هنوز خاطره سرقت مجسمه‌های فاخر پایتخت از ذهن مردم پاک نشده است که دیروز خبر آمد مجسمه قیصر امین‌پور، شاعر معاصر ایران نیز در سعادت‌آباد تهران دزدیده شده است. سرقت سریالی این مجسمه‌ها از اوایل سال ۸۹ شروع شد و سارقان مجسمه ستارخان و باقرخان واقع در خیابان ستارخان و شهرآرا را دزدیدند. پس از آن، مجسمه صنیع خاتم در پارک ملت، مجسمه استاد شهریار مقابل تئاتر شهر، دو مجسمه از شریعتی در پارک شریعتی و مجسمه مادر و فرزند در شهرک غرب ناپدید شد. البته باید به این لیست، مجسمه ابن‌سینا، نظامی گنجوی، استاد معین و چند مجسمه دیگر را اضافه کرد. با این حال تا همین امروز هیچ ردی از سارقان این مجسمه‌های برنزی پیدا نشده است. حالا بار دیگر با دزدیده شدن سردیس قیصر امین‌پور، پرونده مختومه سرقت‌های سریالی نزد افکار عمومی باز شده است که چطور ممکن است با وجود دوربین‌های مختلف در سطح شهر از یک فضای پرتردد، این سردیس به‌طور ناگهانی و بدون هیچ ردپایی غیب شود؟ آیا واقعاً سرقتی در کار است یا ماجرا چیز دیگری است؟
در این میان، مجتبی موسوی، معاون فرهنگی و هنرهای شهری سازمان زیباسازی شهر تهران در گفت‌وگو با ایلنا گفته است که امیدی به پیدا شدن مجسمه قیصر امین پور نیست، چرا که مجسمه‌ها برنزی دزدیده شده به‌سرعت آب می‌شوند.
نیروی انتظامی وظیفه حفاظت از مجسمه‌ها را دارد
حسن خلیل‌آبادی، عضو کمیسیون فرهنگی و رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید که نیروی انتظامی باید پاسخگوی دزدیده شدن اموال عمومی در سطح شهر باشد و از آنجا که سردیس‌های ساخته شده هم جزو اموال شهر به‌حساب می‌آیند، از این قاعده مستثنی نیستند. البته مدیریت شهری اگر در این زمینه نیاز به کمکی باشد، حاضر به کمک است؛ ولی ما مسئول حفظ اموال عمومی نیستیم.
به گفته خلیل‌آبادی حتی سیاست‌گذاری درباره حفظ این اموال هم باز به عهده نیروی انتظامی است که از چه مکانیسم‌هایی برای محافظت استفاده کند. انتظامات و حفاظت از اموال عمومی و نظم و انضباط به عهده پلیس و نیروی انتظامی است. مدیریت شهری، نیروی انتظامی ندارد، نیرویی هم که در شهرداری به‌عنوان شهربان وجود دارد، وظایف دیگری دارد. البته شهربان‌ها هم می‌توانند کنار نیروی انتظامی به این امر کمک کنند.
جنس برنزی دلیل دزدیده شدن مجسمه‌هاست؟
برخی معتقدند جنس برنزی این مجسمه‌ها، انگیزه‌ای برای سرقت ایجاد می‌کند و حتی همین موضوع باعث شده برخی کارشناسان دست داشتن برخی از کشورهای خارجی در این سرقت‌ها را دور از انتظار نبینند. برخی معتقدند بهتر است جنس ساخت این مجسمه‌ها تغییر کند؛ پیشنهادی که همان ده سال پیش هم بعد از ناامید شدن از دستگیری سارقان مجسمه‌های تهران داده شد و قرار شد مجسمه‌های بدلی از جنس فایبرکلاس با روکش برنزی ساخته شده و جایگزین نسخه‌های اصلی شود که عملیاتی نشد.
البته خلیل‌آبادی می‌افزاید: من موضوع تغییر جنس مجسمه‌ها را بررسی نکردم، ولی بحث من این است که دزدیدن این مجسمه‌ها کار افراد عادی و دزدان معمولی نیست. به همین دلیل اگر جنس آن را عوض کنیم یا هر تغییر دیگری در آن بدهیم، کمکی به موضوع نمی‌کند و ربطی به قضیه ندارد.
دزدی مجسمه‌ها عادی نیست، مشکوک و مبهم است
رئیس کمیته میراث فرهنگی شورای شهر ادامه می‌دهد: «این مجسمه‌ها سنگین و حجیم هستند و دزدیدن آنها نیاز به تجهیزات دارد. به نظر من این دزدی معمولی نیست و شاید اصلاً دزدی نباشد. با توجه به این که سریالی از ناپدید شدن مجسمه‌های شهر، در گذشته هم وجود داشت که مجسمه‌های چند تنی را می‌دزدند. ما باید ببینیم چه گروه‌هایی به این مجسمه‌ها حساسیت دارند یا اینکه چه باندهایی هستند که در این زمینه اقدام به سرقت می‌کنند و آن قدر هم قوی هستند که با وسایل و تجهیزات در وسط شهر اقدام به دزدی می‌کنند. این مجسمه معمولاً در دید عموم جانمایی می‌شوند. به همین دلیل باید شرایطی ایجاد شود که مردم شک نکنند که سرقتی در حال انجام است. فرد سارق باید ویژگی‌هایی داشته باشد که کسی به آن شک نکند. به همین دلیل به نظر من یک مسئله مشکوک و مبهم است.»
با این حال، خلیل‌آبادی می‌افزاید: «مطمئناً ما این موضوع را در کمیسیون فرهنگی شورای شهر بررسی می‌کنیم و توضیحاتی را که مسئولان شهری می‌دهند، بررسی می‌کنیم تا مشخص شود که موضوع از چه قرار است.»
گزارش از الهام کاظمی