خبر ابتدا از بندرعباس آمد و پس از آن «تسنیم» به نقل از ساکنان چابهار، کنارک و سراوان در سیستانوبلوچستان، از پیداشدن قرص در شکلات، ویفر و کیک خبر داد. در این ویدئوها که به صورت گسترده در حال بازنشر است و موجی از نگرانی و تشویش را میان مردم ایجاد کرده، کیکهایی نشان داده میشود که درون آنها قرص و یا کپسولهای مشکوک جاسازی شده است. برخی در این ویدئوها مدعی هستند که این کیکها را به صورت کاملا پلمپ خریداری کردهاند، اما پس از بازکردنش متوجه وجود قرص در لایههای میانی کیک شدهاند.
در برخی دیگر از کلیپها ادعا میشود که قرصهای داخل کیک ترامادول هستند! حتی برخی آمارها نیز از مسمومیت با خوردن کیک در برخی از شهرستانها منتشر شده است. برخی خبرها هم از ابلاغ بخشنامههایی به مدارس در خصوص منع فروش این کیکها در بوفه مدارس حکایت دارد. در مجموع این موضوع اذهان عمومی را با نگرانیهای زیادی همراه کرده است و حالا مسئولان سازمان غذا و دارو از دستهای پشت پرده این کار میگویند.
حالا با گذشت نزدیک به یک هفته از انتشار اخباری از جاسازی قرص در کیکها و بیسکویتها، کمکم این موضوع از حالت شایعه خارج شده و رنگ و بوی واقعیت به خود گرفته است؛ این ماجرا که تایید و تکذیبهای عجیب مسئولان در رابطه با آن سبب شده است تا بازار داغ گمانه زنیها داغتر شود، تا جایی ادامه پیدا کرده است که حالا نگرانیها در رابطه با آن جدی به نظر میرسد.
وزارت بهداشت: شناسایی انبارهای مشکوک صحت ندارد
واکنشها از سازمان غذا و دارو به وزارت بهداشت و پس از آن به پلیس فتا رسید. صبح امروز کیانوش جهانپور در کسوت ریاست روابطعمومی وزارت بهداشت و سخنگوی سازمان غذا و دارو در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان جلوی این اتفاق را گرفت و آیا خبر پلمب انبارها درست است، به رادیو گفتوگو توضیح داده است که شناسایی انبارهای مشکوک صحت ندارد. این اقدام پیچیدهتر از این است که ما تصور میکنیم و با شناسایی یک انبار نمیشود موضوع را رفع کرد. این اقدام از نظر ما یک حرکت خرابکارانه و تعمدی است و افراد خاصی در جای خاصی مبادرت به این کار کردهاند. این اتفاق بعد از خط تولید افتاده است و هیچ ارتباطی با خطوط رسمی تولید ما و شبکه رسمی مواد غذایی کشور ندارد. به این صورت که محصولات را باز کرده و مجددا بستهاند. آنچه اتفاق افتاده، از مجاری شبکه غیررسمی بوده است و طبیعتا برخی از فروشگاهها ممکن است از آنها تغذیه کنند. بسیاری از کالاهای قاچاق و تقلبی هم از همین مسیر وارد فروشگاهها خواهند شد.
