷۲ مگابیت بر ثانیه رسیده بود، در ماه جاری ارتقا یافته و به ۲۸.۸۳ مگابیت بر ثانیه رسیده است. همین رشد سرعت موجب شد رتبه جهانی ایران در همین زمان چهار پله صعود کند و به ۶۷ برسد. در حال حاضر رتبه ایران از نظر سرعت اینترنت موبایل از برخی کشورهای اروپایی مانند ایرلند و اکراین بهتر است.
سجاد بنابی، نایب رئیس هیأت مدیره شرکت ارتباطات زیرساخت در گفتوگو با ایرناپلاس اظهار کرد: این کاهش رتبه با توجه به افزایش ظرفیت اینترنت ثابت و همراه اتفاق افتاده است.
در این زمینه گزارشی از سوی وزارت ارتباطات منتشر شده که نگاهی به آن گویای این روند توسعه در حوزه اقتصاد دیجیتال است.
ظرفیت شبکه ملی اطلاعات یا همان شاهراه اصلی هسته در سال ۱۳۹۲ به میزان ۶۸۰ گیگابیت بر ثانیه بوده که این میزان در سال ۱۳۹۶ به چهار هزار گیگابیت بر ثانیه و در سال ۱۳۹۸ به ۱۸ هزار گیگابیت بر ثانیه رسیده؛ یعنی با رشد ۳۰ برابری روبهرو بوده است. از دیگر سو، ظرفیت ارتباطات بینالملل در سال ۱۳۹۲ به میزان ۱۳۰ گیگابیت بر ثانیه بوده که در سال ۱۳۹۶ به هزار گیگابیت بر ثانیه و در پایان سال ۱۳۹۸ به چهار هزار و ۵۰۰ گیگابیت بر ثانیه رسیده است.
همینطور متوسط سرعت دسترسی مشترکان تلفن همراه به اینترنت در سال ۱۳۹۲ به میزان ۰.۲۱۸ مگابیت بر ثانیه بوده که این دسترسی در سال ۱۳۹۶ به ۲.۵ مگابیت و در سال ۱۳۹۸ به ۱۰ مگابیت بر ثانیه رسیده است. سرعت مشترکان ثابت هم در سال ۱۳۹۲ به میزان ۰.۲۵۶ کیلوبیت بر ثانیه بوده که این میزان در سال ۱۳۹۶ به ۴.۸ مگابیت و در سال ۱۳۹۸ به ۶.۲ مگابیت بر ثانیه افزایش یافت.
کار بسیار مهمی که در سال ۱۳۹۸ به ثمر نشسته، توسعه اینترنت پرسرعت در روستاها بوده است. دسترسی پرسرعت مناطق روستایی به اینترنت را در سال ۱۳۹۲ صفر درصد بوده، اما این پوشش در سال ۱۳۹۶ به ۴۰ درصد و در سال ۱۳۹۸ به ۸۹ درصد رسیده است.
یکی دیگر از شاخصهایی که نشاندهنده بلوغ و توسعه زیرساختهای اینترنتی در کشور است، نسبت پیک مصرف ترافیک داخلی نسبت به پیک مصرف بینالمللی است. این شاخص در ۲ سال بیش از ۲ برابر رشد کرده و از ۲۵ درصد سال ۱۳۹۶ به ۵۵ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است. همچنین تعداد نرمافزارهای ایرانی در سال ۱۳۹۲، ۴۸۳ مورد بوده که در سال ۱۳۹۸ به ۳۴۵ هزار نرمافزار رسیده است.