تهران- ایرناپلاس- بدون تردید لیگ برتر انگلیس، با اقتدار در سالیان اخیر به‌عنوان کامل‌ترین، بروزترین و مهیج‌ترین لیگ فوتبال در اروپا و جهان محسوب می‌شود و آرزوی خیلی از فوتبالیست‌های کوچک و بزرگ بازی در فوتبال جزیره است. فوتبال ایران نیز این افتخار را داشته که چندین نماینده در این لیگ معتبر داشته باشد، اما آنها کمتر توانستند به مانند کره‌ای‌ها نامی برای خود دست و پا کنند.

فصل پیش به نظر می‌رسید با توجه به چهار فصل درخشش علیرضا جهانبخش در لیگ هلند و پیوستن به برایتون، آن هم با قراردادی به مبلغ ۱۷ میلیون پوند آرزوی دیرینه فوتبال‌دوستان ایرانی برآورده شود، اما او که رکورد گران‌ترین بازیکن تاریخ برایتون و فوتبالیست‌های ایرانی را در جهان به خود اختصاص داده بود، در ۱۰ دیدار لیگ و یک بازی جام اتحادیه که با پیراهن شماره ۱۶ برایتون به میدان رفت نه گلی به ثمر رساند و نه توانست موثر واقع شود، در این فصل هم که تاکنون ۱۰ هفته آن سپری شده، حتی یک دقیقه هم در میدان حاضر نشده است!

برترین بازیکن لیگ هلند

جهانبخش در ۱۱ خرداد ماه ۱۳۹۲ با قراردادی ۳ ساله پیراهن نایمخن را بر تن کرد و در لیگ اردیویسه هلند مشغول به بازی شد. در روز ۱۰ آذر همان سال برای تیمش ۲ گل به ثمر رساند تا به پیروزی ۳ بر ۲ تیمش مقابل آزد آلکمار همان تیمی که در سومین فصل حضورش او را به خدمت گرفت، در رقابت‌های لیگ کمک کند و در پایان فصل به‌عنوان دومین استعداد برتر لیگ هلند برگزیده شد. علیرضا در دومین فصل حضورش در اردیویسه غوغا کرد. او در این فصل آمار ۱۲ گل و ۱۸ پاس گل از خود بر جا گذاشت و به‌عنوان برترین بازیکن لیگ هلند برگزیده و برنده گاو طلایی شد. او دومین خارجی بود که پس از کیسوکه هوندای ژاپنی، این افتخار را کسب می‌کرد.

آقای گل لیگ هلند

علیرضا جهانبخش فصل بعد به‌عنوان برترین بازیکن لیگ هلند در فصل ۱۵–۲۰۱۴ انتخاب شد و به‌خاطر درخشش در سال ۲۰۱۵ با قراردادی ۵ ساله راهی آزد آلکمار گردید. در فصل سوم حضورش با ۲۱ گل زده آقای گل لیگ هلند شد و اولین بازیکن ایرانی لقب گرفت که در اروپا آقای گل می‌شود. او در این فصل با دادن ۱۲ پاس گل نقشی کلیدی در موفقیت‌های آلکمار داشت. در حالی که ۲ سال از قرارداد علیرضا با آلکمار باقی مانده بود، او با قراردادی ۵ ساله راهی برایتون انگلیس شد تا بعد از کریم باقری، آندرانیک تیموریان و اشکان دژاگه، چهارمین بازیکن ایرانی باشد که بازی در فوتبال جزیره را تجربه می‌کند.

