سوم اسفندماه بود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «باتوجه به توصیه‌های اکید بهداشتی در شرایط کنونی و ضرورت پیشگیری مناسب از خطر ابتلا به بیماری، تمامی برنامه‌های هنری و سینمایی در سراسر کشور تا پایان هفته جاری (نهم اسفند ۹۸) تعطیل شد.» البته به دلیل گستردگی شیوع ویروس کرونا و مبتلا شدن بسیاری از هم‌وطنانمان، این تعطیلی تمدید شد. در حال حاضر نزدیک به دو ماه است که نه‌تنها سینماها، بلکه سایر مراکز فرهنگی کشور هم تعطیل شده است. بماند که این اتفاق خسارت‌های بسیاری را به تهیه‌کنندگان، سینماداران و بقیه اهالی سینما که از طریق این حوزه ارتزاق می‌کنند، وارد کرده است که البته برای جایگزینی سینماها، اکران آنلاین فیلم‌ها را با رعایت قوانینی پیشنهاد دادند و اثر حاتمی‌کیا هم نخستین فیلمی بود که از این طریق به مردم عرضه شد.
بازگشایی سینماها در عید فطر؟
اما چند روز گذشته بود که سیدمهدی طباطبایی‌نژاد در گفت‌وگویی با ایسنا درباره بازگشایی سینماها چنین گفت: «ما بنا را بر این گذاشته‌ایم که اگر برای عید فطر شرایط فعالیت سینماها مناسب اعلام شود، آمادگی داشته باشیم و بر همین مبنا اداره کل عرضه و نمایش سازمان سینمایی در حال تهیه مقرراتی است تا با استفاده از آنچه وزارت بهداشت تنظیم کرده، در صورت بازگشایی و اعلام وضعیت مساعد برای فعالیت، پیشنهادات خود را مطرح کنیم که ممکن است با فاصله‌گذاری و مراقبت‌های بهداشتی در نظر گرفته شود.» محمدرضا فرجی عضو شورای صنفی نمایش هم در گفت‌وگو با میزان گفت: «ما احتمال می‌دهیم که می‌توان برای شروع دوباره فعالیت سینماها از عید سعید فطر به بعد امیدوار بود.»
حال این سؤالات مطرح می‌شود که با توجه به اینکه تا زمان عید فطر این ویروس به‌طور کامل از بین نرفته و با توجه به شرایط روحی مردم، بازگشایی سینماها باید چگونه انجام شود؟ چه اقداماتی باید به کار گرفته شود که مردم با رعایت نکات بهداشتی از سینماها استقبال کنند؟
مهم‌ترین کار، فراهم کردن محیطی بسیار سالم برای تماشاگران است
غلامرضا موسوی تهیه‌کننده سینما، درباره چگونگی بازگشایی سینماها در عید فطر و اقداماتی که باید برای سلامت مخاطبان در نظر گرفته شود، به خبرنگار ایرناپلاس گفت: طبیعتاً اگر سینماها بخواهند بازگشایی شوند، باید پروتکل‌های بهداشتی را به‌طور کاملاً دقیق رعایت کنیم. این پروتکل‌ها از طریق وزارت بهداشت احتمالاً اعلام خواهد شد و خود معاونت سینمایی با توجه به آنها نکاتی را به مدیران، مالکان و صاحبان فیلم‌ها اعلام خواهند کرد. بنابراین اولین و مهم‌ترین کار، فراهم کردن محیطی سالم برای تماشاگرانی است که به سینماها می‌آیند و می‌خواهند فیلم ببینند. طبیعتاً با توجه به شرایط پیش آمده، از ظرفیت‌های محدودتری استفاده خواهد شد. سالن‌ها حداکثر چهل درصد یا بیشتر تماشاگر نخواهند داشت، یعنی اجازه نمی‌دهند پر شود. قاعدتاً فاصله صندلی‌ها باید وقتی بلیت‌ها خریداری می‌شوند، مشخص شوند.
کمک مؤثر تلویزیون و فضای مجازی برای سینمای پررونق
وی درباره مضمون فیلم‌های اکران شده بعد از بازگشایی سینماها عنوان کرد: با توجه به اینکه بعد از چند ماه سینماها باز می‌شوند و برای اینکه تماشاگران رغبت داشته باشند به سینما بیایند، نمایش فیلم‌های جذاب می‌تواند در سینماها مؤثر باشد. البته جدا از جذاب بودن فیلم‌ها، چند مرکز می‌تواند به رونق گرفتن فیلم‌ها کمک کند. یکی از آنها تلویزیون است که با پخش تیزرهای فیلم‌های سینمایی امیدواریم همچنان حامی فیلم‌های کشور باشد و برای کشاندن تماشاچی و آشنا شدن مخاطبان با این آثار، سنگ تمام بگذارد.
