تهران- ایرناپلاس- یک کارشناس سیاست خارجی معتقد است ژاپن می‎تواند حاملی برای پیام‎های بین ایران و آمریکا باشد و البته این بستگی به واکنش ایران دارد که آیا ژاپن را به‌عنوان منتقل‌کننده پیام‎ و نه میانجی‎‌گر، می‎پذیرد یا نه.

رحمان قهرمان‌پور، کارشناس سیاست خارجی و مسائل بین‌المللی درباره سفر نخست‌وزیر ژاپن توضیح می‌دهد که این مسأله از دو زاویه قابل تحلیل است؛ اول رویکرد ایران درباره ژاپن است و اینکه آیا ژاپن امکان میانجی‌گری بین ایران و آمریکا را دارد یا نه؟ تجربه نشان داده که ایران، در این سال‌ها برای میانجی‌گری بیش‌تر به کشورهای همسایه خود اعتماد کرده‎ است تا دیگران، نمونه آن‎هم میانجی‌گری عمان در مذاکراتی است که منجر به توافق هسته‎ای شد.



قهرمانپور در ادامه به ایرناپلاس می‌گوید: به نظر می‌رسد ایران، با توجه به تجربه‌های گذشته به‌عنوان میانجی خیلی روی کشورهای دور مانند ژاپن، حساب باز نمی‌کند. به هرحال، ژاپن از نظر سیاسی و اقتصادی به کلوب‌های غربی نزدیک‌تر است و از همین‎رو، به‎صورت طبیعی، ایران میزانی از بی‎اعتمادی را نسبت به ژاپن خواهد داشت. لذا از نگاه ایران، ژاپن ظرفیت چندانی برای میانجی‌گری ندارد.



این کارشناس سیاست خارجی همچنین تصریح می‌کند: درست است ژاپن معمولاً سعی کرده از منازعات سیاسی دور بماند، اما رسماً به‎عنوان یک کشور بی‌طرف شناخته نمی‌شود. به‎هرحال، ژاپن در بی‎طرفی، از کشورهایی مانند سوئیس و اتریش فاصله دارد. در واقع، در موارد متعدد دیده‎ایم حتی اگر در منازعات به‌صورت فعال از آمریکا و غرب حمایت نکرده، اما جانب آن‌ها را گرفته ‎است. از این زاویه هم ظرفیت ژاپن محدود است.



وی اضافه می‌کند: از منظر دیگر، ژاپن هم در سوابق دیپلماتیک خود شاید سابقه میانجی‌گری در موضوعات حساس بین‎المللی را ندارد. زیرا کشور میانجی خصوصیاتی دارد مانند اینکه فاصله مناسبی بین دو طرف دعوا داشته باشد، به‎طور مثال شما فاصله ایران و ژاپن را با فاصله بین ژاپن و آمریکا مقایسه کنید، قطعاً فاصله ژاپن با ایران چه از نظر سیاسی و اقتصادی بیش‌تر از فاصله‎اش با آمریکاست.



این کارشناس مسائل بین‎الملل همچنین معتقد است: همه این مسائل به این معنا نیست که ژاپن نتواند پیامی را منتقل کند. در واقع با ارجاع به صحبت آقای ترامپ و آنچه در مطبوعات آمده‎ است، نخست‌وزیر ژاپن حامل پیامی از سوی ترامپ به ایران است و باید دید این پیام چیست.



قهرمانپور درباره علت پیش قدم شدن ژاپن برای میانجی‌گری بین ایران و آمریکا تصریح می‌کند: حدس می‌زنم این اتفاق به خواست آمریکاست، زیرا ژاپن از جنگ اول خلیج فارس یعنی از سال ۱۹۹۱ تا به امروز، سعی کرده ‎است به منازعات خاورمیانه وارد نشود و موضع ژاپن در سال‌های گذشته هم افول کرده‎ و شاهد خیزش در آسیا بوده است. همچنین ژاپن دیگر در ساحت بین‎المللی نیز اعتبار و نفوذ دهه ۸۰ را ندارد.



او همچنین در پاسخ به این پرسش که آیا ژاپن می‌تواند در وساطت بین ایران و آمریکا موفق شود، می‌گوید: به نظر من امکان کمی دارد مگر اینکه ژاپن برای این میانجی‌گری با کشورهای منطقه مانند عمان و عراق کار کند. زیرا ظرفیت دیپلماتیک ژاپن برای میانجی‌گری محدود است و سابقه دیپلماتیکی در میانجی‌گری ندارد. البته قانون اساسی ژاپن مانند آلمان، اعزام نیرو برای کشورهای دیگر را محدود کرده است و اتفاقاً همین محدودیت در این سال‌ها دست‎آویزی بوده برای سیاستمداران ژاپنی تا خودشان را از درگیری‌های بین‎المللی و منطقه‎ای دور نگه دارند.



قهرمانپور اضافه می‌کند: البته ژاپن می‌تواند چندین بار پیام‌هایی را بین ایران و آمریکا منتقل کند، اما این موضوع به واکنش ایران بستگی دارد و باید ببینیم پیام ایران این است که ژاپن می‌تواند واسطه‎ای برای انتقال پیام نه میانجی‌گر باشد یا خیر.