مصدومیت و از دست دادن ۱۳ بازی در لیگ برتر

جهانبخش فصل را با حضور روی نیمکت ذخیره‌ها آغاز کرد، با این حال از هفته هشتم لیگ برتر به ترکیب اصلی برایتون رسید، هر چند مصدومیت ۲ ماهه از ناحیه همسترینگ و سپس حضور در جام ملت‌های آسیا سبب شد تا او ۱۳ بازی لیگ را از دست بدهد، اما در نیم‌فصل دوم جای ثابتی در ترکیب اصلی این تیم داشت. با این حال فصل را با ۲۴ بازی (در مجموع رقابت‌‎ها)، بدون گل زده و یا ساخت گل به پایان رساند و در پایان فصل با برایتون در رده هفدهم جدول قرار گرفت. علیرضا امیدوار بود در فصل جدید جایگاه بهتری در ترکیب برایتون داشته باشد و برایتون با حضور سرمربی جدید عملکرد بهتری در میادین به نمایش بگذارد.

بازی نکردن علیرضا، رازی پوشیده بر همه

با پشت سر گذاشتن یک فصل سخت، جهانبخش امیدوار بود در فصل جدید به مانند اشکان دژاگه که در فصل دوم حضور خود در انگلیس روزهای خوبی را پشت سر گذاشت در لیگ برتر بدرخشد و پتانسیل بالای فوتبالی خود را پس از هلند در انگلیس نیز در معرض نمایش قرار دهد. با گذشت ۱۰ هفته از لیگ برتر علیرضا حتی یک دقیقه هم در این بازی‌ها به میدان نرفته و گاهی حتی در میان فهرست ۱۸ نفره تیم برایتون هم قرار نگرفته و در این فصل فقط در مسابقه حذفی مقابل بریستول سیتی به میدان رفته است. آینده او به‌عنوان گرانقیمت‌ترین بازیکن تاریخ فوتبال ایران رازی پوشیده بر همه حتی برای گراهام پاتر سرمربی برایتون است.

آیا جهانبخش در برایتون می‌ماند؟

در دیدار برایتون و اورتون وقتی بار دیگر علیرضا جهانبخش در لیست ۱۸ نفره تیم قرار نگرفت، خبرنگاران را بر آن داشت تا سوال‌های زیادی از گراهام پاتر در مورد علیرضا بپرسند. خیلی‌ها دوست داشتند بدانند جهانبخش را در سال ۲۰۲۰ هم با پیراهن برایتون می‌بینند یا اینکه او به صورت قرضی و یا دائم به تیم دیگری منتقل می‌شود. این سوالی بود که حتی سرمربی برایتون هم جوابش را نمی‌دانست. «همه بازیکنان دوست دارند همیشه بازی کنند. این را می‌فهمم. او یک عضو مهم تیم ماست. در فوتبال شرایط می‌تواند به سرعت عوض شود و شاید هفته بعد به او بازی برسد. تصمیم نهایی بر عهده باشگاه است. ما نمی‌خواهیم کسی را که دوست ندارد اینجا بماند به زور نگه داریم.»

بخشی از چالش بازی کردن در لیگ برتر

اینها بخشی از حرف‌های گراهام پاتر سرمربی برایتون است، اما با این حال می‌گوید: «در مورد علیرضا مسئله فرق می‌کند. او یک حرفه‌ای صد در صد متعهد است. وقتی خودم بازیکن بودم زیاد نتوانستم بازی کنم، بنابراین احساس او را دقیقاً می‌فهمم. ولی این بخشی از چالش بازی کردن در لیگ برتر است. از نحوه تمرین کردن و رفتار حرفه‌ای علیرضا راضی هستم. البته این به معنی جای داشتن در ترکیب اصلی نیست. کادر فنی می‌خواهد او به این رویه ادامه دهد تا موقعی که فرصتی برایش باز شود.» نمونه‌های زیادی از فوتبالیست‌های درجه یک خارجی هستند که نتوانستند خود را با شرایط فیزیکی و سرعت لیگ برتر تطبیق دهند. البته هنوز نمی‌توان جهانبخش را در این دسته قرار داد.

