آیت‌الله سیدهاشم رسولی محلاتی عضو بیت امام خمینی(ره) و بیت مقام معظم رهبری و مؤلف، مورخ و پژوهشگر روز ۱۹ دی‌ماه در سن ۸۹ سالگی درگذشت. مراسم تشییع پیکر او امروز یک‌شنبه در مسجد فرشته تهران با حضور جمعی از مقامات و مسئولان برگزار شد. پیکر آیت‌الله رسولی محلاتی پس از تشییع در مسجد فرشته، برای خاکسپاری به قم منتقل شد.
وی در سال ۱۳۰۹ در محلات متولد شد. او تحصیلات خود را در حوزه علمیه نزد استادان بزرگی چون شهید مرتضی مطهری، منتظری، صدوقی، گلپایگانی، امام خمینی و آیت‌الله بروجردی انجام داد.
رسولی محلاتی پیش از انقلاب، امامت جماعت امامزاده قاسم و تدریس در مدرسه چیذر را برعهده داشت. وی در سال ۱۳۴۰ از طرف امام خمینی مجاز به دریافت وجوه شرعی و تصدی در امور حسبیه شد و پس از انقلاب اسلامی ایران به بیت امام پیوست و مسئول نگارش نامه‌ها، پیام‌ها و نیز جواب نامه‌های او بود. بعد از درگذشت امام (ره)، نماینده ولی‌فقیه در بنیاد مسکن انقلاب اسلامی شد. وی در دانشگاه امام صادق و دانشکده الهیات دانشگاه تهران کرسی تاریخ اسلام را برعهده داشت. آیت‌الله رسولی محلاتی از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۲، نخستین رئیس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه بوده است و نمایندگی مردم استان تهران را در دومین دوره مجلس خبرگان رهبری برعهده داشت.
او علاوه بر ترجمه قرآن، آثار گران‌بهای دیگری در قالب بیش از ۱۰۰ جلد کتاب تألیفی، تصحیحی و ترجمه در حوزه تاریخ، تفسیر و سایر کتاب‌های مرجع حدیثی از خود به یادگار گذاشته است.
نگاهی کوتاه به برخی از آثار آیت‌الله رسولی محلاتی
کتاب «وصایا الرسول و الائمه (ع): وصیت‌های تربیتی، اخلاقی، اجتماعی رسول خدا (ص) و ائمه معصومین (ع)»، در ۴۱۵ صفحه برای هفتمین بار در سال ۹۸ به چاپ رسید. این کتاب مجموعه وصیت‌های اخلاقی و اجتماعی پیامبر(ص) و ائمّه معصومین (ع) است که توسط مؤلف، جمع‌آوری و با قلمی ساده و روان، ترجمه شده است.
کتاب «زندگانی امام حسن مجتبی (ع)» که توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی در سال ۹۷ به چاپ هفدهم رسید. این کتاب شرح مفصل زندگانی حضرت امام حسن مجتبی (ع) است که با قلم ساده، و در عین حال شیوای محلاتی نوشته شده و شامل دوران کودکی و نوجوانی، دوران پس از رحلت رسول خدا(ص) تا پایان خلافت عثمان، دوره حکومت امام علی (ع)، دوران امامت تا صلح و پس از ماجرای صلح تا شهادت است.
کتاب «زندگانی امیرالمؤمنین (ع)» در ۷۴۴ صفحه در سال ۹۷ به چاپ بیستم رسید و کتاب «زندگانی امام حسین (ع)» در سال ۹۷ به چاپ نوزدهم رسید. این کتاب یکی از بهترین کتاب‌هایی است که با مطالعه آن می‌توان از جوانب مختلف به بررسی و تفحّص از زندگانی امام حسین (ع) پرداخت.
کتاب «زندگانی حضرت فاطمه زهرا (س) و دختران آن حضرت» در سال ۹۷ برای بیست‌وچهارمین بار به چاپ رسید و کتاب «زندگانی حضرت محمد (ص)» در همین سال به چاپ بیست‌وششم رسید. کتاب «الارشاد فی معرفه حجج‌الله علی العباد» دیگر کتابی از محلاتی است که در سال ۹۷ به چاپ سیزدهم رسید. این کتاب‌ها همه در تیراژ ۱۰۰۰ نسخه چاپ شده‌اند.
کتاب «تاریخ اسلام: از پیدایش عرب تا پایان خلافت عثمان»، و کتاب «تاریخ اسلام: زندگانی حضرت امیرالمؤمنین، فاطمه زهرا و امام حسن مجتبی (ع)» هر دو در سه جلد در سال ۹۶ به چاپ یازدهم رسید. کتاب «تاریخ اسلام: زندگینامه امام حسین (ع)» هم در سال ۹۶ برای دهمین‌بار تجدید چاپ شد.
