واکنش به حمله پهبادی
در چارچوب واکنش‌های جهانی به حمله به آرامکو، سناتور کریس مورفی، نماینده کنگره آمریکا، در پیامی توئیتری ادعای مایک پمپئو، وزیر خارجه این کشور، درباره دست داشتن ایران در حمله پهپادی به تاسیسات نفتی آرامکو عربستان را رد کرد.
او در صفحه رسمی توئیتر خود نوشت: «سعودی‌ها و حوثی‌ها در جنگ با هم هستند. سعودی‌ها به حوثی‌ها حمله می‌کنند و حوثی‌ها در برابر به آنها پاسخ می‌دهند و به آنها حمله می‌کنند. ایران از حوثی‌ها حمایت می‌کند؛ اما اینکه بگویم ایران با حوثی‌ها برابر است، موضوعی نادرست است».
این در حالی است که مایک پمپئو، وزیر امورخارجه آمریکا بامداد یکشنبه ۱۵ سپتامبر بدون ارائه دادن هیچ‌گونه سند و مدرکی مدعی شد ایران در حمله پهپادی نیروهای یمنی علیه تاسیسات نفتی عربستان دست داشته است.
پمپئو در صفحه توئیتر خود نوشت: «ایران در پس حدود ۱۰۰حمله‌ای است که تاکنون علیه عربستان انجام شده و این در حالی است که روحانی و ظریف تظاهر می‌کنند که به دیپلماسی متوسل هستند».
وی ادعا کرد: «ایران در بحبوحه تمام درخواست‌هایش برای کاهش‌تنش، اکنون حمله بی‌سابقه‌ای را علیه این تامین‌کننده انرژی جهان عربستان انجام داده است. هیچ مدرکی از اینکه حملات از یمن انجام شده باشند، وجود ندارد».
تکرار بازی ملال‌آور ترامپ
دونالد ترامپ در واکنش به این اتفاق در توییتر خود نوشت: «می‌دانیم چه کسی پشت حمله به پالایشگاه عربستان بوده و در صورت تایید آماده اقدام هستیم ولی منتظر می‌مانیم تا عربستان بگوید چه کسی مقصر است».
عمده سیاستمداران و تحلیلگران منطقه این رفتار ترامپ را تکرار حرف‌های نمایشی سابق وی می‌دانند. خصوصا آن که افزایش قیمت نفت در شرایط کنونی لزوما هم به ضرر دولت آمریکا نیست و آمریکا در این شرایط می‌تواند در قیمت‌گذاری نفت با دست بازتر عمل کند. چنان‌که ترامپ در توییتی عنوان کرد مجوز برداشت از ذخیره استراتژیک نفت را صادر کردم. در توییت رییس جمهور آمریکا آمده‌است: «با توجه به حمله به عربستان سعودی، که ممکن است بر قیمت‌های نفت تأثیر داشته‌باشد، مجوز برداشت از ذخیره استراتژیک نفت را در صورت لزوم، به مقدار تعیین شده و کافی برای حفظ بازارها صادر کردم. همچنین به کلیه آژانس‌های ذیربط اطلاع داده‌ام که روند تائید مصوبات مربوط به خطوط لوله نفت را که در مرحله صدور مجوز در تگزاس و ایالت های مختلف است، تسریع کنند».
ایران عطسه کرد!
یکی از واکنش‌های جالب به ادعاهای مقامات آمریکایی مربوط به یک سیاستمدار عرب است. ناصرالدویله، نماینده سابق مجلس کویت در اکانت توییترش نوشت: «ایران عطسه کرد، نصف صادرات نفت عربستان متوقف شد. چطور می‌خواهید با ایران بجنگید؟ جنگ با یک دشمن قوی خودکشی است. ترامپ را باور نکنید».
چرا آرامکو مهم است؟
به گزارش بلومبرگ آخرین باری که در تاریخ، چنین کاهش تولیدی در نفت وجود داشته، به زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران باز می‌گردد. اما حمله یمنی‌ها به آرامکو، کسری بزرگتری را بر جای گذاشته‌است.
