مرکز نوآوری و کارآفرینی صادرات با حمایت معاونت علمی ریاست جمهوری و همکاری باشگاه کارآفرینی تیوان، اولین رویداد مهارت‌افزایی برای صادرات به افغانستان (ایدکا) را از روز شنبه، ۹ شهریور تا پنج‌شنبه ۱۴ شهریور در محل پژوهشکده انرژی دانشگاه صنعتی شریف برگزار کرد. اهداف اصلی این رویداد، کارآفرینی و توسعه صادرات بود؛ چرا که با تغییر شرایط نرخ ارز در ایران، بسیاری از کالاهای ساخت داخل در بازارهای بین‌المللی توان رقابت پیدا کرده‌اند. این رویداد یک‌هفته‌ای اهداف خود را در قالب سه کارگاه متفاوت پیگیری کرد؛ شخصیت‌شناسی و اثرات آن بر مدیریت کسب و کار، مطالعات بازار و بازاریابی، فروش و فنون مذاکره.
شخصیت‌شناسی و اثرات آن بر مدیریت کسب و کار
کارگاه اول با آموزش‌های کتایون سپهری، مدیر یک شرکت شتاب‌دهنده و سرمایه‌گذاری، همراه بود. این کلاس با شخصیت‌شناسی شروع شد. این شخصیت‌شناسی با تست MBTI انجام شد و تلاش شد شرکت‌کنندگان به خودآگاهی نسبت به توانمندی‌ها و ظرفیت‌های فکری و روحی‌شان برسند تا اگر دارند در کاری وارد می‌شوند، در جایگاه درستشان قرار بگیرند. یعنی اگر کسی می‌تواند به‌عنوان مدیر یک استارت‌اپ باشد، مدیر شود و اگر کسی شخصیتش مدیریتی نیست، برود در جایگاه خودش. در واقع افراد یک تیم باید مکمل همدیگر باشند و نباید برای شروع یک کسب و کار به دنبال افراد شبیه به خودمان باشیم. البته همواره این تأکید هم وجود داشت که شما نباید به‌واسطه شخصیت‌شناسی تست‌ها، رای نهایی را صادر بکنید، چون بعضی وقت‌ها این نتایج خیلی به‌هم نزدیک هستند و شما ممکن است در دو بعد قضیه باشید. به‌طور کلی، این شخصیت‌شناسی از جنبه‌های دیگری هم می‌تواند برای ورود به بازار مفید باشد. شما از شخصیت‌شناسی رجوع می‌کنید به اینکه مشتری‌هایتان را بشناسید و به طبع آن، می‌توانید بازار را هم سنجش کنید. فرد شخصیت خودش را در رابطه با محیط می‌شناسد و همین‌طور اشخاص دیگر را و می‌تواند راهکار مناسب را انتخاب کند.
تحقیقات بازار چه کمکی به صادر کننده می‌کند؟
در کارگاه دوم ایدکا، به مطالعات بازار پرداخته شد که عماد خیاطی، مشاور مطالعات اقتصادی اتاق بازرگانی مازندران، تدریس این بخش را بر عهده داشت. خیاطی، مبانی تحقیقات بازار را در قالب کار گروهی آموزش داد و به اهمیت پژوهش بازار پیش از ورود به بازار کار تأکید کرد و چگونگی انجام آن را به حاضران توضیح داد. پنج پروژه تحقیقات بازار با هدف صادرات به افغانستان مطرح شد که نتایج این تلاش‌های گروهی برای صادرات به افغانستان، معیار ارزیابی برای ورود شرکت‌کنندگان به دوره تکمیلی خواهد بود. حضور شرکت‌کنندگانی که خود افغانستانی بودند و کسانی که تجربه صادرات به اروپا و افغانستان را داشتند در دوره، این پروژه‌ها را به واقعیت نزدیک کرد و باعث شد محصولاتی که انتخاب می‌شود، مطابق با بازار افغانستان باشد. افرادی در رویداد حضور داشتند که در شرکت‌های تولیدی مانند تولید کننده دوربین‌های مداربسته یا خدمات آسانسور مشغول به کار بودند که این افراد راغب شدند شرکت خود را به صادر کردن محصول خود به افغانستان تشویق کنند.
