متأسفانه در شرایطی بسر می‌بریم كه به‌دلیل گسترده شدن فضای رسانه‌ای ناشی از شبكه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری متعدد ، و كمبود خبرگزاری‌های حرفه‌ای یا كمبود خبرنگاران حرفه‌ای، گاهی شاهد اظهارنظرهای بی‌پایه یا ساده لوحانه متعددی در ابعاد مختلف توسط افرادی هستیم كه مشخص است در حوزه‌ای كه اظهارنظر می‌كنند هیچ درك و شناختی ندارند و یا كینه‌توزی خاصی نسبت به دانشگاه‌ها دارند. لذا به‌طورجدی توصیه می‌كنم مسئولان سایت‌های خبری برای حفظ وزانت خود مراقبت بیشتری در مورد مطالب منتشر شده داشته باشند.
به‌عنوان مثال در تاریخ ١٥ فروردین‌ماه مطلبی با عنوان «جای خالی دانشگاه‌ها در بحران‌ها» در یكی از سایت‌ها درج شده است كه موجب تأسف است، هم به‌دلیل سطح فكر و هم به‌دلیل دروغ بزرگ بودن آن.
در ابتدا برای اینكه این دوستان كمی علمی‌تر حرف بزنند، دو نكته عرض می‌نمایم. اول آن كه وقتی صحبت از دانشگاه و دانشگاهیان می‌شود، اگر منظور شخصیت فردی دانشگاهیان باشد كه ایشان (استادان، كاركنان و دانشجویان) در همه استان‌ها پابه‌پای همه مردم در صحنه‌های كمك فردی، جمع‌آوری و كمك مالی و سایر امدادها حضور داشته‌اند و لذا كافی بود كمی كلمه دانشگاه و دانشجو را در اخبار سایت‌ها و شبكه‌های اجتماعی جستجو می‌كردند تا متوجه واقعیت‌ها شوند. فقط مشكل دانشگاهیان آن است كه عادت و تمایل ندارند با گرفتن عكس‌های متعدد تبلیغاتی خودنمایی كنند یا به شعور مردم توهین كنند.
دوم آنكه اگر منظور نقش علمی دانشگاه و اساتید و دانشجویان است كه باز متأسفانه بسیار ناشیانه اظهارنظر شده است. كافی است در اخبار باز یك جستجوی ساده انجام دهند یا از مسئولان ستادهای بحران استان‌ها بپرسند. قطعاً در همه‌جا و همه استان‌های درگیر سیل بوده است اما من فقط استان فارس را كه بیشتر اطلاع دارم مثال می‌زنم كه چندین استاد دانشگاه متخصص مرتبط و برجسته (مثل استاد دكتر رئیسی و استاد دكتر حسنلی و ...) علاوه بر سایر متخصصان، هم بازدید میدانی داشته‌اند و هم نظر داده‌اند و هم در جلسات كمیته و ستادهای بحران حضور داشته‌اند. حتی تعدادی از اساتید دانشگاه شیراز مركب از متخصصان آب، ساختمان، برق، توسعه، شهرسازی و مدیریت بنا بر مشی دانشگاهیان، از دو سال قبل هم مطالعات مفصلی از آثار احتمالی و راهكارهای بحران‌های سیل و زلزله در استان انجام داده و تحویل استانداری داده‌اند و حتی برای برخی نقاط با شبیه‌سازی كامپیوتری هم همراه بوده است. این تا چندین سال هم می‌تواند راهنمای خوبی باشد.
البته اگر برخی منتظر بوده‌اند كه مثلاً دانشگاه شیراز یك اطلاعیه رسمی با امضای رئیس دانشگاه بدهد و در مورد سیل نظرات تخصصی بیان كند یا رئیس دانشگاه و امثالهم در محل امداد و نجات حضور یافته و كار كنند، باز نشان از عدم شناخت از مفهوم دانشگاه خواهد بود. چرا كه تمام اظهارنظرهای تخصصی در دانشگاه بر محور اساتید است كه آن‌ها هم تعدادی در صحنه‌ها حضور یافته و اظهارنظر كرده‌اند و تعدادی هم در حال بررسی‌های دقیق‌ترند، زیرا عادت به اظهارنظرهای پادرهوا ندارند. جالب است بدانید در جریان زلزله‌های سنگین اخیر كشور هم همین موارد مشابه سیل و حتی با گذشت زمان، به‌طور كامل‌تر توسط دانشگاهیان در همه ابعاد و عمدتاً داوطلبانه، انجام شده و گزارش‌های آن‌ها هم موجود است.
متأسفانه در جامعه‌ای كه مدارك جعلی به‌عنوان دانشگاهی یا عناوین جعلی به‌جای عناوین واقعی گسترش می‌یابد و جایگاه علم و عالم توسط عده‌ای به سخره گرفته می‌شود، امید توسعه و حركت علمی كم‌رنگ می‌شود. البته ممكن است برخی از اساتید دانشگاه خود هم نسبت به برخی فعالیت‌های موجود در دانشگاه‌ها نارضایتی داشته باشند و نقدهایی هم مطرح كنند و برخی دیگر رد یا قبول كنند، لیكن باجرئت می‌توان گفت كه درمجموع از جمله عالم‌ترین، با دانش‌روزترین و سالم‌ترین اقشار كاری كشور هنوز در دانشگاه‌ها هستند. برای همین هم در همه كشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه با مدیریت موفق، اتاق فكر دولت‌ها درواقع دانشگاه‌ها هستند.
امید است همه مسئولان و قشرهای مختلف كشور بتوانند با درك علمی بهتر از توان والای دانشگاه‌ها حداكثر بهره را در راستای منافع ملی كشور و مردم ببرند.
*استاد دانشگاه شیراز
تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۳۹۸ - ۱۲:۵۱
شیراز- ایرناپلاس- سیل اخیر عرصه حضور طیف‌ها و صنوف مختلف جامعه در یاری به هموطنان بود؛ در این میان استاد دانشگاه شیراز در واكنش به برخی ادعا‌ها درخصوص كوتاهی دانشگاهیان در این زمینه، به تبیین فعالیت این گروه در بحران آغاز سال 98 پرداخته است.