وحید حاجی‌پور کارشناس حوزه انرژی در خصوص اهمیت حمله اخیر نیروهای انصارالله به آرامکو گفت:«حمله پهبادی اخیر به دو واحد فرآورش نفت آرامکو نشان داد انتخاب اهداف توسط انصارالله با دقت صورت گرفته است. البته باید تأکید کرد که این حملات به‌مرورزمان پیشرفت داشته است. حملات پهپادی به نفت عربستان، از هدف قرار دادن نفت‌کش‌های آرامکو آغاز شد. ابتدا در دریای سرخ و بعد در دریای عمان. بعد از حملات به نفت‌کش‌ها و بنادر، در نهایت نوبت به خط لوله رسید».
وی ادامه داد :«خط لوله شرقی- غربی با ظرفیت ۴ میلیون بشکه هدف قرار گرفت، تا دور زدن تنگه هرمز به راحتی همیشگی نباشد. اوج رشد این حملات آنجا بود که پهپادها به قلب آرامکو حمله کردند؛ در این باره باید گفت وقتی نفت از مخازن استخراج می‌شود، باید راهی کارخانه‌های فرآورش شود تا آب، نمک، گاز و ... از آن جدا شده و به بنادر صادراتی و پالایشگاه‌ها راهی شود. «بقیق» بزرگترین پلنت فرآورشی جهان و «خریص» یکی دیگر از پلنت‌های بزرگ فرآورشی مجموعا با ظرفیتی حدود ۸.۵ میلیون بشکه هستند. در واقع انصارالله ۸.۵ میلیون بشکه را هدف قرار داد که ازاین میزان، ۵.۷ میلیون بشکه تا هفته‌ها از دسترس خارج شد».
وجه تمایز حمله اخیر
حاجی پور گفت: «اما دو اتفاق جدید در حملات پهبادی روز شنبه قابل‌تأمل است. یکی نصف شدن تولید نفت عربستان و دیگری «زمان انتخاب‌شده» است . با این دو اتفاق، عربستان ۵.۷ میلیون بشکه از نفت خود را برای حداقل یک هفته از دست داده و اعتبار آرامکو و ریاض را نیز کم رنگ کرده است. چنین اتفاقی در جهان نفت بی‌سابقه است و تقریباً همه را شوکه کرده است؛ شوکی که میزان خفیف‌ترش چندی پیش در حمله پهبادی به خط لوله شرقی –غربی عربستان دیده شد اما این حمله اخیر در نوع خود مهیب بود».
این کارشناس مسائل انرژی افزود: «نکته دیگر،«زمان» حمله بود. عربستان و بن‌سلمان می‌خواهند بخشی از سهام آرامکو- بزرگترین شرکت نفت دنیا- را وارد بورس کنند که ارزش آن دو تریلیون دلار است. جدای از مباحث فنی موفقیت یا عدم موفقیت این عرضه، باید گفت ضعف عربستان در محافظت از تأسیسات نفتی خود ریسک وحشتناکی را به وجود آورده است».
وحید حاجی پور گفت: «در روزهایی که بحث واگذاری بخشی از سهام آرامکو مطرح است، این انفجارها آرامکو و عربستان را بی‌اعتبار کرد و کسانی که می‌خواهند بخشی از سهام آرامکو را بخرند، یا عقب می‌کشند یا باید خود را برای ضررهای چند میلیارد دلاری آماده کنند. انصارالله نشان داد می‌داند چه زمانی باید چه چیزی را هدف بگیرد. عربستان زمانی را برای راه اندازی دو واحد فرآورش نفت خود اعلام نکرده است؛ اما به گفته کارشناسان عمق و گستردگی حملات پهپادی، نشان می‌دهد بازگشت تولید عربستان دست کم به چند هفته زمان نیاز دارد».
گزارش از سیدعمادالدین محمودی