موسوی در ادامه با اشاره به اینکه شهرداری تهران و سازمان زیباسازی که هر دو امکانات بیلبوردی و تبلیغات محیطی دارند، می‌توانند به کمک سینماها بیایند و دوباره مردم را به طرف سینماها هدایت کنند، افزود: همچنین فضای مجازی هم می‌تواند بسیار کمک کند و سینماگران و افرادی که سینما را دوست دارند، باید وارد شوند و در فضای مجازی دوستان و مخاطبانشان را برای رفتن به سینماها تشویق کنند. این دو مدل جزو سر فصل کارهایی است که باید انجام شود.
هفت فیلم باید نمایششان ادامه داشته باشد
تهیه‌کننده فیلم «بغض» در پاسخ به این پرسش که اولویت اکران با کدام‌یک از آثار سینمایی است، افزود: ما حدود چهار فیلم داشتیم که در نیمه‌های اکران بودند و به دلیل کرونا متوقف شدند. این چند فیلم باید نمایششان ادامه پیدا کند. یک فیلم هم به‌تازگی اکران شده بود که چهار روز از نمایش آن نگذشته بود که سینماها تعطیل شدند. خوشبختانه چون فیلم کمدی است، تماشاگران خوبی هم داشت. دو فیلم دیگر که جذاب باشند باید برای جذب تماشاگر و رونق سینما اکران شوند. بر اساس شرایط پیش آمده، به نظر می‌رسد بحث قرعه‌کشی برای اکران فیلم‌ها که قرار شد از امسال آغاز شود، خوشبختانه منتفی شده است.
ترغیب صداوسیما برای رفتن مردم به سینماها
محمدحسین فرحبخش تهیه‌کننده و کارگردان سینما درباره نحوه اکران فیلم‌ها بعد از بازگشایی سینماها به خبرنگار ایرناپلاس گفت: باید از روزی که قرار است سینماها باز شود، به مدت دو هفته اکران همان فیلم‌های قبلی ادامه پیدا کند و فیلم جدیدی برای اکران در نظر نگیرند و صداوسیما و تمام ارکانی که در نظام هستند، مردم را برای رفتن به سینماها ترغیب کنند. البته در حال حاضر زمان بازگشایی سینماها تقریبی است و قطعی نیست و ستاد مبارزه با کرونا هنوز اظهارنظری راجع به این قضیه نداشته است.
بعد از بازگشایی سینماها، زمان اکران فیلم‌های تلخ نیست
کارگردان و تهیه‌کننده «آبنبات‌چوبی» در پاسخ به این پرسش که مضمون فیلم‌های اکران شده بعد از بازگشایی تا چه اندازه در رونق سینماها مؤثر هستند، عنوان کرد: در آغاز راه تعداد فیلم‌های کمدی باید بیشتر باشد. یا حداقل اگر همه آنها کمدی نیستند، آثاری که تلخ نیستند، اکران شوند؛ چون بعد از بازگشایی سینماها زمان اکران فیلم‌های تلخ نیست. این آثار می‌توانند تأثیر بدی بر ذهن مخاطب بگذارند. البته فیلم‌های تلخ در زمان‌های دیگر، ممکن است لازم و مفید باشند. اما بحث زمان و شرایط خاص فعلی مطرح است. زمانی که کرونا وجود دارد و مردم مدت‌ها در قرنطینه بوده‌اند، به هر حال شرایط تلخی بوده است و نباید فیلم‌هایی اکران شود که اثر منفی در بیننده بگذارد.
نمی‌توانیم فیلم‌ها را سر ببریم
این تهیه‌کننده معتقد است که پس از بازگشایی سینماها، نباید هفت فیلم با هم اکران شوند. او در پاسخ به چنین نظر و وجود ترافیک فیلم‌های اکران نشده گفت: به ترافیک فیلم‌ها ارتباطی ندارد، ترافیک فیلم‌ها باید وجود داشته باشد. ما نمی‌توانیم فیلم‌ها را سر ببریم و برخی از آنها را نابود کنیم. نباید چون در این مدت سینما تعطیل بوده، فیلم‌ها را قلع و قمع کنیم. این اتفاق به این دلیل است که در ابتدا باید فیلم‌های کمتری را اکران کرد، بعد که تماشاگر به سینما رفتن عادت کرد، فیلم‌های بیشتری را در سبد اکران قرار دهیم که آثار صدمه نبینند.
گزارش از هنگامه ملکی