باقری و تنها ۱۸ دقیقه بازی در لیگ برتر

اولین بازیکن ایرانی که در لیگ برتر انگلیس به میدان رفت کریم باقری بود. او در فصل ۰۱-۲۰۰۰ به عضویت چارلتون اتلتیک درآمد. هر چند این هافبک دفاعی گلزن، کار دشواری در رسیدن به ترکیب اصلی این تیم داشت و در نهایت فصل را تنها با یک بازی به عنوان بازیکن تعویضی به پایان برد. تنها حضور رسمی باقری در لیگ برتر به هفته سیزدهم فصل ۰۱-۲۰۰۰ باز می‌گردد جایی که او در دقیقه ۷۲ بازی چارلتون و ایپسویچ به جای ماتیاس اسونسون سوئدی به میدان رفت. باقری در پایان همان فصل از چارلتون جدا شد و به السد قطر پیوست.

تیموریان شروع خوب، اما ...

دومین بازیکن ایرانی که سابقه بازی کردن در فوتبال جزیره را داشت آندرانیک تیموریان بود که پس از جام جهانی ۲۰۰۶ به عضویت بولتون واندرز درآمد. آندو در نیم‌فصل اول فصل ۰۷-۲۰۰۶ تنها ۴ دقیقه در لیگ برتر به میدان رفت. هر چند او در نیم‌فصل دوم به طور معمول در ترکیب تیمش حضور داشت و در بازی این تیم با ویگان در هفته سی و دوم نیز ۲ گل به ثمر رساند و در جام‌های حذفی و اتحادیه نیز حضور پررنگی در ترکیب بولتون داشت، اما در فصل دوم حضورش در بولتون عملاً نیمکت‌نشین بود و تنها ۳ بار با پیراهن بولتون در این رقابت‌ها به میدان رفت. آندو در فصل ۰۹-۲۰۰۸ به عضویت فولام درآمد و پس از حضور در یک بازی لیگ با مصدومیت شدیدی مواجه شد و در نیم‌فصل دوم نیز در چمپیونشیپ به‌طور قرضی برای بارنزلی بازی کرد. فصل ۱۰-۲۰۰۹ نیز به بدترین شکل ممکن برای آندو پیش رفت و او بدون بازی برای فولام و حضور در یک بازی روی نیمکت ذخیره‌ها این تیم را در پایان فصل ترک کرد.

دژاگه و دو فصل رویایی

سومین بازیکن ایرانی که در لیگ برتر تجربه بازی داشت، اشکان دژاگه بود. او پس از ۵ فصل بازی با پیراهن ولفسبورگ راهی فولام شد. دژاگه هفته‌های آغازین فصل را به‌دلیل مصدومیت از ناحیه آشیل از دست داد، اما در ادامه به ترکیب اصلی رسید و فصل ۱۳-۲۰۱۲ را در مجموع با ۲۴ بازی و ۴ پاس گل به پایان رساند. در دومین فصل حضور در فولام، باز هم در شرایطی که ۹ هفته ابتدایی فصل را به دلیل مصدومیت از دست داده بود به ترکیب اصلی این تیم برگشت و در مجموع رقابت‌ها ۲۵ بار برای این تیم به میدان رفت و ۵ گل به ثمر رساند و ۲ پاس گل داد تا موفق‌تر از بقیه ایرانی‌ها باشد، اما انتظارات را برآورده نساخت. با سقوط فولام به دسته پایین‌‎تر، دژاگه با مبلغی حدود ۵ میلیون پوند به عضویت العربی قطر درآمد تا گران‌ترین فروش فصل فولام لقب بگیرد.

فراموش نکنم که مهدی مهدوی‌کیا در هامبورگ به وضعیتی مانند علیرضا جهانبخش دچار شد، اما با تلاش و تمرینات منظم، خود را به سرمربی وقت تیم تحمیل کرد و دوباره در ترکیب اصلی قرار گرفت، اما در مورد علیرضا قضیه فرق می‌کند، چرا که مصدومیت‌های بی‌موقع و اردوهای تیم ملی ایران کار را برای او سخت‌تر کرد و اکنون باید امیدوار باشیم جهانبخش به همان بازیکنی تبدیل شود که در فصل سوم حضورش در آلکمار بود.

گزارش و تحلیل از مجید روان‌ستان