تعداد بیماران و مبتلایان به بیماری کرونا هر لحظه افزایش می‌یابد و بنا بر آخرین اخبار منتشرشده، ۹۷۸ نفر در کل کشور به این ویروس مبتلا شده‌اند و ۲۷ استان کشور با آثار و تبعات آن دست و پنجه نرم می‌کند. در حال حاضر ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا در وزارت بهداشت تشکیل شده و مسئولیت تصمیم‌گیری و اجرای سیاست‌های بهداشتی و درمانی مرتبط با این بیماری را برعهده دارد. البته نهادهای دیگر حاکمیتی نیز با شیوع بیماری کرونا به میدان آمدند؛ نهادهای نظامی و انتظامی هم آمده‌اند.
از ساخت کیت تشخیص تا ضدعفونی با ماشین یگان ویژه
طی روزهای گذشته، سردار سرتیپ پاسدار ابوالفضل شکارچی، سخنگوی ستاد کل نیروهای مسلح در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا، از بسیج امکانات نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران در ارتش، سپاه و بسیج، وزارت دفاع و نیروی انتظامی برای پیشگیری و مقابله با ویروس کرونا خبر داد.
وی در بخشی از این مصاحبه، وظایف این نهادها در مقابله با کرونا را به این ترتیب عنوان کرد: «اختصاص چندین بیمارستان ثابت و سیار وابسته به نیروهای مسلح، تولید ملزومات بهداشتی مورد نیاز مردم توسط وزارت دفاع و مراقبت از مرزهای هوایی، دریایی و زمینی».
در پی این دستور، دریادار حبیب‌الله سیاری، معاون هماهنگی ارتش اعلام کرد: «ما این آمادگی را داریم که اگر چنین بحران‌هایی در کشور اتفاق بیفتد، از این ظرفیت‌های موجود در سازمان ارتش برای رفع آلودگی در سطح کلان و قرنطینه کردن در جایی اگر لازم باشد، اجرای آموزش یا خدماتی که سامانه بهداشت و درمان ارتش جمهوری اسلامی ایران با وزارت بهداشت و درمان همکاری داشته و بتوانیم کمک‌های لازم را انجام دهیم».
امروز نیز سردار احمد عبداللهی، معاون بهداشت و درمان سپاه پاسداران ضمن اشاره به اینکه «وزیر بهداشت روز گذشته از آنها درخواست کمک کرده است»، توضیح داد: «در شهرهای رشت، قم، کاشان و گرگان هم در حال ظرفیت‌سازی هستیم و اعلام کرده‌ایم سامانه بیمارستان سیار خود به استعداد ۱۰۰ تخت را در شهرهای قم و رشت و سایر شهرها مستقر می‌کنیم. در تهران پیش‌بینی ایجاد ۲۰۰۰ تا ۵۰۰۰ تخت را کرده‌ایم و برای استان گیلان هم پیش‌بینی ۱۰۰۰ تخت بیمارستانی را کرده‌ایم.»
وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود گفت: «ظرفیت‌های مراکز درمانی سپاه در اختیار مردم است و از اقداماتی که انجام داده‌ایم، اقدام به رفع آلودگی از طریق سامانه‌های جنگ نوین است؛ در حال حاضر در قم با استفاده از تجهیزات جنگ نوین خود در حال آلودگی‌زدایی و ضدعفونی کردن شهر هستیم؛ این اقدام برای تهران و رشت نیز برنامه‌ریزی شده است».
علاوه بر این موارد، چند روز قبل نیز وزیر دفاع از تولید ماسک‌ها و تجهیزات بهداشتی و درمانی مورد نیاز برای تشخیص و درمان کرونا خبر داد. امروز تصاویری از حضور ماشین‌های یگان ویژه در حال ضدعفونی خیابان‌های تهران منتشر شده است که البته با نقدهای بسیاری همراه بود.
قانون نیروهای مسلح؛ کار امدادی در زمان صلح
بنا بر بند (ج) ماده ۶ قانون نیروهای مسلح، «نیروهای مسلح در زمان صلح به درخواست دولت، افراد و تجهیزات فنی خود را در حدی که به آمادگی رزمی آنها آسیبی وارد نیاید، در جهت خدمت به مردم در زمینه کارهای امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی به کار می‌گیرند». بنابر بند (ه) و (ح) ماده ۱۰ همین قانون، ارتش جمهوری اسلامی موظف به «انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینه‌ها در جهت نیل به خودکفایی» و « تأمین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی زمینی و اداره بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های مربوطه» است. بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۷۴ آن نیز، بیمارستان‌های وزارت دفاع و ارتش موظف‌اند «در مواردی که امکانات بیمارستان‌های ارتش و وزارت دفاع بیش از نیازهای درمانی پرسنل می‌باشد بیمارستان‌های مزبور با رعایت تقدم پرسنل کادر و وظیفه شاغل مجازند به کلیه اشخاص خدمات درمانی ارائه نمایند».
