فصل داغ ثبت‌نام دانش آموزان فرارسیده و این در حالی است که چند سالی است بسیاری از خانواده‌ها تمایل دارند برای اینکه محیط آموزشی بهتری برای فرزندانشان فراهم کنند، با تحمل انواع سختی‌ها، شهریه‌های سنگینی را برای ثبت‌نام آنها در یک مدرسه غیردولتی پرداخت کنند. برخی والدین هم میزان شهریه برایشان مهم نیست و فقط می‌خواهند فرزندشان در یک مدرسه خاص تحصیل کند و به همین دلیل هر میزان پول که لازم باشد، پرداخت می‌کنند. خیلی از والدین از همین حالا شروع کرده‌اند و ترجیح می‌دهند زودتر کارهای ثبت‌نام فرزندانشان را انجام دهند تا مشکلی برایشان به وجود نیاید. دسته‌ای نیز بنا به دلایل مختلف تصمیم به تغییر مدرسه فرزندشان گرفته‌اند و به همین دلیل در حال تحقیق برای یافتن مدرسه‌ای با امکانات و شرایط مناسب هستند که البته با وضعیت جیب آنها هم همخوانی داشته باشد.
در این میان، کار برای والدینی که برای نخستین بار قرار است این پروسه را طی کنند کمی سخت است؛ والدینی که قرار است کودکشان وارد پیش دبستانی یا کلاس اول دبستان شود. بسیاری از این والدین هنوز از این پروسه آگاهی ندارند و بیش از دیگر والدین نیاز به تحقیق دارند، به‌ویژه اگر برای پرداخت شهریه هم محدودیتی داشته باشند. نخستین سؤالی که شاید برای اغلب این والدین ایجاد شود این است که برای ثبت‌نام فرزندشان در یک دبستان غیردولتی چقدر باید هزینه کنند.
هفته گذشته مجتبی زینی‌وند، رئیس سازمان و مراکز غیردولتی وزارت آموزش و پرورش، نرخ دریافتی مدارس غیردولتی را اعلام کرد. بر این اساس، حداکثر شهریه‌ای که مدارس مقطع ابتدایی می‌توانند از والدین دریافت کنند، ۹ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است. البته این میزان بر اساس الگوی مصوب است و شامل سرویس، غذا و لباس دانش‌آموزان نمی‌شود. به گفته او، هزینه شهریه مدارس غیردولتی متناسب با هزینه‌های تمام‌شده و بر اساس برنامه‌هایی که مدارس غیردولتی ارائه می‌دهند، مشخص می‌شود.
شهریه مدارس ابتدایی در نقاط مختلف تهران
در حال حاضر مدارس غیرانتفاعی در تهران به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ مدارسی گمنام و معمولی که امتیازات خاصی ندارند و مدارس زنجیره‌ای یا خاص که برخی از آنها به برند تبدیل شده و امکانات مختلفی را در اختیار دانش‌آموز قرار می‌دهند. بر اساس پیگیری‌های ایرناپلاس مشخص شده که هیچ دبستان غیرانتفاعی در تهران را نمی‌توان پیدا کرد که پایین‌تر از ۳ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شهریه دریافت کنند. البته این مدارس، خیلی معمولی هستند و امتیازات خاصی ندارند و تنها نام مدرسه غیرانتفاعی را یدک می‌کشند. در حال حاضر یک مدرسه ابتدایی غیرانتفاعی معمولی در منطقه ۵ تهران که امکانات خاصی هم ارائه نمی‌دهد، نزدیک به ۴ میلیون تومان شهریه دریافت می‌کند. البته این شهریه بدون دریافت هزینه سرویس است.
مدرسه ابتدایی دخترانه دیگری در منطقه نیروی هوایی در شرق تهران که جزو مدارس غیرانتفاعی متوسط به حساب می‌آید با ارائه خدماتی مثل رباتیک، کلاس زبان انگلیسی، کامپیوتر و داشتن معلم نقاشی و قرآن جداگانه در سال تحصیلی ۹۷- ۹۸، ۸ میلیون تومان بدون احتساب سرویس که قیمت آن هم دو میلیون تومان است، شهریه دریافت کرده است که بر اساس اعلام مسئولان مدرسه، مطمئناً برای سال تحصیلی جدید افزایش حداقل ۱۰ درصدی را خواهد داشت.
