طی چند روز گذشته در معاملات بازار آزاد، قیمت برخی خودروها مانند پراید افزایش یافت؛ موضوعی که از نظر کارشناسان با هیچ‌کدام از عوامل بنیادین اقتصادی همخوانی ندارد.
امیرحسن کاکایی، کارشناس بازار خودرو در این خصوص با اشاره به اینکه شروع این گرانی تقریباً از سه هفته پیش در رابطه با خودروهای کف بازار (مانند پراید و پژو) آغاز شده است، گفت: در این مدت هیچ‌کدام از پارامترهای واقعی اقتصادی تغییر نکرده، یعنی نه قیمت ارز تغییری کرده و نه تیراژ خودروها کاهش یافته است. از همین رو، افزایش قیمت خودروها بر اساس واقعیات اقتصادی ملموس روزمره نبوده، بلکه بر اساس یک سری اتفاقات روانی شکل گرفته است.
وی در ادامه دو منبع اصلی این هیجان را تشریح کرد: دو اتفاق افتاده که اولی واضح است: وزارت صنایع بعد از مدت‌ها زیر بار سازمان استاندارد رفت و اعلام کرد قرار است تولید پراید ۶ ماه دیگر حذف شود. مصاحبه مدیرعامل سایپا این موضوع را برای همه مسجل کرد و از همین رو آغاز هیجان اخیر از اینجا رقم خورد. همان روز اعلام این خبر، افزایش قیمت خودرو هم شروع شد.
کاکایی عنوان کرد: جالب است که این هیجان از نقطه‌ای شروع شد، اما به همان جا ختم نشد، چون بازار بسیار محدود و حجم نقدینگی اقتصاد بالاست؛ موضوعی که باعث شد قیمت تیبا هم رشد کند.
سیگنال بورسی
این کارشناس خودرو درباره عامل دوم ایجاد هیجان در بازار خودرو گفت: در هشت ماه اخیر بازار بورس به‌شدت رشد کرد و این رشد طی چهار هفته گذشته به اوج خود رسید. اما همان‌طور که به‌طور طبیعی همیشه اتفاق می‌افتد، بعد از رشدهای بسیار بالا، بازار یک عقب‌گرد می‌کند. این موضوع به سرمایه‌گذاران این سیگنال را داد که به سمت بازارهای دیگر برای سرمایه‌گذاری بروند. اما از آنجایی که بازار ارز و سکه در کنترل دولت قرار دارد و بازار مسکن هم به‌شدت راکد است، تنها بازار خودرو می‌ماند که مورد توجه قرار می‌گیرد.
قدرت تخریبی سرمایه سرگردان
به گفته کاکایی یکی از خبرهایی که طی روزهای گذشته شایع شد و احتمالاً همراه دیگر وقایع در هیجان بازار خودرو تأثیر گذاشت، اخذ مالیات از سپرده‌های بانکی بود. اگر این اتفاق می‌افتاد، باعث می‌شد مردم پول‌های خود را از بانک بیرون بکشند.
وی با اشاره به اینکه در یک سال‌ونیم گذشته سرمایه سرگردان باعث تلاطم در بازارها می‌شد، گفت: کوچک‌ترین تکان این سرمایه عظیم، موجب تخریب بزرگی در بازارها می‌شود؛ به‌طوری که شب عید نوروز سال ۱۳۹۷ در بازار سکه شاهد بودیم.
این کارشناس در پایان عنوان کرد: در یک سال و نیم گذشته، دولت، بازار خودرو را از طریق وضع محدودیت در ثبت‌نام خودرو کنترل کرد، اما بیش از این نمی‌تواند اقدامی انجام دهد. تولید هم بیشتر از این نمی‌تواند بالا برود. به همین دلیل، هیجان اخیر که ناشی از یک جو روانی است، باید با سیگنال‌هایی کنترل شود که مسئولان به بازار می‌دهند. باید از مسئولان بخواهیم حداقل تنش‌زایی نکنند.