علاوه بر این، بنا بر ماده ۱۰ اساسنامه سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، این نهاد مکلف به «مشارکت در عملیات امدادی به هنگام بروز بلایا و حوادث و انجام خدمات امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی به درخواست دولت و با رعایت کامل موازین عدل اسلامی در زمان صلح در حدی که به تشخیص شورای عالی سپاه، آمادگی رزمی لازم را برای انجام مأموریت‌های خود از دست ندهد»، است.
بیمارستان‌های نیروهای مسلح را بشناسیم؛ امکانات هر کدام چقدر است؟
بنا بر اظهارات علیرضا جلالی، رئیس دانشگاه بقیه‌الله در مصاحبه‌ای که سال ۹۷ با پایگاه بصیرت داشته است، سپاه پاسداران حدود ۱۱۵ هزار تخت بیمارستانی در نقاط مختلف کشور دارد و هیچ شهری وجود ندارد که مرکز درمانی سپاه در آن نباشد.
او در بخش دیگری از این مصاحبه تأکید کرده است «سپاه در حوزه بهداشت و سلامت جامعه حدود ۲۰ بیمارستان را تا کنون در سطح کشور تأسیس کرده است که این مراکز عموماً بر اساس درجه و رتبه‌بندی که وزارت بهداشت انجام می‌دهد، جزو باکیفیت‌ترین و بهترین بیمارستان‌های سطح کشور از لحاظ ارائه خدمات به بیماران می‌باشند. بیمارستان بقیه الله در تهران به صورت پیوسته، بالاترین رتبه کشوری را طی چندین سال گذشته کسب کرده است».
بیمارستان‌های بقیه‌الله، خاتم‌الانبیا، نجمیه و جماران از جمله مراکز درمانی وابسته به این نهاد نظامی در تهران هستند. بیمارستان‌های شهید محلاتی در تبریز، مسلمین شیراز، صاحب‌الزمان (عج) بندرعباس، حضرت قائم بوشهر، حضرت فاطمه (س) کرمان، امام حسین (ع) کرمانشاه، امام رضای چالوس، ولایت ساری، شهید منصور عارفیان ارومیه و امام حسین (ع) مشهد بخشی از این بیمارستان‌ها هستند.
بنا بر آنچه در پورتال رسمی ارتش جمهوری اسلامی منتشر شده است، این نهاد نیز در تهران ۱۰ مرکز درمانی دارد که عبارتند از: بعثت، فجر، خانواده، گلستان، کلینیک همای رحمت و بیمارستان ۵۰۱ تا ۵۰۵ ارتش.
علاوه بر این، ارتش در ۲۴ شهر دیگر نیز مراکز درمانی و بیمارستانی دارد که شامل بیمارستان نیروی دریایی رشت، ولیعصر رشت، مرکز درمانی پایگاه شکاری همدان، مرکز درمانی پایگاه شکاری دزفول، مرکز درمانی پایگاه شکاری امیدیه، مرکز درمانی پایگاه شکاری بوشهر، ۵۷۶ شیراز، ۵۷۸ اهواز، ۵۷۹ کرمان، ۵۸۰ دزفول، ۵۹۷ بجنورد، ۵۵۲ بیرجند، ۵۵۳ قزوین، ۵۵۴ زنجان، ۵۵۵ و ۵۵۱ تربت حیدریه، ۵۵۰ مشهد، ۵۵۸ پل‌دختر، ۵۳۰ کرمان، ۵۲۱ مراغه، ۵۲۲ تبریز، ۵۲۳ ارومیه، ۵۲۴ سنندج، ۵۲۶ پیرانشهر و ۵۲۷ سراب می‌شود.
بیمارستان چمران تهران، شهید رجایی شیراز، محب کوثر تهران و یافت‌آباد نیز از جمله مراکز درمانی مرتبط یا زیرمجموعه وزارت دفاع هستند.
بیمارستان‌های حضرت ولیعصر تهران، فاطمه الزهرا اهواز، حضرت سجاد تهران و خاتم‌الانبیای بندرعباس، الغدیر تبریز، سیدالشهدا کرمان، ایران شیراز و ثامن‌الائمه مشهد ازجمله مراکز درمانی وابسته به نیروی انتظامی هستند.
البته مقام‌های ارتش، وزارت دفاع و سپاه طی حوادثی چون سیل و زلزله که طی سال‌های اخیر، کشور با آن دست به گریبان بود، وارد میدان شدند و اعلام کردند آمادگی ساخت بیمارستان صحرایی را دارند.
حال باید دید دستور ستادکل نیروهای مسلح و آمادگی تمام قد نیروها تا چه حد می‌تواند به مهار کرونا کمک کند.