چگونه در بازار زنده بمانم؟
آخرین کارگاه ایدکا که طولانی‌ترین آن هم بود و سه روز آخر را به خود اختصاص داد، بازاریابی، فروش و فنون مذاکره بود. این مباحث را احسان اعتمادی طرح کرد. او سعی کرد موارد مطرح شده را با تجربه کاری حاضران تلفیق کند تا کاربردی‌تر شوند. در بخش بازاریابی از شناخت بازار، ارزش پیشنهادی، تکنیک‌های مطالعه بازار و سنجش بازار، رقبا، بخش‌بندی بازار و استراتژی ورود به بازار بحث شد. چگونگی تهیه و تدوین مارکتینگ پلن توضیح داده شد. در بازاریابی ابتدا انواع بازارها را بررسی کرد، نسل‌ها را مطالعه کرد. خود محصولات را و اینکه آن محصول چه شاخصه‌ای داشته باشد که فرد در بازار زنده بماند و حفظ بشود و علاوه بر این حفظ‌شدگی، تمایزی ایجاد کند که محصول یا برندش به فروش برود. اینها به بازاریابی ربطی ندارد، بحث حفظ ارزش اصلی کالاست. بحثی که مطرح شد این است که اعتماد مردم در جامعه نسبت به محصولات کم شده، چون روزهای اول کیفیت بالا ارائه می‌کنند و بعد که محصول جا افتاد، خود همان برند برای سودآوری بیشتر از کیفیت محصول می‌زند و همان محصول را با کیفیت پایین‌تر ارائه می‌کند. در ادامه تبلیغات، تکنیک‌ها و استراتژی تبلیغات و نیز شناخت رسانه مورد بحث قرار گرفت. در بخش فروش هم تکنیک‌های فروش، تکنیک‌های مذاکره، باید نبایدهای مذاکره و آداب مذاکره تشریح شد.
انتقال تجربه صادرات
علاوه بر مباحث مطرح شده توسط اساتید دوره، ایدکا فرصتی بود برای انتقال تجربه شرکت‌کنندگان. افغانستانی‌ها و ایرانی‌های علاقه‌مند به صادرات فرصت این را پیدا کردند که تجارب خود را از صادرات تکنولوژی و هم صادرات محصول در این دوره با هم به اشتراک بگذارند. افرادی که در حوزه‌های بانک‌داری، تکنولوژی، مهندسی و راه‌سازی، مواد اولیه بهداشتی و شوینده و ایجاد کسب و کار تجربه داشتند. برای فهم مباحث و انتقال تجربه بهتر روز پنج‌شنبه سمیع‌الله سلطانی، تولیدکننده و صادرکننده کیف به عراق و افغانستان در رویداد، حاضر شد و از تجربه خود در تولید و صادرات گفت.
صادرات به افغانستان
در نتیجه این دوره، سه نفر از شرکت‌کنندگان انتخاب و با بازاریاب حرفه‌ای به افغانستان سفر خواهند کرد. برای این انتخاب در روز چهارشنبه و پنج‌شنبه با تمامی شرکت‌کنندگان دوره مصاحبه شد. مصاحبه‌ها توسط محمد عنبرستانی، کارشناس ارشد ام‌بی‌ای و مدیر عملیات کانال در تپ سی انجام شد. ارزیابی نفرات و انتخاب افراد برتر به‌وسیله شرکت فن‌آورد انجام خواهد شد.
در ادامه رویداد مهارت‌افزایی برای صادرات به افغانستان (ایدکا)، مرکز نوآوری و کارآفرینی صادرات دوره تکمیلی را برگزار خواهد کرد. این دوره دو روزه خواهد بود و شرکت‌کنندگان به‌صورت تخصصی با تجارت به افغانستان آشنا خواهند شد. این دوره تکمیلی فشرده با آموزش مجازی بعدی همراه خواهد بود.