از حادثه دلخراش شین‌آباد در سال ۹۱ تا کنون، مسئولان آموزش و پرورش در حال جمع‌آوری بخاری‌های نفتی از مدارس کشور بوده‌اند. اما آتش بخاری‌ها منتظر وعده مسئولان نماند و طی این هفت سال گذشته، بارها اخبار آتش‌سوزی در مدارس گزارش شد. اگرچه بیشتر این آتش‌سوزی‌ها صدمه‌های جدی نداشت، اما در یکی از آخرینِ آنها، دبستان دخترانه «اسوه» زاهدان بود اواخر آذر سال ۹۷، کوره‌ای هولناک شد و چراغ نفتی غیراستاندارد چهار دانش‌آموز را در خود سوزاند.
دو هفته بعد در مدرسه «حجت» روستای پلگی سید از توابع شهرستان زهک در سیستان‌وبلوچستان یکی از دانش‌آموزان پایه ششم از ناحیه پا دچار سوختگی می‌شود. در این حادثه دانش‌آموزان در حال ریختن نفت در چراغ نفتی بودند که ناگهان چراغ آتش می‌گیرد و این درحالی است که دانش آموزان نباید کار پر کردن چراغ از نفت را انجام دهند.
۸۳ هزار کلاس درس مدارس دولتی با بخاری نفتی گرم می‌شوند
دسترسی نداشتن به گاز در بسیاری از نقاط صعب‌العبور کشور، یکی از دلایل اصلی جمع نشدن بخاری‌های نفتی است اما نمی‌شود از بودجه‌های کم و توجیه‌های آموزش و پرورش در این زمینه غفلت کرد. آذرماه سال گذشته مهرالله رخشانی‌مهر، رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور درباره کلاس‌های ناایمن به خبرگزاری‌ها گفته بود: ۸۳ هزار کلاس درس مدارس دولتی با بخاری نفتی گرم می‌شوند و برای جمع‌آوری آنها علاوه بر مشکل اعتبار، نبود گاز در برخی نقاط کشور نیز مطرح است. به گفته وی، یک هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای استانداردسازی سیستم‌های گرمایشی مدارس لازم است.
۱۱۰ میلیارد تومان اعتبار برای جمع‌آوری بخاری‌های نفتی مدارس تخصیص یافت
در این میان ۲۶ خرداد ۹۸ سعید طاهری، رئیس امور آموزش و پرورش عمومی و فنی و حرفه ای سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: ۱۱۰ میلیارد تومان اعتبار به منظور جمع‌آوری مدارس خشتی و گلی و همچنین جمع‌آوری بخاری‌های نفتی مراکز آموزشی تخصیص داده شده است. این درحالی است که پیش از این سید محمد بطحایی، وزیر پیشین آموزش و پرورش عنوان کرده بود که اگر نگاه ما به بودجه دولت باشد تا هشت سال آینده هم بخاری‌های غیرایمن از مدارس جمع نخواهد شد. بطحایی گفته بود: اگر نیمی از افراد یارانه بگیر در کشور یک ماه از یارانه خود صرف نظر کنند، این مشکل یک بار برای همیشه تمام خواهد شد!
مشکلات تنفسی دانش‌آموزان و معلمان به دلیل تصاعد گاز
محسن کیان‌پور که خود یک معلم است درباره مشکلات ناشی از بخاری‌های نفتی به ایرناپلاس می‌گوید: مسئله فقط آتش‌سوزی نیست، ما معلمان هم با این مسئله هنگام تدریس مشکل اساسی داریم. چنانکه مشکلات تنفسی در این نوع کلاس‌ها به‌شدت آزاردهنده است. نمی‌توانیم به دلیل تصاعد گاز حاصل از سوخت نفت ایستاده تدریس کنیم. نکته دیگر اینکه دانش‌آموزانی که در کلاس‌هایی با بخاری‌های ناایمن تحصیل می‌کنند، تنها جانشان در خطر آتش‌سوزی نیست بلکه وجود گازهای متصاعد شده از بخاری‌های نفتی می‌تواند مشکلات تنفسی بسیاری را برای کودکان به همراه داشته باشد. با توجه به اینکه هزاران کلاس درس غیراستاندارد در ایران وجود دارد، همچنین قرار نگرفتن پنجره در ارتفاع مناسب باعث می‌شود بوی حاصل از سوخت نفت، کلاس را پر کند و واقعا نفس کشیدن در این فضا آسیب‌زا خواهد بود.