ترجمه قرآن و ادعیه
علاوه بر کتاب‌های تاریخی، آثار دیگری در موضوع دعا و حدیث نیز از این پژوهشگر منتشر شده است که هر کدام به چاپ‌های متعددی رسیده است. کتاب «ارتباط با خدا» نوشته عباس قمی و ترجمه سیدهاشم رسولی در سال ۸۹ به چاپ دوم رسید. کتاب «غررالحکم و دررالکلم آمدی (ره) (به صورت موضوعی) با شرح و ترجمه فارسی؛ شامل بیش از پنج هزار از کلمات قصار امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب (ع)» نوشته عبدالواحدبن‌محمد آمدی و ترجمه سیدهاشم رسولی توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی منتشر و در سال ۸۸ به چاپ یازدهم رسید.
کتاب «درس‌هایی از تاریخ تحلیلی اسلام» در سال ۹۲ توسط سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای دومین بار چاپ شد. این کتاب شامل چهار جلد است که هر کدام از این جلدها شامل چند بخش یا فصل جداست. کتاب «واقعه عاشورا در منابع کهن فارسی، عربی» به همت گروه سیره‌نگاری پژوهشکده علوم و معارف حدیث نوشته شد و مترجمان آن ابوالقاسم پاینده و سیدهاشم رسولی بودند که توسط سازمان چاپ و نشر دارالحدیث در سال ۹۵ چاپ شد. کتاب «شرح زیارت امین‌الله» در سال ۹۵ به چاپ هفتم رسید. این کتاب توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی چاپ شد.
سیدهاشم رسولی قران کریم را نیز ترجمه کرده است که در سال ۹۲ به چاپ دوم رسید. این قران به خط عثمان طه است و توسط شرکت به‌نشر منتشر شده است. محلاتی کتاب «راهنمای بهشت، یا بهشتیان از دیدگاه قرآن و حدیث: مشتمل بر بیش از ۷۰۰ آیه و روایت درباره اعمالی که سبب ورود به بهشت می‌شود» نوشت. این کتاب توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی در سال ۹۲ به چاپ پنجم رسید.
کتاب «احسن القصص (شرح مستند داستان حضرت یوسف (ع))» در سال ۸۸ به چاپ پنجم رسید و کتاب «مبارزه با گناه» او در همین سال منتشر شد و کتاب «سخنی درباره روزه» که مجموعه مطالبی است درباره روزه و اهمیت و جایگاه آن در سال ۸۶ برای ششمین بار توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی تجدید چاپ شد. در این سال، کتاب «سخنی درباره نماز» از این نویسنده هم برای ششمین بار به چاپ رسید. کتاب «منشور سعادت: آموزه‌های پیامبر اعظم (ص) به ابوذر» در سال ۸۶ توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی به چاپ دوم رسید.
کتاب «گلگشت نور: ۴۰۰ حدیث از روضه کافی ثقه‌الاسلام کلینی (ره): نکاتی از وظایف دینداری و آداب زندگی صالحین» نوشته سیدصادق میرشاه‌ولد و ترجمه آیت‌الله محلاتی در سال ۸۳ منتشر شد.
آیت‌الله محلاتی مانند بسیاری از دیگر علمای بزرگ کتابی شامل ۴۰ حدیث را نیز منتشر کرد. کتاب «چهل حدیث: مشتمل بر ده حدیث دینی، اخلاقی و اجتماعی» را در سال ۸۲ توسط دفتر نشر فرهنگ اسلامی به چاپ رساند. همچنین کتاب «صحیفه علویه» که تدوین آن توسط عبدالله‌بن‌صالح سماهیجی و حسین‌بن‌محمدتقی نوری انجام شده بود و آیت‌الله محلاتی آن را ترجمه کرده بود توسط بوستان کتاب در سال ۹۲ به چاپ ششم رسید.
تصحیح و ترجمه آثار مهم
رسولی محلاتی همچنین کتاب «الارشاد للشیخ المفید (ره) المتوفی: در شناسائی مقام چهارده معصوم (ع) و زندگانی ایشان» نوشته محمدبن‌محمد مفید را ترجمه کرد که در سال ۸۶ به چاپ ششم رسید. او مصحح کتاب «مراه العقول فی شرح اخبار آل الرسول» نوشته محمدباقربن‌محمدتقی مجلسی هم بود که توسط دارالکتب الاسلامیه در سال ۹۲ به چاپ ششم رسید.
کتاب «زندگانی حضرت محمد (ص) پیامبر اسلام: ترجمه سیره النبویه (۱ و ۲)» نوشته عبدالملک‌بن‌هشام ابن‌هشام توسط سیدهاشم رسولی ترجمه و برای یازدهمین بار در سال ۹۱ چاپ شد.
این نویسنده کتاب «تمدن اسلام و عرب» نوشته گوستاو لوبون را در سال ۸۷ ترجمه کرد. او همچنین مصحح کتاب «الایقاظ من الهجعه بالبرهان علی الرجعه» نوشته محمدبن‌حسن حرعاملی بود که احمد جنتی آن را ترجمه کرده است. این کتاب در سال ۸۴ منتشر شد و علاوه بر اینها آیت‌الله محلاتی کتاب «تفسیر نورالثقلین» نوشته عبدعلی‌بن‌جمعه حویزی را تصحیح کرد؛ این کتاب در سال ۸۳ به چاپ دوم رسید.