موضوع فراتر صنایع غذایی و نظام سلامت است
سخنگوی سازمان غذا و دارو گفته است: ۲۹ اکتبر فیلمی در فضای مجازی علیه یک برند ترکیهای منتشر میشود که دقیقا نشان دهنده این است که این کیک ساخت شرکت ترکیهای وقتی باز میشود دو قرص داخل آن است. این ویدئو در کشورهای اروپایی غربی از جمله فرانسه و ایتالیا، اقلیم کردستان عراق، فلسطین اشغالی و حتی در آمریکا که کشورهای هدف این محصول هستند، منتشر شد و بهشدت هم التهاب ایجاد کرد. نکته جالب این است که حدود یک ماه بعد از پخش این فیلم در فضای مجازی، همین فیلم در شبکههای اجتماعی فارسی منتشر و ادعا میشود که این قرصها در مواد غذایی تولید ایران مشاهده شده است. در صورتی که این همان فیلمی است که ۲۹ اکتبر برای کشور ترکیه منتشر شد. جهانپور در ادامه میگوید: پروژه جاگذاری اجسام خارجی در تعدادی از محصولات، منسوب به بیش از ۱۲ شرکت مختلف است که در نواحی خاصی از نوار ساحلی جنوب کشور مشاهده شده و ارتباطی به خطوط تولید و کارخانجات صنایع غذایی ندارد. یعنی موضوع فراتر صنایع غذایی و نظام سلامت است.
وی اضافه میکند: در همه این موارد که در آزمایشگاه مرجع سازمان غذا و دارو بررسی شده است، اساسا داروی خطرناک، روانگردان یا مخدر مشاهده نشده است و هیچ گزارش مستندی که نشان دهد فردی از مصرف این کیکها مسموم شدهاست، در سطح کشور نداشتهایم. هدف ایجاد رعب و وحشت بوده تا مسمومیت. سابقه این موضوع را باید در آن ویدئوی ۴۰ روز دنبال کرد. موارد مشکوکی در سطح عرضه مشاهده یا گزارش شده و به نظر میرسد موضوع فراتر از حوزه سلامت بوده و حتی ابعاد انتظامی، سیاسی و امنیتی داشته باشد. ما این را یک پروژه میدانیم.
وی تأکید کرد: تمام فروشگاههای مواد غذایی موظف هستند محصولات و فرآوردههای غذایی را از شرکتهای پخش مجاز و رسمی تحویل گرفته و در صورت تحویل اقلام از پخش کنندههای غیرمجاز، در مقابل پیامدهای آن مسئول خواهند بود. اگر مردم مورد مشکوک دیدند به شماره ۱۹۰ گزارش دهند.
عدهای از التهاب در جامعه و ناامیدی مردم سود میبرند
جمشید مغازهای، دبیر انجمن صنفی صنایع بیسکویت و شیرینی و شکلات ایران هم در این مورد گفته است: همواره در جامعه افراد مغرضی هستند که میخواهند جامعه را ناامید کنند. کسانی که اطلاع واثق از خط تولید دارند میدانند که در این پروسه بهویژه در چنان حرارت تولید، چنین چیزی اساسا امکانپذیر نیست. مخصوصا با حضور دستگاهها و ماشینآلات فنی و تکنیکی، رد شدن مواد خارجی از سنسورها بسیار محال است. یک عدهای از التهاب در جامعه و ناامیدی مردم سود میبرند. خوشبختانه همکاران ما زود متوجه شدند و قضیه را فیصله دادند.
تخریب وجهه کل صنعت غذا و شکلات کشور؟
حسن ضیاءالدینی، مدیرکل سلامت و تندرستی وزارت آموزش و پرورش هم به این خبر واکنش نشان داد و گفت: گزارشهایی از استانهای هرمزگان، سیستانوبلوچستان و آذربایجانغربی به ما رسیده که در داخل خوراکیها قرصهایی از جمله استامینوفن، آنتیهیستامین و رانیتیدین بوده و ما این گزارشها را در نامهای به وزارت بهداشت اعلام کردیم، ضمن اینکه حراست آموزش و پرورش نیز برای پیگیری و هماهنگی در جریان قرار گرفت.
وی همچنین گفته وجود قرص و کپسول کاملا سالم و دست نخورده و بدون تغییر رنگ یا تغییر در قوام آن در محصولات مورد اشاره نشان میدهد که این موارد به طور عمدی در برخی بستهها قرار گرفته و شرکت تولیدی خاصی هم هدف این اقدام خرابکارانه قرار نگرفته، بلکه تخریب وجهه کل صنعت غذا و شکلات کشور به عنوان یک صنعت پیشرو هدفگذاری شده است.
