پس از کشمکش و زورآزمایی‌های دو کشور بزرگ نفتی برای به کرسی نشاندن اهداف خود در بازار طلای سیاه، حالا سقوط قیمت‌ها به مرزهایی دور از ذهن رسیده که معادلات این بازی را تعیین می‌کند. بیش از شاهزاده سعودی، شاید پوتین هیچ‌وقت تصور نمی‌کرد قیمت نفت به‌جایی برسد که دیگر با افزایش تولید نتواند کمبود آن را جبران کند و راهی جز اتحاد و همکاری باقی نماند؛ آن هم در شرایطی که اقدام تنها با قید فوریت چاره‌سازی خواهد کرد. پوتین در کنفرانس ویدیویی با مقامات دولت و تولیدکنندگان نفت روسیه کاهش تولید حدود ۱۰ میلیون بشکه در روز معادل ۱۰ درصد از تولید جهانی را پیشنهاد کرد، در حالی که قبلاً با کاهش یک میلیون و نیم بشکه اوپک مخالفت کرده بود. البته این پیشنهاد ابتدا از سوی ترامپ مطرح شد که پس از آن، قیمت نفت حدود ۴۰ درصد رشد کرد.
سقوط قیمت نفت ابتدا با شیوع بیماری کرونا در چین آغاز شد. سپس در پی شکست مذاکرات اوپک پلاس و امتناع روسیه از پذیرش پیشنهاد اوپک برای کاهش بیشتر تولید نفت در ماه گذشته، به پایین‌ترین حد در ۱۸ سال اخیر رسید.
پیش از اینکه وضعیت به اینجا برسد، وزیران نفت اوپک با صدور بیانیه‌ای پیشنهاد کرده بودند به‌منظور جلوگیری از تبعات مخرب اقتصادی در بازارهای جهان، تولید نفت تا پایان سال ۲۰۲۰ میلادی به میزان روزانه ۱.۵ میلیون بشکه کاهش یابد و سهم کشورهای اوپک از این مقدار یک میلیون و سهم کشورهای غیر اوپک ۵۰۰ هزار بشکه باشد. اما وقتی روس‌ها با این پیشنهاد مخالفت کردند، عربستان در واکنشی، قیمت نفت صادراتی خود را پایین آورد تا سهم خود را در بازار حفظ کند. حتی عربستان قصد داشت تولید روزانه خود را نیز به ۱۳ میلیون بشکه در روز برساند.
آغاز این جنگ نفتی ابتدا سقوط ۳۰ درصدی قیمت نفت در یک روز را به دنبال داشت و بعد از آن تا امروز همین روند کاهشی ادامه داشته و قیمت هر بشکه نفت برنت در یک ماه اخیر تا سطح زیر ۲۵ دلار برای هر بشکه در بازار جهانی نفت شده و یورالز نفت روسیه نیز تا بشکه‌ای ۱۰ دلار سقوط کرده است.
به همین دلیل، ولادیمیر پوتین روز جمعه در نشست ویدیویی بر لزوم کاهش سطح تولید نفت در عرصه جهانی تأکید کرد و گفت: همه این اقدامات باید به‌طور مشترک انجام گیرد. بر این باورم زمانی که می‌گویم همکاری مشارکتی، همه از جمله شرکای ما این واقعیت را درک می‌کنند که موضوع کاهش سطح تولید نفت پایین‌تر از سطحی که پیش از آغاز بحران وجود داشت، مطرح است.
پوتین این بار به آمادگی کشور خود برای همکاری با تولیدکنندگان نفت از جمله آمریکا برای ایجاد تعادل در بازار جهانی نفت اشاره کرد و گفت: هدف کلیدی ما ثبات درازمدت بازار جهانی به نفع همه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان و تأمین استحکام و توسعه بخش صنایع نفت روسیه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد کشورمان است. روسیه مخالف قیمت بسیار بالا و بسیار پایین برای نفت است و بهای بشکه‌ای ۴۲ دلار را مناسب می‌داند؛ چرا که بودجه روسیه با نفت بشکه‌ای ۴۲ دلار محاسبه شده است.
نرسی قربان، کارشناس انرژی در این خصوص به ایرناپلاس توضیح داد: پیشنهادات ترامپ و پوتین در حال حاضر در حد یک بازی سیاسی است. وی معتقد است: پیشنهاد کاهش ۱۰ تا ۱۵ میلیون بشکه از تولید نفت دنیا که از سوی رئیس‌جمهوری آمریکا مطرح شده، تنها معطوف به نگرانی او نسبت به تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا است. اگر قرار باشد به این میزان از تولید نفت جهانی کاهش یابد، ابتدا باید خود آمریکا پا پیش بگذارد، در حالی که شرکت‌های نفتی آمریکا خصوصی هستند و اساساً هیچ دولتی نمی‌تواند به آنها امر و نهی کند.
این کارشناس بازار نفت توضیح داد: صحبت‌ها قبلاً در اوپک اطراف کاهش یکی دو میلیون بشکه بود و الان یک‌باره به ۱۰ میلیون بشکه رسیده، در حالی که هیچ استراتژی مشخصی برای اجرای آن وجود ندارد. بنابراین تا اینجای کار مسئله فقط در حد یک بحث سیاسی است و باید ببینیم جلسه نشست فوق‌العاده اوپک در روز دوشنبه به کجا می‌رسد تا بتوان جدی‌تر درباره آن صحبت کرد.
وی در ادامه گفت: اما باید به این موضوع هم اشاره کرد که خارج از این صحبت‌های سیاسی، تولید نفت به‌صورت اتوماتیک و در چارچوب سازوکارهای بازار و عرضه و تقاضا، کاهش خواهد یافت. احتمالاً پنج میلیون بشکه تولید نفت شیل کاهش خواهد یافت، زیرا این نفت به دلیل هزینه بالای تولیدش زیر ۳۰ دلار صرفه اقتصادی ندارد، حالا جدا از عده‌ای که پیش‌فروش داشته‌اند، مابقی تولیدکننده‌ها تولید خود را متوقف خواهند کرد. این موضوع برای دیگر انواع پرهزینه نفت نیز اتفاق خواهد افتد. علاوه بر این، هر ساله به میزان حدود ۵ درصد در همه حوزه‌های نفتی افت تولید طبیعی داریم. بنابراین اگر همه اینها را جمع کنیم، تا پایان سال مقدار زیادی کاهش خواهد یافت.
قربان گفت: اگر ۱۰ میلیون بشکه کاهش یابد، در قیمت اثرگذار خواهد بود، اما اینکه چقدر اثرگذار باشد، به متغیرهای بسیار دیگری مرتبط است.