حدود یک هفته از پایان سیاست‌های سختگیرانه برای مقابله با ویروس کووید-۱۹ در تهران و حدود دو هفته در سایر استان‌ها می‌گذرد. رسانه ملی گزارش‌های متعددی از افزایش حضور مردم در اماکن عمومی و بازگشت ترافیک به مراکز استان‌ها و شهرهای بزرگ منتشر می‌کند و عمدتا آنها را به باد انتقاد می‌گیرد.
ربیعی: وضعیت عادی نیست
با این‌حال، طی سه روز اخیر اخبار متعددی از افزایش تعداد مبتلایان در تهران و برخی شهرهای دیگر منتشر شده است. علیرضا زالی، فرمانده ستاد عملیات مقابله با کرونا در تهران از افزایش ۱.۵ درصدی افراد بستری شده در بیمارستان‌های این استان خبر داد. دیروز هم محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت، با تأکید براینکه وضعیت بیماری کرونا در سطح کشور یکسان نیست، گفته است: «در روزهای گذشته در برخی استان‌ها شاهد افزایش موارد بیماری بودیم. بخصوص استان‌های مهمان‌پذیر و استان‌های دارای تردد زیاد، چنین وضعیتی داشتند و هم ترددهای درون شهری و هم بین شهری در داخل استان‌ها نکات بسیار مهمی است». وی در بخش دیگری از اظهاراتش اعلام کرد «آمار ابتلا در استان‌های تهران، فارس، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی کماکان بالا است». علی ربیعی، سخنگوی دولت نیز با اشاره به اینکه هیچ استانی در وضعیت قرمز قرار ندارد، تأکید دارد «از وضعیت عادی هم نمی‌توانیم استفاده کنیم. باید متوجه تعابیر باشیم. دریافت پیام غلط نباید از سوی مردم صورت گیرد ما نباید رفتار بهداشتی را کاهش دهیم؛ زیرا ممکن است دچار مشکل شویم». حتی حسن روحانی، رئیس‌جمهوری نیز از احتمال اوج‌گیری مجدد بیماری صحبت کرده و نسبت به احیای مقررات سختگیرانه هشدار داده است.
روحانی: تولید تعطیل نمی‌شود
درحالی‌که اظهارات مسئولان کشور در سطوح مختلف درگیر برای مقابله با کرونا گواهی بر گمانه‌زنی و نگرانی از افزایش ابتلا به بیماری کروناست، شاهد تأکید همزمان آنها بر ضرورت فعالیت بخش‌های تولیدی و خدماتی هستیم. یک هفته قبل، رئیس جمهوری اعلام کرد: «مردم اطمینان داشته باشند که همه بخش‌های دولتی، خصوصی و عمومی حتی لحظه‌ای فعالیت خود را متوقف نکرده و با رعایت پروتکل بهداشتی کار را ادامه می‌دهند». وی دهم فروردین ماه نیز در جلسه ستاد مقابله با کرونا تأکید کرده بود «مردم عزیز باید بدانند در کنار سلامت که برای ما اصل اول امروز است، تولید هم به عنوان یک اصل است؛ نمی‌توانیم در کشور تولید را تعطیل کنیم؛ نمی‌توانیم در کشور تولید و توزیع مواد غذایی و بهداشتی یا مغازه و فروشگاهش را تعطیل کنیم؛ نمی‌توانیم نیازمندی‌های عمومی مردم از جمله در آب، برق، گاز و حمل و نقل را تعطیل کنیم. این کار امکان‌پذیر نیست. یعنی مدیریت جامعه بر این مبنا است که سلامت، تولید، امنیت جامعه برای ما اصل است».
مردم: در خانه بمانیم اخراج می‌شویم
حالا بسیاری از مردمی که توسط صداوسیما مورد نقد قرار می‌گیرند که چرا به خیابان‌ها آمده‌اید، از یک و بام و دو هوای سیاست مقابله با کرونا در کشور گلایه می‌کنند و می‌گویند: چطور زمانی که دستگاه‌های اجرایی، بانک‌ها، دادگاه‌ها تعطیل نیستند و عدم مراجعه به برخی مراکز زندگی آنها را مختل می‌کند، در خانه بمانند؟ چطور زمانی که اخطاریه دادگاه، تعزیرات و سازمان مالیاتی برای این تاریخ به دستمان رسیده به دادگاه مراجعه نکنیم؟ گروهی از کارگران و کارمندان شاغل در بخش خصوصی نیز تهدید به اخراج توسط کارفرما را علت حضور خود در مراکز عمومی و معابر عنوان می‌کنند. حتی کم نبودند کسانی که طی روزهای اخیر برای دریافت وام یک میلیون تومانی به یارانه بگیران، ناگزیر به دفاتر پیشخوان خدمات دولتی مراجعه کردند تا سند سیم کارتشان به نام خود تغییر دهند.
