تهران- ایرناپلاس- سیل نوروز 1398 در روزهای پایانی اسفند و با بارش‌هایی بیش از میانگین بلندمدت، از استان گلستان و شهرستان آق‌قلا آغاز شد. استان گلستان پیش از این نیز در دهه 1380، در فصل‌های بهار و تابستان از خسارات سیل، آسیب دیده بود.

سیل اخیر در این استان، به‌دنبال بارش‌های سنگینی اتفاق افتاد که فاصله زیادی از میانگین بارش‌های بلندمدت این استان دارد. به گفته علی بیت‌اللهی، دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی، در حوضه تجمع آب سیلاب، مقدار میانگین بارش 178 میلی‌متر از 27 اسفند تا دوم فروردین برای کل حوضه است، این عدد حدود 67 درصد کل میانگین درازمدت سالیانه 50 سال اخیر است.

اینکه علت چنین تغییر قابل‌توجهی چیست و آیا می‌توان آن را به‌عنوان تغییرات شدید و ناهنجار آب و هوایی در نظر گرفت، موضوعی قابل بررسی در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی است که نتیجه بررسی دقیق آن، شناسایی راه‌حل‌هایی برای سازگاری با این شرایط و کاهش خسارات اقتصادی ناشی از این تغییرات است. موضوعی که غفلت از آن به بخش‌های مسکن و ساختمان، کشاورزی، راه، گردشگری، تولید و جمعیت عشایر استان گلستان، آسیب رسانده است.

**مسکن و ساختمان

براساس اعلام محمدتقی زمانی‌نژاد، مدیرکل بنیاد مسکن استان گلستان، 17 هزار و 800 واحد مسکونی خسارت دیده‌اند که 2800 واحد، نیازمند نوسازی هستند. بخش عمده واحدهای خسارت‌دیده، مربوط به مناطق روستایی است. به گفته حسین محبوبی، مدیرکل راه و شهرسازی استان گلستان، برآورد بنیاد مسکن از اعتبار مورد نیاز برای احداث مجدد و بازسازی واحدهای آسیب‌دیده در مجموع 320 میلیارد تومان است.

تأثیر سیل و آب‌گرفتگی بر ایمنی واحدهای مسکونی و تعمیرات، نوسازی و بازسازی آن‌ها در صورت لزوم، از جمله موارد قابل‌توجه بعد از عادی شدن شرایط در استان است. به گفته بیت‌اللهی 32 هزار واحد از 57 هزار واحد مسکونی شهری و 21 هزار واحد از 25 هزار واحد مسکونی روستایی استان در معرض سیلاب، فاقد اسکلت هستند.

**آسیب به محصولات استراتژیک کشاورزی

محمود حجتی، وزیر جهاد کشاورزی، خسارت بخش کشاورزی را 1200 میلیارد تومان اعلام کرده است. بیشترین آسیب به بخش کشاورزی با 760 میلیارد تومان بوده است و پس از آن، مرغداری‌ها، دامداری‎ها و آبزی‌پروری با 170 میلیارد تومان، زیرساخت‌ها و حوزه تأسیسات آبی و خاکی با 150 میلیارد تومان و باغات با 120 میلیارد تومان، بیشترین آسیب‌ها را متحمل شده‌اند.

به گفته میرمحمد غراوی، سرپرست استانداری گلستان، سیل باعث آب‌گرفتگی 317 هزار هکتار از مزارع کشاورزی استان شده است.

بر اساس اطلاعات اعلامی فرمانداری‌های استان، کشت محصولات متنوعی تحت تأثیر قرار گرفته است که می‌توان به خسارت وارد شده به مزارع گندم و جو، کلزا، گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و چغندر قند اشاره کرد.

**راه‌هایی که زیر آب رفتند

ریزش سنگ، رانش زمین و انسداد برخی محورهای مواصلاتی از جمله آسیب‌های وارد شده به راه‌های استان گلستان هستند که به گفته مهدی میقانی، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده‌ای گلستان، 227 میلیارد تومان به جاده‌های استان خسارت وارد کرده است.

فرودگاه گرگان نیز از آسیب‌های سیل بی‌تأثیر نبوده و به گفته رامین آذری، مدیرکل فرودگاه‌های گلستان، مجموع خسارت وارد شده به جاده‌های حفاظتی و فنس‌های فرودگاه، حدود 200 میلیون تومان بوده است.

ارزیابی محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی از خسارت سیل به راه‌آهن این است که آسیب‌های وارد آمده به دلیل برش‌های ایجاد شده در مسیر بوده است.