مسمومیت هفت کودک در استان کرمان
اما صحبتهای سخنگوی سازمان غذا و دارو در حالی است که محمد صابری، رئیس اورژانس پیشبیمارستانی و مدیر مرکز حوادث و فوریتهای پزشکی کرمان از مسمومیت هفت کودک در استان کرمان به دلیل مصرف کیک و کلوچه حاوی نوعی قرص خبر داد. آنطور که صابری گفته، سه کودک مسموم شده در شهرستان بافت و چهار کودک در شهر کرمان به بیمارستان مراجعه کرده و علایم این افراد بیشتر با خوابآلودگی و مسمومیت خفیف بوده که به صورت سرپایی درمان و مرخص شدهاند.
جاسازی قرص نمیتواند در خط تولید اتفاق افتاده باشد
در این میان فاطمه نوروزیان، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان هم گفته ۳۰ نمونه قرص یافتشده از ۱۲ شرکت مواد غذایی توسط مردم برای ما ارسال شده که هیچکدام مشابه هم نیستند. وی توضیح داد: نمونههای ارسالی به این دانشگاه همگی باز بوده و نمیتوان تأیید کرد که وجود قرص یا کپسول در محصول از محل تولید کالا بوده یا خیر. او گفته: کارتنهای ١٠٠ عددی از محصولات مختلف هم به صورت موردی بررسی شدند اما هیچیک حاوی جسم خارجی نبودند. نوروزیان مسئله را رفتاری غیراخلاقی دانسته که موجب ناامنی روانی افراد جامعه میشود.
نوع قرصها از سوی پلیس اعلام شد
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر نیز روز درباره ماجرای وجود قرص در کیک خوراکی توضیحاتی ارائه کرد. سردار محمدمسعود زاهدیان، اظهار کرد: بررسیها حاکی از این است که قاچاقچیان با بهرهمندی از جاسازیهای مختلف، مواد مخدر را قاچاق میکنند. زاهدیان درباره کیکهای کشف شده، گفت: بر اساس گزارش واصله از پلیس مبارزه با مواد مخدر هرمزگان از یک دستگاه خودرو نیسان چند عدد کیک که حاوی تعداد معدودی قرص بود، کشف شد که برای تعیین ماهیت به آزمایشگاه پلیس مبارزه با موادمخدر ارسال شده است و تحقیقات در این رابطه از سوی پلیس ادامه دارد.
همچنین براساس گزارشی که امروز شنبه از سوی پایگاه خبری پلیس منتشر شده است زاهدیان اعلام کرده است که پس از بررسی و آزمایشات پلیس مبارزه با مواد مخدر مشخص شد که قرصهای موجود در کیکهای خوراکی ماده مخدر نبوده و قرص «هیوسین» بوده است.
تشکیل گروه گشت و بازرسی ویژه برای نظارت بر بازار
با این حال ماجرای کیکهای آلوده همچنان در استانهای جنوبی کشور مشاهده شده و سایر استانها خبری در اینباره ندادهاند. آرش نجیمی، مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از تشکیل گروه گشت و بازرسی ویژه برای نظارت بر بازار خبر داده و اعلام کرده بازرسان مرکز بهداشت استان در اینباره تحقیقات میدانی انجام دادهاند، اما هیچ موردی از جاسازی در مواد غذایی گزارش نشده و این مورد درباره سایر استانها هم وجود نداشته است.
با همه این اوصاف منشا تولید کیکهای آلوده چه در دل واحدهای تولیدی باشد و چه در انبارهای متروکه گوشه و کنار کشور نیاز به توجه دارد؛ عملیاتی یا تخلفی با گستره نسبتا زیاد در سطح کشور صورت گرفته است و نیاز به توجه ویژه و همکاری همه مسئولان ذیربط دارد؛ این در حالی است که لحظهبهلحظه نگرانیها بیشتر میشود.