به نظر می رسد منشا تعارض شعار«در خانه بمانیم» و سیاست بازگشایی تدریجی مراکز تولیدی و خدماتی، فعالیت عادی مشاغل کم خطر و بازگشایی جاده های بین شهری و ...، ناشی از مسوولیت پذیری دولت برای جلوگیری از خوابیدن اقتصاد و بیکار شدن بخشی از مردم است. اما آیا استراتژی توصیه‌ای می‌تواند در شرایطی که مسئولان از افزایش ابتلا و درگیری با کرونا در چهار استان کشور خبر می‌دهند، کافی باشد؟
تداوم قرنطینه در جهان
اما اوضاع در کشورهای دیگر چگونه است؟ بسیاری از کشورهای درگیر با کووید-۱۹ در جهان، همزمان بر تداوم سیاست‌های سختگیرانه برای مهار این بیماری تأکید دارند. ۲۸ فرودین ماه، آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن، وضعیت اضطراری ملی اعلام کرد؛ به این ترتیب، نه فقط برای چند منطقه قبلی بلکه وضعیت اضطراری برای کلیه ۴۷ منطقه در سراسر کشور در نظر گرفته شده است.
اواخر فرودین ماه نیز الجزیره به نقل از جوزپه کونته، نخست‌وزیر ایتالیا اعلام کرد: «شرایط سختگیرانه و قرنطینه در ایتالیا سه هفته دیگر تمدید می‌شود و تا سوم ماه مه ادامه دارد».
هفته گذشته نیز پدرو سانچز، نخست‌وزیر اسپانیا از تمدید قرنطینه به مدت ۱۵ روز، یعنی تا ۹ مه (۲۰ اردیبهشت) سال جاری میلادی خبر داد. رویترز همچنین به نقل از وی نوشت: «اسپانیا که سومین کشور در جهان از لحاظ شمار قربانیان کروناست، باید به آرامی، با دقت و احتیاط کامل به سمت «بازگشت به زندگی عادی» حرکت کند. با توجه به اوضاع اضطراری کشور، مرحله بعدی قرنطینه موسوم به قرنطینه‌ی «نامتوازن» ممکن است از ۲۷ ماه آوریل شروع شود».
همزمان، دومینیک راب، وزیر امورخارجه انگلیس نیز از تمدید سه هفته‌ای قرنطینه در این کشور با هدف مهار شیوع کرونا خبر داد. وی در بخش دیگری از اظهاراتش تأکید کرد: «نشانه‌ها حاکی است که سختگیری‌ها باعث شده تا روند شیوع کرونا در انگلیس کاهش یابد، «با این حال آمارها آنچنان که باید پایین نیامده است. بدترین کاری که در این مقطع می‌توان انجام داد برداشتن زودهنگام محدودیت‌هاست.»
چهار روز قبل نیز امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد «محدودیت‌های آمدوشد و تعطیلی در این کشور برای مقابله با کرونا چهار هفته دیگر تمدید می‌شود». او همچنین تأکید کرد«مشخص نیست این شرایط غیرعادی تا چه زمانی ادامه یابد، اما فرانسه به شدت به دنبال تولید واکسن و دارو برای درمان کروناست».
تداوم قرنطینه، منع آمدوشد و تعطیلی مراکز دولتی، خصوصی و مشاغل در ایالات متحده برخلاف این کشورها، محل نزاع رئیس‌جمهوری و فرمانداران ایالات‌هاست. درحالی‌که دونالد ترامپ بر بازگشایی کسب و کارها تأکید دارد و معتقد است او حرف آخر را در این باره می‌زند و طرفداران او نیز با اسلحه به خیابان‌ها آمدند، فرمانداران برخی ایالت‌ها و متخصصان امر بر ضرورت تداوم تعطیلی برای مهار کرونا تأکید می‌کنند. در همین راستا، هفته گذشته اندرو کوئومو، فرماندار نیویورک در گفت‌وگویی با سی‌ان‌ان اعلام کرد: «او از دستور ترامپ پیروی نخواهد کرد. اگر ترامپ به من دستور بازگشایی بدهد و این کار منجر به خطر افتادن سلامتی مردم ایالت من بشود، من چنین کاری انجام نخواهم داد.» وی همچنین تعطیلی کسب و کارها و محدودیت‌های عبور و مرور در این ایالت را تا ۱۵ ماه مه میلادی تمدید کرد.