مناطق سیل‌زده و زلزله‌زده را دریابیم
کیان‌پور ادامه می‌دهد: از سوی دیگر عدم تعبیه جای درست برای بخاری نفتی در کلاس‌ها، در هنگام بروز آتش سوزی کار را برای معلمان و مسئولان مدرسه دشوار می‌کند چنانکه اگر بخاری جلوی در ورودی باشد با شعله‌ور شدن آتش، راه فرار دانش‌آموزان بسته می‌شود.
وی اضافه می‌کند: در مناطق دیگر مانند مناطق سیل‌زده و زلزله‌زده این اتفاق محتمل‌تر است، کلاس‌های کانکسی که در سرما به فریزر تبدیل می‌شود با وجود انواع بخاری‌ها که شکل مرسوم آن نفتی است، گرم نخواهند شد و دانش‌آموزان مجبورند با پتو سر کلاس حاضر شوند که در صورت هر گونه حادثه، وجود مواد اشتعال‌زایی مثل پتو زبانه‌های آتش را بیشتر می‌کند.
چرا استفاده از بخاری‌های برقی ایمن ترویج نشده است؟
این معلم توضیح می‌دهد: باید گفت که ایمن‌سازی و استانداردسازی کلاس‌ها، روندی است که تنها با وعده و وعید و اما و اگر و کمپین‌هایی مانند «نه به بخاری‌های غیرایمن در مدارس»، «همه برپا» با شعار «کلاس گرم ـ مدرسه امن» و...اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه توان بیشتری را برای حل این معضل طلب می‌کند. روزی می‌گفتند باید نفت سر سفره‌های مردم باشد اما قرار نبود فرزندان مردم در آتش نفت بسوزند. اگر گازکشی برای مناطق صعب‌العبور و دور از دسترس سخت است، چرا استفاده از بخاری‌های برقی ایمن ترویج نشده است؟
استفاده از بخاری نفتی در مدارس ممنوع است
در این میان استان سیستان‌وبلوچستان از استان‌هایی است که این حوادث بیشتر در آن اتفاق می‌افتد. با وجود این اتفاقات پیاپی در استان سیستان و بلوچستان، پیش از این مسئول روابط عمومی آموزش و پرورش استان، دلیل این وقایع ناگوار در مدارس را نبود گازکشی در استان مطرح کرده است. به گفته وی، تنها ۱۰ درصد از کل استان پهناور سیستان و بلوچستان به گاز دسترسی دارد و بقیه مدارس استان باید از بخاری‌های نفتی استفاده کنند.
در ارتباط با این موضوع عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات و فناوری مجلس ملت چندی پیش گفته است: براساس مصوبه مجلس در بودجه سال ۹۸ برای کمک به آموزش و پرورش در زمینه تأمین تجهیزات گرمایشی و سرمایشی در مدارس، استفاده از بخاری نفتی در مدارس ممنوع است.
محمد باسط درازهی توضیح داده که مجلس شورای اسلامی به پیشنهاد کمیسیون آموزش و تحقیقات و تصویب کمیسیون تلفیق بودجه ۹۸ مصوبه‌ای را به تصویب رساند که بر اساس آن یک بند الحاقی به تبصره یک لایحه بودجه به منظور جلوگیری از تکرار حوادث تلخی مانند آتش سوزی مدرسه شین‌آباد و زاهدان اضافه شد. بر اساس این مصوبه وزارت آموزش و پرورش مکلف است با اولویت مدارس روستاها، تجهیزات آموزشی و کمک آموزشی مدارس و هنرستان‌ها اقدام کند.
مجلس نظارت می‌کند
نماینده مردم سراوان و سیب سوران اضافه کرده است: همچنین آموزش و پرورش نیز در بخشنامه‌ای استفاده از بخاری‌های نفتی در مدارس را با توجه به خطرات جبران‌ناپذیری که دارد، ممنوع عنوان کرده است. بنابراین امسال نباید شاهد استفاده از این وسایل گرمایشی خطرساز در مدارس کشور باشیم.
درازهی هشدار داده که مجلس در این زمینه از بُعد نظارتی خود استفاده خواهد کرد و در صورت گزارش استفاده از این وسیله گرمایشی خطرساز قطعا از بُعد نظارتی خود با خاطیان برخورد خواهد کرد.