دیاکو حسینی، کارشناس روابط بین‌الملل و تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری درباره دیدار حسن روحانی و شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن می‌گوید: روابط ایران و ژاپن، تعاملاتی دوجانبه است. دیدار مقامات ایران و ژاپن، خصوصاً در این دوره که اقتصاد ایران به حرکت‌های جدیدی برای ایجاد فضای تنفسی دارد، به‌صورت‌های متفاوت می‌تواند برای ایران مفید باشد. درعین‌حال ممکن است در خلال این مسائل، طرف ژاپنی بحث‌هایی درباره میانجی‌گری بین ایران و آمریکا را مطرح کند.
حسینی معتقد است: طرف ژاپنی حتماً در تلاش است که بحث میانجی‌گری در روابط ایران و آمریکا را پیش بکشد و دلایل مختلفی هم دارد؛ در واقع ژاپن در قیاس با چین، به دنبال نقش آفرینی متقاوت و تازه ای در حوزه سیاست خارجی است و در تلاش است که مسائل سیاست خارجه خود را برعکس چین که حضور نظامی پیدا می کند، با دیپلماسی و مذاکره پیش ببرد.
این تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک می‌گوید: دلیل ژاپن برای میانجی‌گری بین ایران و آمریکا، این است که در صورت عدم حل این موضوع، احتمال برخورد نظامی وجود دارد و چون ژاپن بخش اعظم نیروی خود را از طریق انرژی گازی وارد می‌کند، ممکن است با خلل‌هایی مواجه شود.
او همچنین اضافه می‌کند: البته طرف ایرانی به نیات ژاپنی‌ها در مقابل طرف‌های اروپایی اعتماد بیشتری دارد و تصویر مثبتی نسبت به ژاپن دارد.
حسینی در پاسخ به این پرسش که آیا احتمال دارد بحث تبادل زندانیان نیز در این دیدارها مطرح شود، توضیح می‌دهد: بحث تبادل زندانیان مطرح نیست. زیرا تبادل زندانی، پروسه‌ای است که چند ماه پیش شروع شده و مجاری کاملاً روشنی دارد و مبانی آن چند ماه قبل حل و فصل شده است. بنابراین اگر طرف آمریکایی بخواهد، از طریق همان مجاری وارد می‌شود و ادامه این کار انجام می‌شود؛ پس به میانجی احتیاجی نیست.
این تحلیلگر ارشد مرکز بررسی‌های استراتژیک تأکید می‌کند: من فکر نمی‌کنم که ایران در دیدار با ژاپن علاقه و نیازی به طرح بحث تبادل زندانیان داشته باشد، بنابراین دیدار ایران و ژاپن ارتباطی با بحث تبادل زندانیان ندارد.
اواخر خردادماه سال جاری، نخست‌وزیری ژاپن برای اولین بار پس از انقلاب اسلامی به ایران سفر و با مقامات عالی کشورمان دیدار کرد. ازآنجایی‌که سفر او به ایران، بعد از دیدارش با رئیس‌جمهوری آمریکا بود، بسیاری احتمال می‌دادند که آبه درصدد میانجی‌گری بین ایران و آمریکا باشد. اما رهبر انقلاب در جریان دیدار با نخست‌وزیر ژاپن به‌صراحت اعلام کردند که «تجربه تلخ مذاکرات قبلی با آمریکا در چارچوب برجام» را تکرار نخواهم کرد و هیچ پاسخی به [دونالد ترامپ] ندارم و نخواهم داشت.
در آن مقطع برخی کارشناسان نیز اظهار کردند آبه در سفر به ایران طرح و پیشنهاد خاصی برای ایران نیاورده بود. با این حال بعد از این، در اوایل مهرماه حسن روحانی و شینزو آبه در جریان اجلاس سران سازمان ملل متحد با یکدیگر دیدار و گفت‌وگو کردند. حالا ۲۸ آذرماه، رئیس‌جمهوری قرار است برای دیدار با شینزو آبه به ژاپن سفر کند و این بار باید دید که دیدار با ژاپن به کجا خواهد انجامید.