مدرسه‌ای در محدوده آزادی تهران که از سبک آموزشی جدید برای آموزش استفاده می‌کند و علاوه بر امکانات آموزشی متفاوت، والدین را در امر آموزش کودکان در منزل درگیر نمی‌کند، در سال گذشته تحصیلی ۱۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان شهریه دریافت کرده است که مطمئناً این مدرسه نیز در سال جدید تحصیلی افزایش قیمت خواهد داشت.
مدرسه پسرانه دیگری در منطقه ۴ تهران، ۱۲ تا ۱۳ میلیون تومان برای شهریه سال تحصیلی جدید ۹۸- ۹۹ در نظر گرفته است. این مدرسه دوره پیش‌دبستانی هم دارد که در این دوره دروس اول ابتدایی به‌صورت مفهومی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. علاوه بر این، در این مدرسه کلاس موسیقی، لگو، رباتیک، ورزش‌های مختلف مثل اسکیت و کاراته در مقاطع مختلف ارائه می‌شود. ساعات آموزشی این مدرسه ۷ صبح تا ۳ بعد از ظهر است و علاوه بر صبحانه، لباس فرم کت و شلوار و لباس ورزشی هم برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند.
دبستان دخترانه دیگری در منطقه ۷ تهران محدوده سهروردی شهریه ۸ تا ۱۰ میلیون تومانی برای سال تحصیلی جدید در نظر گرفته است که این شهریه بدون حق سرویس و غذا است.
مصوبه آموزش و پرورش راه در رو زیاد دارد
مهدی بهلولی، معلم و کارشناس آموزشی با اشاره به اینکه شهریه مصوبی که آموزش و پرورش برای مدارس غیرانتفاعی در نظر گرفته است، راه‌های زیادی برای دور زدن دارد، در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: همین که آموزش و پرورش اعلام کرده است که این قیمت‌های مصوب شامل سرویس، غذا و لباس نمی‌شود، همین راه را برای مدیران مدارس باز گذاشته است تا گزینه‌های بیشتری اضافه کرده و شهریه بیشتری از والدین طلب کنند.
بهلولی ادامه می‌دهد: فکر نمی‌کنم در حال حاضر پیش دبستانی دوزبانه‌ای در تهران وجود داشته باشد که کمتر از ۴ میلیون تومان شهریه دریافت کند. همین حالا پیش دبستانی که در سرای محله منطقه ۵ تشکیل می‌شود، دو میلیون تومان شهریه دریافت می‌کند. من دانش‌آموزانی در دوره متوسطه را از مناطق مختلف می‌شناسم که می‌گویند پارسال نزدیک به ۲۵ میلیون تومان برای تحصیل در دوره متوسطه پرداخت کرده‌اند در صورتی که بنا بر اعلام آموزش و پرورش، شهریه دانش‌آموزان تا مقطع ۱۱ نباید بیشتر از ۱۵ میلیون تومان باشد. در این میان، اوضاع در پایه ۱۲ بسیار بدتر است و مدارس هرچقدر که دلشان می‌خواهد شهریه می‌گیرند.
توافق بین مدارس و اولیا
بهلولی در ادامه به موضوعی به نام توافق بین والدین و مدرسه اشاره می‌کند و می‌گوید: مدارس زنجیره‌ای بزرگی که صاحب نام هستند، به‌هیچ‌وجه به این مصوبات توجه نمی‌کنند و توافقی عمل می‌کنند. چون این مدارس مشتری زیاد دارند و با توجه به منطقه‌ای که در آن قرار دارند، اگر متوجه شوند خانواده طرفِ حسابشان می‌توانند پول بیشتری پرداخت کنند، پول بیشتری از آنها می‌گیرند. در این میان، خود این خانواده‌ها هم مایلند که فرزندشان در این مدارس درس بخواند بنابراین مبلغ را پرداخت می‌کنند و کار هم به شکایت و اعتراض نمی‌کشد، چراکه با رضایت کامل خودشان این کار را انجام می‌دهند.
شهریه مدارس چگونه تعیین می‌شود
یکی از مدیران مدارس غیردولتی در تهران درباره نحوه قیمت‌گذاری برای شهریه مدارس غیردولتی در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: مدارس غیرانتفاعی توسط آموزش و پرورش به مدارس به درجه یک، دو، سه و چهار رتبه‌بندی می‌شوند. اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران شهریه را تصویب می‌کند و به مدارس مناطق مختلف ابلاغ می‌کند. قیمت‌گذاری هم بر اساس برند و نوع خدماتی است که در مدرسه ارائه می‌شود.
