وحید یامین‌پور، نامزد انتخابات مجلس، این‌بار به دلیل دریافت حق‌التحریر ۱۵۰ میلیون تومانی از فروش کتاب خود با عنوان «نخل و نارنج» باز هم خبرساز شده است. گفته می‌شود این کتاب تا زمان نگارش این گزارش ۵۰ هزار نسخه فروش رفته و در یک‌سالگی در حال رسیدن به چاپ چهلم است. رمان «نخل و نارنج» در ۳۰ فصل نوشته شده و «روایت داستانی زندگی و زمانه شیخ مرتضی انصاری» است. این کتاب را انتشارات مسجد مقدس جمکران منتشر کرده است.
کتاب نخل و نارنج در بهمن‌ماه ۹۷ در دسترس مخاطبان قرار گرفت. مسئولان غرفه انتشارات مسجد مقدس جمکران در سی‌ودومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به خبرنگار ایبنا اعلام کرده بودند که قرار است ۱۱ اردیبهشت جشن رونمایی و امضای بیست‌و پنجمین چاپ رمان نخل و نارنج با حضور نویسنده در غرفه این انتشارات برگزار شود. از نخستین روز سی‌ودومین نمایشگاه کتاب تهران، انتشارات مسجد جمکران اعلام کرده بود که بیست و یکمین چاپ این رمان را برای مخاطبان نمایشگاه آورده است. این در حالی بود که در زمان رونمایی از بیست‌و پنجمین چاپ رمان نخل و نارنج، هنوز کتاب‌هایی از چاپ نوزدهم در غرفه این انتشارات وجود داشت.
یامین‌پور با یک کلمه اثر کامل خود را ناقص کرده است
در ادامه رویدادهایی که برای کتاب نخل و نارنج نوشته یامین‌پور اتفاق می‌افتاد، بخشی از این کتاب مورد اعتراض خاندان شیخ مرتضی انصاری(ره) قرار گرفت. آیت‌الله شیخ محمدحسن انصاری، از نوادگان مرحوم آیت‌الله العظمی شیخ مرتضی انصاری در گفت‌وگو با ایکنا از خوزستان، درباره اعتراض به درج مطلبی در کتاب نخل و نارنج نوشته وحید یامین‌پور، گفت: آقای یامین‌پور شخص محترمی است و کتابی هم که درباره زندگی شیخ اعظم انصاری تألیف کرده، کامل است اما با یک کلمه سخیف که در شأن مادر شیخ اعظم نیست اثر کامل خود را ناقص کرده است. مادر ایشان بانویی مؤمنه بودند و معروف است که شیخ را در زمان طفولیت، با لفظ «آقا» خطاب می‌کردند. لازم بود ایشان برای تألیف کتابی درباره زندگی شیخ اعظم انصاری، با خانواده و نوادگان ایشان مشورت و گفت‌وگو می‌کردند و البته انتظار می‌رود این ایراد، در چاپ‌های بعدی کتاب اصلاح شود.
نخل و نارنج بدون تبلیغ خاص مورد توجه قرار گرفته است
امیر افضلی، مدیر روابط عمومی انتشارات مسجد مقدس جمکران درباره اینکه چگونه این انتشارات توانسته است، در شرایط اقتصادی کنونی، بیش از ۵۰ هزار نسخه از کتاب‌های یامین‌پور را بفروشد، به خبرنگار ایرناپلاس توضیح داد: در این روزها چاپ کتاب نخل و نارنج از دوره سی‌وهفتم گذشته و به چاپ چهلم نزدیک شده است. می‌توان گفت علی‌رغم شرایط اقتصادی جامعه، کتاب‌های خوب همچنان مورد استقبال قرار می‌گیرند. وسواس انتشارات جمکران در ارائه محتوا، موجب شده که بازخورد بهتری از مخاطبان داشته باشد. کافی است بازخورد مردمی کتاب نخل و نارنج را در صفحات اینستاگرام دنبال کنید. بدون اینکه انتشارات تبلیغ خاص و سیاست خاصی روی کتاب اعمال کند، نخل و نارنج را مانند دیگر کتاب‌هایش عرضه کرده است، این کتاب به دلیل محتوایش مورد استقبال گسترده خواننده‌ها و مردم از طیف‌های مختلف قرار گرفته است.