**کاهش 40 درصدی گردشگری

بخش گردشگری استان گلستان هم تحت تأثیر قرار گرفته است. مسافران نورزی با اطلاع از اخبار سیل، در تصمیم خود برای بازدید از این استان، تجدیدنظر کردند و سفرهای داخل استان نیز به همین دلیل، کاهش داشته است. به گفته ابراهیم کریمی، مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان با وجود برنامه‌ریزی برای دو برابر شدن گردشگران ورودی به استان، این آمار با کاهش 40 درصدی مواجه بوده است.

خسارت به بخش‌های مختلف میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی200 میلیارد تومان، برآورد شده است که میراث فرهنگی با 38 میلیارد تومان، گردشگری با 36 میلیارد تومان و بخش‌های متنوع صنایع‌دستی با 16 میلیارد تومان، بیشترین آسیب وارده را متحمل شده‌اند.

**خسارت به بزرگ‌ترین شهرک صنعتی استان

خسارت وارد شده به بخش‌های صنعت، معدن و تجارت استان، در مجموع 400 میلیارد تومان برآورد شده است. این خسارت ناشی از آسیب به واحدهای صنعتی، معدنی، واحدهای صنفی، بافنده‌های استان و زیرساخت‌های تولید است.

حسینقلی قوانلو، رئیس سازمان صمت استان گلستان، از خسارت کلی 100 واحد صنعتی از 185 واحد فعال در استان خبر داده است. برآورد خسارت وارد شده به واحدهای صنعتی استان 150 میلیارد تومان و زیرساخت‌های تولید مانند آب‌رسانی، برق‌رسانی، تصفیه‌خانه و سایر زیرساخت‌ها، 30 میلیارد تومان اعلام شده است.

واحدهای صنعتی هر 14 شهرستان استان گلستان، دچار آب‌گرفتگی شد که در چهار شهرستان گنبد، آق‌قلا، بندر ترکمن و گمیشان تقریباً تمام واحدهای صنعتی آسیب دیدند. 25 درصد واحدهای صنعتی استان در شهرک صنعتی آق‌قلا که بزرگ‌ترین و فعال‌ترین شهرک صنعتی استان است، مستقر هستند و حدود سه هزار نفری که به‌طور مستقیم در این شهرک مشغول به کار بودند، بیکار شده‌اند.

تعداد واحدهای صنفی آسیب‌دیده در سطح استان، 2200 مورد است که بخش عمده آن یعنی 1800 واحد صنفی در آق‌قلا قرار دارد. برآورد میانگین خسارت در حوزه اصناف به ازای هر واحد صنفی 50 میلیون تومان است. خسارت وارد شده به 10 هزار بافنده شهرستان‌های استان نیز به ازای هر واحد، حدود پنج میلیون تومان خسارت، خسارت این بخش نیز در مجموع 50 میلیارد تومان برآورد شده است.

**خسارت‌های واردشده به کوچ‌نشینان

3500 خانوار عشایری استان گلستان، از آسیب‌های سیل در امان نبودند. کرمعلی قندالی، رئیس سازمان امور عشایری کشور، خسارت وارد به خانه‌های عشایری، دام‌ها، انبارهای علوفه و زیرساخت‌های مربوط در استان‌های خراسان رضوی، شمالی و گلستان را 62 میلیارد تومان اعلام کرده است که 37 میلیارد تومان آن مربوط به عشایر مستقر در شهرستان مراوه‌تپه و 25 میلیارد تومان آن مربوط به شهرستان‌های گنبد و کلاله است.

**خسارتی معادل 71 درصد بودجه استان

محمد غراوی، سرپرست استانداری گلستان، در جلسه با رئیس قوه قضاییه، مجموع خسارت وارد شده به استان را 4800 میلیارد تومان اعلام کرده است.

خسارت به 17 هزار و 800 واحد مسکونی، آسیب به مزارع محصولات استراتژیکی مثل گندم، جو و کلزا، آسیب به زیرساخت‌های حمل و نقل، کاهش 40 درصدی گردشگری نسبت به سال گذشته، خسارت کلی 100 واحد صنعتی و بیکاری حداقل سه هزار نفر و در آخر، آسیب‌های وارد شده به جمعیت عشایر، تبعات ناشی از عدم آمادگی و ناسازگاری با رخدادهای طبیعی است که تنها در چند هفته ابتدایی سال، هزینه‌ای حدود 71 درصد بودجه 6 هزار و 777 میلیارد تومانی سال جاری استان را به بار آورده است.

**اداره کل اخبار چندرسانه‌ای**ایرناپلاس**