به گفته او آموزش و پرورش فرم‌هایی را برای مدارس غیر دولتی ارسال می‌کند. در این فرم‌ها سوالاتی مربوط به امکانات مدرسه و سطح آنها وجود دارد که مثلاً آیا در مدرسه شما آزمایشگاه وجود دارد و در صورت وجود متراژ آن چقدر است و چه وسایل و ابزاری در آن وجود دارد. سوالات دیگری در مورد فضای آموزشی، فضای بازی و سایر موارد وجود دارد. این فرم توسط مدارس پر و به آموزش و پرورش ارسال می‌شود.
این مدیر مدرسه ادامه می‌دهد: پس از آن کارشناسان و ارزیابان آموزش و پرورش به مدرسه می‌آیند و موارد اعلام شده را با واقعیت تطبیق می‌دهند و همه موارد را دسته بندی می‌کنند و براساس آن شهریه را ابلاغ می‌کنند که هنوز ابلاغ نشده است و فکر می‌کنم اواخر خرداد ابلاغ می‌شود. البته سقف شهریه در مقاطع مختلف ابلاغ شده، ولی هنوز شهریه مدارس در درجه بندی‌های مختلف اعلام نشده است.
او در پاسخ به اینکه گفته می‌شود در بسیاری از مدارس از جمله مدرسه‌ای که خود او مدیریت آن را بر عهده دارد شهریه‌های بیش از میزان مصوب آموزش و پرورش گرفته می‌شود می‌گوید: این افزایش شهریه مربوط به خدمات ویژه و جانبی است. خدمات ویژه و جانبی توسط خود اداره آموزش و پرورش به ما اعلام می‌شود. پس از آن اگر انجمن اولیا و مربیان تائید کرد همان اجرا می‌شود. اما گاهی انجمن اولیا و مربیان برنامه را تائید نکرده و اعلام می‌کند که انتظار ما از مدرسه بیشتر از برنامه‌ای است که اداره به شما اعلام کرده است. در این مواقع نماینده انجمن اولیا و مربیان خودشان نامه‌ای به اداره آموزش و پرورش نوشته و اعلام می‌کنند که مثلاً استخر اضافه شود یا فلان برنامه آموزشی اضافه شود و… که همه این‌ها هزینه‌بر هست.
این مدیر مدرسه ادامه می‌دهد: از ساعت ۱۲ که کلاس‌های درس معمول تعطیل می‌شود تا ساعت ۱۵، مدرسه شروع به ارائه خدمات ویژه و جانبی می‌کند. البته هزینه این کلاس‌ها و خدمات جانبی از مهر ماه به بعد ارائه می‌شود. البته ما هزینه مربوط به سال قبل را می‌گیریم و اگر هزینه‌ها اضافه شده باشد اعلام می‌کنیم.
وی درباره هزینه سرویس مدارس هم توضیحاتی می‌دهد. به گفته او اصلاً سرویس مدارس جزو آیتم خدمات مدرسه غیردولتی نیست. موسسه‌ای که خود مستقل عمل می‌کند و با اولیا در ارتباط است، با نظارت انجمن اولیا و مربیان نرخ آن تعیین می‌شود.
نگاهی به وضعیت شهریه‌های مدارس نشان می‌دهد برخلاف اینکه آموزش و پرورش می‌گوید با مدارس غیردولتی متخلف برخورد می‌کند، اما کمتر مدرسه غیرانتفاعی است که محدودیت‌ها و قیمت‌گذاری‌های آموزش و پرورش را بپذیرد.
بنا بر گفته‌های زینی‌وند، سال گذشته در کل شهر تهران، حدود ۳۶ مدرسه غیردولتی، الگو، قوانین و دستورالعمل‌هایی داشتند که برخوردهایی با آنها شده است. گویا قرار است امسال برای مدارس برند، سختگیریها بیشتر شود. البته به گفته زینی‌وند برند مدارس هم در شهریه مصوب مؤثر است و در تعیین سقف شهریه این ویژگی در نظر گرفته شده است. اما آنچه مسلم است در حال حاضر شهریه مدارسی که برند نیستند از سقف مصوب تجاوز کرده، چه برسد به مدارس برند بالاشهری.