این فروش بالا در حالی رخ داده است که مردم به دلیل گرانی کلیه کالاهای مورد نیاز، کتاب را از سبد خانواده حذف کرده‌اند، ناشران توانایی چاپ کتاب‌هایی را ندارند که حتی تا مرحله حروف‌چینی کامل شده‌اند، به همین دلیل بارها بحث استفاده از کاغذ دولتی، فروش سازمانی و دیگر رانت‌ها باعث شکل‌گیری اختلاف نظر میان ناشران شده است؛ اما مدیر روابط عمومی انتشارات مسجد مقدس جمکران با اشاره به ناشرانی که از بودجه دولتی استفاده می‌کنند، گفت: جالب است بدانید که حتی در شهر قم گاه شاهد ضعیف‌تر شدن وضعیت ناشرانی بودیم که بودجه‌های دولتی و حمایتی داشتند، که با کاهش بودجه‌ها، این ناشران با مشکلات متعددی مواجه شدند. آنها دیدگاه جدی و دقیقی به بحث مخاطب نداشتند. رویکرد چند سال گذشته انتشارات جمکران رویکردی کاملا مستقل، از نظر مالی است. این انتشارات بدون هیچ حمایت مالی از هر نهاد، ارگان و مرکز دینی خود را مدیریت می‌کند. بازخورد این رویکرد را روی این کتاب و دیگر کتاب‌ها دیده‌ایم و همواره خواهیم داشت.
سازمان‌ها توانایی خرید فله‌ای کتاب را ندارند
برخی علت فروش بالای کتاب نخل و نارنج را فروش سازمانی عنوان کرده‌اند، این سابقه وجود دارد که سازمان‌های فرهنگی مانند سازمان تبلیغات، سازمان فرهنگی شهرداری یا سازمان بسیج، تیراژ بالایی از یک کتاب را می‌خرند و به‌طور رایگان در اختیار مردم قرار می‌دهند. افضلی دراین‌باره توضیح داد: آنچه که ادعا می‌شود و آنچه را که در عمل اتفاق می‌افتد، می‌توانید به صورت دقیق بررسی کنید. زیرا هفت سال پیش و قبل از آن بسیار می‌دیدیم کتاب‌هایی خریداری می‌شد اما هیچ خواننده جدی نداشت و کارکرد هدیه را در سازمان‌ها داشت. در این چند سال گذشته آنقدر بودجه‌های حمایتی کم شده و در حال حذف است، که فکر نمی‌کنم که سازمانی توانایی خرید فله‌ای کتاب را نه از ما و نه از انتشارات‌های دیگر داشته باشد.
برای تبلیغ نخل و نارنج از رانت استفاده نکردیم
در فضای مجازی بارها شاهد انتشار اخبار برگزاری مسابقات کتابخوانی با محوریت کتاب نخل و نارنج بودیم. برای مثال یکی از کتاب‌های شانزدهمین دوره مسابقات «آشتی با کتاب»، نخل و نارنج بود. همچنین در ۲۷ مرداد ۹۸ مسابقه کتابخوانی «یار مهربان» با معرفی کتاب نخل و نارنج برگزار شد. با این وجود، مدیر روابط عمومی انتشارات جمکران با تأکید براینکه هیچ‌گونه مسابقه‌ای برای این کتاب برگزار نشده است، گفت: در سال‌های گذشته، مسابقات کشوری برای برخی از کتاب‌های این انتشارات برگزار شد، اما نه برای کتاب نخل و نارنج. الزاما عنوان نویسنده و ناشر به یک کتاب برتری نمی‌دهد؛ زیرا جمکران با طیف گسترده‌ای از کتاب‌ها فعالیت می‌کند. پس هیچ کدام از اینها باعث نشده که کتاب شانس غیرمتعارفی داشته باشد و برای تبلیغ آن از رانت خاصی استفاده شده باشد تا در شرایط خاصی قرار گیرد. خوبی، مخاطب‌پذیر بودن و جذابیت ذاتی کتاب بود که باعث فروش بالا شده است؛ هرچند مشخصه‌هایی مانند نویسنده خوشنام می‌تواند به این روند ضریب دهد، اما علت این روند نیست.
افضلی درباره تأثیر فروش کتاب نخل و نارنج در کتابخانه‌ها بر بالا رفتن آمار فروش بیان کرد: فقط به کتابخانه‌ای که در شهریار دچار حریق شده بود تعدادی از همه کتاب‌های انتشارات جمکران را اهدا کردیم، اما حتی یک نسخه از کتاب نخل و نارنج را به کتابخانه‌ای اهدا نکرده‌ایم.
مدیر روابط عمومی انتشارات جمکران فروش سازمانی و برگزاری مسابقات کتابخوانی برای بالا بردن فروش کتاب یامین‌پور را در شرایطی رد می‌کند که کتاب بسیاری از نویسندگان با سابقه و نام آشنا، در بازار نشر خاک می‌خورد. مردم به جد توانایی خرید کتاب ندارند و ناشران نمی‌توانند کتاب‌هایی که آماده دارند و احتمال فروش بالایی دارد، چاپ کنند. در چنین شرایطی فروش ۵۰ هزار نسخه‌ای کتاب یامین‌پور، طبیعی است که سوالات زیادی به همراه داشته باشد، سوالاتی که به مصلحت زمانه یا سیاست نشر، به پاسخ درست نمی‌رسند.